Yeni ÖTV Düzenlemesi Meclisten Geçti
Otomobil ve hafif ticari araçlar için geçerli olan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarını yeniden yapılandıran yasa teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu tarafından kabul edilerek yasalaştı. Haziran ayında meclise sunulduğunda büyük yankı uyandıran bu düzenleme, Kasım 2022’den bu yana beklenen matrah güncellemesi yerine, ÖTV sisteminde köklü bir değişikliği beraberinde getirdi.
Binek Otomobil Fiyatları Değişecek mi?
Yeni yasada en düşük ÖTV oranının yüzde 80 ve en yüksek oranın yüzde 220 olarak belirlenmesi, akıllara “otomobil fiyatları artacak mı?” sorusunu getirdi. Ancak binek otomobiller için bu sorunun cevabı şimdilik ‘hayır’.
Euro kurundaki yükseliş nedeniyle Türkiye’deki otomobillerin neredeyse tamamı bir yıldan uzun süredir fiili olarak zaten yüzde 80’lik ÖTV diliminde satılıyordu. Bu nedenle, en düşük oranın yüzde 80 olarak belirlenmesi, mevcut durumun resmileşmesi anlamına geliyor ve binek araç fiyatlarında bir artışa neden olması beklenmiyor.
4×4 Pick-up’lara Yüzde 50’ye Yakın Zam Yolda
Yeni ÖTV yasasının en çarpıcı maddesi, pick-up modellere yönelik olanı. Yasaya göre, azami yük kütlesi 3.500 kilogramı geçmeyen kamyonet cinsi arazi taşıtları için ÖTV oranı yüzde 50 olarak uygulanacak. Bu araç grubunda mevcut ÖTV oranı ise sadece yüzde 4 seviyesindeydi. Bu artışın, 4×4 pick-up araçların fiyatlarını yüzde 50’ye yakın oranda artıracağı öngörülüyor.
Örnek vermek gerekirse, şu an Türkiye’de 3 milyon TL’ye satılan bir 4×4 pick-up aracın fiyatı, 46 puanlık ÖTV artışı sonrasında 1 milyon TL’den fazla zamlanacak.
Zam Beklentisi Satışları Patlattı
Hafif ticari araç pazarının yaklaşık %7-8’ini oluşturan pick-up segmentinde yıllık ortalama 15-16 bin adet satış gerçekleşiyor. ÖTV artışı kapsamına giren 4×4 modeller ise bu satışların yaklaşık %85’ini temsil ediyor. Yasa teklifinin Haziran ayında duyurulması, bu araçların satışlarında adeta bir patlama yarattı. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, Haziran ayında pick-up satışları bir önceki yılın aynı ayına göre tam %403 oranında arttı. Bu ‘panik alımlarının’ ardından sektörde satışların sert bir şekilde düşmesi bekleniyor.
Düzenlemenin Etkisi Sektörleri Aşabilir
Sektör yetkilileri, düzenlemenin yaratacağı olası sonuçlar hakkında önemli uyarılarda bulundu.
Habertürk’e konuşan yetkililer, bu durumun hem satış adetlerinde keskin bir düşüşe hem de genel enflasyon üzerinde yukarı yönlü bir baskıya yol açma riskine vurgu yaptı. Çoğunluğu ithal olan bu araçlarda markaların siparişlerini mevcut vergiye göre planladığını, satışların aniden durması halinde bazı modellerin ithalatının sona erebileceğini belirttiler. Ayrıca bu araçların madencilik, inşaat ve tarım gibi stratejik sektörlerde de yaygın olarak kullanıldığı, bu nedenle etkinin üretim ve hizmet sektörlerine de yansıyacağı kaydedildi.
Elektrikli Araçlarda Yeni Sistem Sinyali
Yeni ÖTV yasasında, tam elektrikli, plug-in hibrit ve hibrit otomobiller için mevcut vergi oranlarında bir değişiklik yapılmadı. Fakat yasaya eklenen bir madde, gelecekte yeni düzenlemelerin kapısını aralıyor. Bu maddeye göre, Cumhurbaşkanı’na ÖTV matrahlarının alt ve üst sınırlarını 3 katına kadar artırma veya sıfıra kadar indirme yetkisi tanındı. Ayrıca bu sınırlar içinde kalmak şartıyla araçların silindir hacmi, menzilleri ve batarya kapasitelerine göre farklı oranlar belirleme yetkisi de verildi. Bu durum, gelecekte özellikle elektrikli araçlar için yeni bir vergilendirme sisteminin gelebileceği ihtimalini güçlendiriyor.