Washington’dan Kritik UNESCO Kararı: Çekilme Kararı Resmen İletildi
Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nden (UNESCO) çekilme kararı aldığını duyurdu. New York Post’a açıklamalarda bulunan Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Anna Kelly, kararın arkasındaki nedenleri, “UNESCO, Amerikalıların kasımda oy verdiği sağduyulu politikalarla tamamen uyumsuz, ayrıştırıcı kültürel ve sosyal davaları destekliyor” sözleriyle ifade etti.
Kararın Arkasındaki Temel Gerekçeler: İsrail ve İç Politikalar
Associated Press (AP) tarafından aktarılan bilgilere göre, çekilme kararının temelinde UNESCO’nun “İsrail karşıtı önyargılar” barındırdığı iddiası yatıyor. Bu kararın Aralık 2026 sonunda resmi olarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Tammy Bruce, ayrılma kararının UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay‘a resmi olarak iletildiğini doğruladı. Bruce, bakanlığın internet sitesinde yayınlanan yazılı açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“UNESCO’nun, Filistin devletini (BM’ye) üye devlet olarak kabul etme kararı, ABD politikasına aykırı olarak oldukça sorunludur ve örgüt içinde İsrail karşıtı söylemin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur.”
Bruce, “UNESCO’ya sürekli katılım, ABD’nin ulusal çıkarına değildir” diyerek, örgütün “bölücü sosyal ve kültürel amaçları ilerletmek için çalıştığını ve BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne aşırı bir odaklanma sürdürdüğünü” iddia etti. Ayrıca bu durumun, “‘Önce Amerika’ dış politikamızla çelişen küreselci ve ideolojik bir uluslararası kalkınma gündemi” olduğunu belirtti.
ABD-UNESCO İlişkilerinde Çalkantılı Geçmiş
Bu karar, ABD’nin örgüt tarihindeki üçüncü, Başkan Donald Trump döneminde ise ikinci çekilmesi anlamına geliyor. Trump’ın ilk başkanlık döneminde, 2017 yılında ABD, “İsrail karşıtı tutumu” ve “yapısal reform ihtiyacı” gibi gerekçelerle UNESCO’dan ayrılmıştı. Ancak Joe Biden yönetimi, 2023’te ABD’yi örgüte yeniden dahil etmişti.
İlk Ayrılık Reagan Döneminde Yaşanmıştı
ABD’nin UNESCO’dan ilk ayrılığı, 1981-1989 yılları arasında görev yapan Başkan Ronald Reagan döneminde, 1984 yılında gerçekleşmişti. O dönemki kararın gerekçeleri arasında şunlar sıralanmıştı:
- Örgütün ele aldığı hemen her konuyu gereksiz yere siyasallaştırması.
- Özgür bir topluma, özellikle de özgür bir piyasaya ve özgür bir basına karşı düşmanlık sergilemesi.
- Bütçesinde kontrolsüz bir genişlemeye gitmesi.
ABD, George W. Bush‘un başkanlığı sırasında, 2003 yılında UNESCO’ya geri dönmüştü. Paris merkezli UNESCO, İkinci Dünya Savaşı sonrası kurulmuş olup BM’nin küresel eğitim, bilim ve kültür faaliyetlerine odaklanmaktadır.