Belçika federal polisi, pazar günü ülkeye giriş yapan iki İsrailli askeri, Gazze’de savaş suçu işledikleri iddiasıyla gözaltına aldı. Gözaltı kararı, Hind Rajab Vakfı (HRF) ve Uluslararası Hukuki Müdahale Ağı (GLAN) isimli iki insan hakları örgütünün başvurusu sonrası alındı.
Örgütlerin açıklamasına göre, askerler Boom kentinde düzenlenen dünyaca ünlü Tomorrowland müzik festivaline katılmak üzere Belçika’ya gelmişti. Vakıf ve GLAN, şüphelilerin festival alanında ‘gösterişli bir operasyonla’ gözaltına alındığını duyurdu.
HRF Direktörü Dyab Abou Jahjah, basın kuruluşu Middle East Eye’a yaptığı açıklamada gözaltıların tarihi önemde olduğunu vurguladı:
“Hesap verilebilirlik için verilen uzun mücadelede bu, önemli bir eşik. İlk kez bir Avrupa ülkesi evrensel yargı ilkesini İsrailli askerler için uyguladı ve bu kadar açık bir şekilde harekete geçti.”
DELİLLER ASKERLERİN KENDİ PAYLAŞIMLARINDAN
GLAN’ın kıdemli hukukçularından Dearblah Minogue, süreci HRF ile birlikte yürüttü. Minogue’a göre bu gelişme, Ekim 2023’te başlayan Gazze savaşından bu yana hesap verilebilirlik adına en somut adım oldu:
“Bu bir başlangıç. Avrupa genelinde ve hatta dünya çapında domino etkisi yaratmasını bekliyoruz.”
Minogue, delillerin askerlerin sosyal medya hesaplarında paylaştığı içeriklerden elde edildiğini söyledi:
“Askerlerden biri, birliğinin Gazze ve Lübnan’daki yıkım görüntülerini paylaşmış. Diğeri ise bir Filistinliyi insan kalkanı olarak kullanan birliğinin yanında poz verirken görülüyor.”
YENİ YASA, EVRENSEL YARGI HAKKI TANIYOR
Belçika Federal Savcılığı, vakıf ve GLAN’dan gelen iki ayrı şikâyet üzerine soruşturma başlattığını ve askerlerin ifadesini aldıktan sonra serbest bıraktığını açıkladı. Savcılık, yargı yetkisinin, Nisan 2024’te yürürlüğe giren yeni bir yasa maddesine dayandığını belirtti.
Söz konusu yasa (Ceza Usul Kanunu’nun 14/10. maddesi), Belçika mahkemelerine Cenevre Sözleşmeleri (1949) ve İşkenceye Karşı Sözleşme (1984) kapsamında yurt dışında işlenen savaş suçlarını yargılama yetkisi veriyor.
“ADALET BURADA DURMAMALI”
Brüksel merkezli Hind Rajab Vakfı, Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de işlendiği iddia edilen savaş suçlarına dair uluslararası düzeyde yasal süreçler yürütüyor. Kurucusu Abou Jahjah’a göre, vakfın elinde İsrail askerlerinin Gazze’deki eylemlerine dair 8.000’i aşkın delil bulunuyor.
Vakıf daha önce de Avrupa ve Latin Amerika’da dava açmış olsa da, ilk kez somut bir gözaltı elde edildi. HRF ve GLAN, yaptıkları ortak açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Bu ilerlemeyi kararlılıkla ve alçak gönüllülükle karşılıyoruz. Sürecin sonuna kadar takipçisi olacağız. Adalet burada durmamalı.”