ABD, UNESCO’dan Çekilme Kararını Açıkladı
Amerika Birleşik Devletleri, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nden (UNESCO) çekilme niyetini bir kez daha resmi olarak duyurdu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce tarafından yapılan açıklamada, bu kararın ABD’nin ulusal çıkarları doğrultusunda alındığı vurgulandı.
Kararın Arkasındaki Gerekçeler Neler?
Sözcü Bruce, kararın nedenlerini açıklarken UNESCO’nun mevcut politikalarını eleştirdi. Bruce, “UNESCO, ayrıştırıcı toplumsal ve kültürel davaları savunmak için çalışıyor ve ‘Önce Amerika’ dış politikamızla tezat içinde olan uluslararası kalkınmaya yönelik küreselci, ideolojik gündemiyle BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine fazla odaklanıyor” şeklinde konuştu.
Beyaz Saray’dan “Woke” İddiası
Bu resmi açıklamadan önce, Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Anna Kelly, The New York Post’a verdiği demeçte Başkan Donald Trump’ın kararını doğrulamıştı. Kelly, UNESCO’nun politikalarını şu sözlerle eleştirmişti:
“Başkan Donald Trump, Birleşik Devletler’i UNESCO’dan çekmeye karar verdi. UNESCO, ‘woke’ (duyar kasan), ayrıştırıcı meseleleri destekliyor ve bunlar ABD’lilerin kasım ayında oy verdiği makul politikalar ile hiçbir şekilde uyumlu değil.”
France 24 haber sitesine göre, Aralık 2026‘da yürürlüğe girecek olan bu çekilme hamlesi, Paris merkezli kurum için önemli bir darbe olarak nitelendiriliyor.
ABD-UNESCO İlişkilerinde Çalkantılı Geçmiş
ABD’nin UNESCO ile ilişkisi daha önce de kesintiye uğramıştı. Trump, ilk başkanlık döneminde de ülkesini UNESCO’dan çekmişti. O dönemde alınan diğer kararlar arasında şunlar yer alıyordu:
- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) üyeliğinden ayrılma
- BM İnsan Hakları Konseyi’nden çekilme
- Paris İklim Anlaşması’ndan çıkma
- İran Nükleer Anlaşması’ndan çekilme
Trump’ın ardından göreve gelen Joe Biden ise 2021’de bu kararların birçoğunu geri alarak ABD’nin yeniden UNESCO, DSÖ ve Paris Anlaşması’na dönmesi için adımlar atmıştı.
Tarihsel Süreç ve Finansal Etki
ABD, 1945 yılında UNESCO’nun kurucu üyeleri arasında yer almıştı. Ancak 1984 yılında, kötü finansal yönetim ve ABD karşıtlığı algısı gibi gerekçelerle örgütten ilk kez ayrılmış, 2003’te George W. Bush döneminde geri dönmüştü. Trump’ın ilk çekilme kararı sırasında ABD, UNESCO bütçesinin yaklaşık %20’sini karşılarken, bu oran günümüzde %8 seviyelerine düşmüştür.
UNESCO Genel Direktörü’nden Üzüntü Mesajı
ABD’nin kararının ardından UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay bir açıklama yaptı. Azoulay, “Başkan Donald Trump’ın bir kez daha Amerika Birleşik Devletleri’ni UNESCO’dan çekme kararı karşısında derin üzüntü içindeyim. Bu, Aralık 2026’nın sonunda yürürlüğe girecek bir karar” ifadelerini kullanarak durumu değerlendirdi.