Deniz Suyu Sıcaklıkları Yükseliyor: Plajlarda ‘Vibrio’ Tehlikesi Büyüyor
Artan deniz suyu sıcaklıkları, özellikle tuzlu ve acı sularda yaşayan Vibrio adlı bakterilerin çoğalmasına zemin hazırlıyor. Bu bakteriler, açık yaralar yoluyla vücuda girerek ölümcül sonuçlara yol açabilen ciddi enfeksiyonlara neden olabiliyor.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından yayınlanan son rapora göre, önceden yalnızca Baltık Denizi’nde görülen Vibrio bakterileri, artık Kuzey Denizi ve diğer kapalı yüzme alanlarında da tespit edilmeye başlandı. Bakteriler, özellikle yüksek sıcaklık ve düşük tuzluluk oranına sahip sularda hızla çoğalıyor.
Tehlike Türkiye Kıyılarında: Marmara, Ege ve Akdeniz’de Vibrio DNA’sı Bulundu
Yapılan son bilimsel çalışmalar, tehlikenin Türkiye kıyıları için de geçerli olduğunu ortaya koyuyor. Marmara, Ege ve Akdeniz’de gerçekleştirilen araştırmalarda, “Vibrio parahaemolyticus” ve “Vibrio vulnificus” gibi tehlikeli türlerin DNA’sına rastlandı. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Uğur Aferin, yaz aylarında denizle temas eden herkesin dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
“Vibrio bakterileri sıcak ve tuzlu sularda çoğalır. Özellikle Vibrio cholerae kirli deniz suyunun yutulmasıyla mide-bağırsak sistemine girerek şiddetli ishal ve sıvı kaybına neden olan koleraya yol açabilir. Türkiye’de kolera vakası nadir görülse de, risk sıfır değil.”
Açık Yaralardan Kana Karışıp Sepsise Yol Açabilir
Op. Dr. Aferin, asıl büyük riskin açık yaraların deniz suyuyla teması sonucu ortaya çıktığını belirtiyor. Vibrio vulnificus gibi türlerin deriye temas etmesiyle doku enfeksiyonları ve halk arasında ‘et yiyen bakteri’ olarak bilinen nekrotizan fasiit gibi ölümcül enfeksiyonların gelişebileceğini ifade etti.
Deniz ürünleri tüketiminin de risk taşıdığını belirten Aferin, “Özellikle çiğ istiridye gibi kabuklu deniz ürünleriyle bulaşabilen Vibrio parahaemolyticus; karın ağrısı, kusma, ishal ve ateş gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bağışıklık sistemi zayıf kişilerde bu enfeksiyonlar kana karışarak sepsise dönüşebilir” dedi.
Islak Mayo ve Havuz Riski
Op. Dr. Aferin ayrıca, denizden sonra ıslak mayo ile uzun süre kalmanın özellikle kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarını tetiklediğini belirtti. Genital bölgenin nemli kalması, E. coli gibi bakterilerin üremesi için uygun bir ortam yaratır.
Uzmanlar, sadece denizin değil, havuzların da enfeksiyon riski taşıdığına dikkat çekiyor. Rotavirüs, hepatit A, salmonella gibi mikroplar havuz suyuyla bulaşabilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Hüseyin Yıldız, “4. aydan önce denize, 6. aydan önce de havuza girilmesini önermiyoruz. Ciddi sıvı ve ısı kayıpları olabilir” uyarısında bulundu.
Risk Faktörleri ve Korunma Yolları
Vibrio Nerelerde Görülüyor?
- Marmara, Ege ve Akdeniz kıyıları
- Kapalı ve sıcak yüzme alanları
- Tuzlu ve düşük tuzluluk oranına sahip sular
Nasıl Bulaşıyor?
- Açık yaralardan doğrudan temasla
- Çiğ deniz ürünlerinin (özellikle çiğ istiridye) tüketilmesiyle
- Kirli deniz suyunun yutulmasıyla
Dikkat Edilmesi Gereken Belirtiler
- Şiddetli ishal ve kusma
- Ateş
- Ciltte kızarıklık ve şişlik
- Doku enfeksiyonları
Korunmak İçin Ne Yapmalı?
- Denizden veya havuzdan çıktıktan sonra hemen duş alın.
- Islak mayo ile uzun süre kalmaktan kaçının.
- Vücudunuzda açık bir yara varsa su geçirmez bir bandajla kapatın.
- Çiğ veya az pişmiş deniz ürünleri tüketmekten kaçının.
- İdrar ihtiyacınızı ertelemeyin.