Rusya’dan WhatsApp’a Alternatif Tartışmalı Uygulama: Max
Rusya, popüler mesajlaşma platformu WhatsApp‘ı yasaklama hazırlıkları yaparken, yerine geçmesi planlanan Max isimli uygulamanın bir “casus uygulama” olduğu yönündeki endişeler artıyor. The Times gazetesinin haberine göre, bu yeni uygulama, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin‘in vatandaşları bir “dijital gulag” içinde kontrol altında tutma arzusunun bir parçası olarak görülüyor. Max’in, sıradan Rusların hayatları üzerinde tam bir denetim kurma girişiminde kritik bir rol oynayacağı belirtiliyor.
1 Eylül’den İtibaren Her Cihazda Zorunlu Olacak
Mart ayında testlerine başlanan ve bizzat Putin‘in emriyle geliştirilen uygulama, Kremlin kontrolündeki VK şirketi tarafından hayata geçirildi. Max, kullanıcılara çevrimiçi mesajlaşma, görüntülü aramalar, mobil ödeme sistemleri, sosyal ağ özellikleri ve devlet hizmetlerine erişim gibi çok yönlü bir platform sunuyor. Çıkarılan yeni bir yasa uyarınca, 1 Eylül tarihinden itibaren Rusya’da satılacak tüm dijital cihazlara bu uygulamanın önceden yüklenmiş olması zorunlu hale getirilecek.
“Casus Yazılım” İddiaları ve WeChat Benzetmesi
Uygulamaya yönelik en ciddi eleştiriler, onun bir “casus yazılım” olduğu yönünde. İddialara göre Max, cihazdan kaldırılsa bile arka planda çalışarak kullanıcının akıllı cihazını izlemeye devam eden bir yazılım içeriyor. Bu özellikleriyle Max, Çin yönetiminin vatandaşlarını çevrimiçi gözetim ve sansür amacıyla kullandığı iddia edilen WeChat uygulamasının Rusya’daki bir muadili olarak değerlendiriliyor.
Yetkililerin Tam Kontrolü Sağlanacak
Çevrimiçi güvenlik konularına odaklanan Rus Telegram kanalı Red Binder’da yer alan bir analize göre, Max uygulaması kullanıcıların sayısız verisini topluyor. Bu veriler arasında şunlar bulunuyor:
- Kullanıcının konumu
- Kiminle konuştuğu veya mesajlaştığı
- Kripto cüzdanları ve banka hesapları
- Yaptığı satın almalar
- Gittiği kafeler ve restoranlar
- İnternette ziyaret ettiği siteler
Analistlere göre, Max tarafından toplanan bu hassas verilere Rusya’nın iç istihbarat servisi FSB ve diğer Kremlin ajanları kolaylıkla erişim sağlayabilecek.
Muhaliflerden “Dijital Gulag” Uyarısı
Rus muhalif gazeteci Andrey Okun, Sovyetler Birliği dönemindeki çalışma kamplarına atıfta bulunarak, bu uygulamanın Kremlin’in bir “dijital gulag” inşa etme planının merkezinde yer aldığını öne sürdü.
Okun, “Burası, yetkililerin vatandaşların boş zamanı, amaçları ve düşünceleri üzerinde tam kontrolünün olacağı steril bir alan olacak” şeklinde konuştu.
Popülerlik İçin WhatsApp Yasaklanıyor
Haberde, Rusya’nın Max uygulamasının yaygınlaşmasını sağlamak amacıyla ABD merkezli rakibi WhatsApp‘ı yasaklamayı planladığı belirtiliyor. WhatsApp, halihazırda Rusya’daki yetişkin nüfusun yaklaşık %70‘i tarafından aktif olarak kullanılıyor. Geçtiğimiz hafta, Rus parlamentosunun bilgi teknolojileri komitesinden Anton Nemkin, uygulamanın “milli güvenliğe tehdit” oluşturduğunu iddia etmişti. Kremlin’e yakın kaynaklar ise muhalif site Meduza’ya, uygulamanın Putin’in emriyle yasaklanma ihtimalinin %99 olduğunu aktardı.