Bulgaristan’da başlayan ahşap tutkusunu Türkiye’ye taşıyan Hasan Kaplan, emeklilik yıllarında doğayla iç içe bir sanat icra ediyor. Bursa’da yaşayan Kaplan, ormanlardan özenle seçtiği, özellikle kızılcık ağacı dallarını el emeğiyle işleyerek her biri sanat eseri niteliğinde benzersiz bastonlar üretiyor.
Ahşapla Yoğrulan Bir Hayat: Hasan Kaplan Kimdir?
Bulgaristan’ın Eski Cuma kentinde dünyaya gelen Hasan Kaplan, ahşap işlemeciliğiyle küçük yaşlarda ailesi sayesinde tanıştı. Okuldan arta kalan zamanlarında babası, dedesi ve amcasının yanında kızak, at arabası gibi ahşap ürünlerin yapımını izleyerek zanaatın inceliklerini öğrendi. Gençlik yıllarında bir süre bu işle uğraştıktan sonra 1977’de Türkiye’ye göç etti. Bursa Büyükşehir Belediyesindeki görevinden 1998 yılında emekli olan Kaplan, bu dönemde ahşapla olan bağını yeniden canlandırdı.
Doğadan Sanata: Bastonların Yaratılış Süreci
Kaplan için her şey, doğru dalı bulmakla başlıyor. Bıçak yardımıyla yonttuğu ve şekil verdiği her bir dal, sadece bir yürüme yardımcısı olmaktan çıkıp, onun zanaatkarlığını ve doğaya olan derin sevgisini yansıtan bir objeye dönüşüyor.
Ormanlarda gezerken her ağaç dalı bana farklı bir şekil gösteriyor. Her bastonun ayrı bir hikayesi var.
“Önemli Olan Dalı Bulmak”
Baston yapımının en kritik noktasının doğru ağaç dalını bulmak olduğunu belirten Kaplan, “Avcı nasıl avını ararsa ben de ormanda dolaşıp kızılcık ağaçlarından baston yapımına uygun dallar bulurum,” diyor. Emeklilik yıllarında yüzlerce baston ürettiğini ifade eden usta, her bastonu tek parça halinde işlediğini ve ağacın doğal yapısına göre figürler ortaya çıkardığını söylüyor.
Kaplan, üretim sürecinde makine kullanmaktan kaçındığını vurguluyor: “Makinelerden hoşlanmıyorum. Sadece bıçakla işlem yapıyorum. Bazen ateş yakıyorum ağacı, eğiyorum ve şekil veriyorum. El emeğimi ortaya koyuyorum.” Bu titiz çalışma sonucunda bugüne kadar 1000’den fazla baston yaptığını belirtiyor.
“Çalışırken Her Şeyi Unutuyorum”
Ahşapla uğraşmanın kendisi için bir tutku olduğunu ve bu işi yaparken büyük bir mutluluk duyduğunu dile getiren Kaplan, bu sürecin meditatif bir etkisi olduğunu ifade ediyor.
Ormana kış aylarında giriyorum. Belirli dönemlerde topluyorum ve geri kalan zamanlarda işlem yapıyorum. Çalışırken her şeyi unutuyorum. Bir bastonu yapmam işlenen figüre göre değişiyor. Önce hayal ediyorum. Sonra çalışmaya başlıyorum. Bazen bir bastonu yapmam iki gün sürüyor bazen bir haftayı buluyor.