Nesli Tükenme Tehlikesiyle Karşı Karşıya Olan Siirt Adaçayı Koruma Altında
Siirt’in Sinep köyü mezarlığında doğal olarak yetişen ve bilimsel olarak nesli kritik tehlike altında (CR) olarak sınıflandırılan Siirt adaçayı, hem devlet kurumları hem de yöre halkı tarafından titizlikle korunuyor. Bu eşsiz bitkiyi koparmanın cezası ise dudak uçuklatacak cinsten: 557 bin 212 lira.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Siirt Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen “Siirt Adaçayı Tür Koruma Eylem Planı” çerçevesinde koruma altına alınan bu bitki, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre dünyadaki tek yaşama alanına sahip. Akademisyenlerin bitkinin bu önemini ve neslinin tükenme riskini anlatması üzerine köy sakinleri, paha biçilmez bitkiyi korumak için gönüllü olarak harekete geçti.
Köylülerden Değerli Bitkiye Vardiyalı Koruma
Sinep köyü sakinleri, mayıs ayında başlayıp temmuz sonuna kadar devam eden bir nöbet sistemi kurarak Siirt adaçayını dalında koruyor. Bu özverili çaba, bitkinin sadece çiçek açtığı dönemde değil, tohum vererek doğal yollarla çoğalmasını sağlamak için de aralıksız sürüyor.
Bilim Dünyasının Gözü Siirt Adaçayında
Siirt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Fidan, Türkiye’nin bitki çeşitliliği bakımından son derece zengin olduğunu ve bitki varlığının üçte birinin endemik türlerden oluştuğunu belirtti. Fidan, 2011’de bilim dünyasına kazandırılan Siirt adaçayının da bu özel türlerden biri olduğunu vurguladı.
“Buraya gelen her ziyaretçinin muhakkak gerekli izinleri alması gerekiyor. Bu bitki bölgeye özgü, lokal, endemik bir tür olduğundan yöre halkı, köylüler tarafından da korunmaktadır.”
Prof. Dr. Fidan, Türkiye’nin adaçayı türleri için bir gen merkezi olduğunu belirterek, “Bu bitkinin tıbbi aromatik özellikleri ve süs bitkisi olarak kullanabilme potansiyeli ortaya konularak ekonomiye kazandırılması potansiyeli yüksek. Siirt adaçayına yönelik çalışmalar sürüyor.” şeklinde konuştu.
Köy Halkı Kararlı: “Bitkiyi Korumak İçin Elimizden Geleni Yapacağız”
Köy muhtarı Şaban Koyun, bilim insanlarının “Bu tür dünyada sadece burada var” demesiyle bitkinin değerini daha iyi anladıklarını ve koruma altına aldıklarını ifade etti. Koyun, bölgeye gelen yabancıları dikkatle izlediklerini ve bitkiye zarar gelmemesi için önlem aldıklarını söyledi.
Köyün sakinlerinden 81 yaşındaki Ahmet Beşir Tatlı ise, “Bazı kişiler mezarlığa geliyor. Tanımadığımız kişileri mezarlığa sokmuyoruz. Bitkiyi korumak için elimize ne gelirse yapacağız.” diyerek kararlılıklarını dile getirdi ve bu bitkinin ülkeye faydalı olmasını umduğunu ekledi.
