Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son verilere göre, finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyonunda endişe verici bir artış yaşandı. Mayıs ayında reel sektörün net döviz açığı, bir önceki aya göre 2 milyar 67 milyon dolar artarak 176 milyar 233 milyon dolara ulaştı.
Mayıs Ayında Varlık ve Yükümlülüklerde Artış
TCMB verileri, Mayıs ayında finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıklarının 1 milyar 300 milyon dolar, döviz yükümlülüklerinin ise 3 milyar 367 milyon dolar arttığını gösterdi. Bu durum, net döviz pozisyonu açığının büyümesindeki ana etken oldu.
Varlık Dağılımındaki Değişimler
Mayıs 2025 dönemi varlık dağılımı detaylı incelendiğinde, bir önceki aya göre önemli hareketlilikler gözlemlendi. Varlıklardaki artışın dökümü şu şekilde:
- İhracat alacakları: 937 milyon dolar arttı.
- Türev varlıklar: 716 milyon dolar arttı.
- Yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları: 669 milyon dolar arttı.
- Menkul kıymetler: 58 milyon dolar arttı.
Buna karşılık, yurt içi bankalardaki mevduat 1 milyar 80 milyon dolar azaldı. Bu kalemlerin toplam etkisiyle varlıklar net olarak 1,3 milyar dolar artış kaydetti.
Yükümlülük Dağılımındaki Artışlar
Yükümlülük tarafında ise tüm kalemlerde artış yaşandı. Bir önceki aya göre yükümlülüklerdeki değişimler şöyle sıralandı:
- Yurt dışından sağlanan nakdi krediler: 1 milyar 434 milyon dolar arttı.
- Yurt içinden sağlanan nakdi krediler: 1 milyar 205 milyon dolar arttı.
- İthalat borçları: 431 milyon dolar arttı.
- Türev yükümlülükler: 296 milyon dolar arttı.
Bu artışlarla birlikte toplam yükümlülükler 3 milyar 367 milyon dolar yükseldi.
Kredilerin Vade Yapısı ve Kısa Vadeli Pozisyon
Yükümlülüklerin vade yapısına bakıldığında, yurt içinden sağlanan uzun vadeli krediler 1 milyar 693 milyon dolar artarken, kısa vadeli krediler 488 milyon dolar azaldı. Yurt dışından sağlanan kredilerde ise tam tersi bir durum gözlendi; kısa vadeli olanlar 4 milyar 159 milyon dolar artarken, uzun vadeli krediler 2 milyar 294 milyon dolar geriledi.
Mayıs 2025 döneminde kısa vadeli varlıklar 137 milyar 506 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler ise 129 milyar 624 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu sonuçla, kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası, Nisan ayına göre 3 milyar 308 milyon dolar azalarak 7 milyar 882 milyon dolara geriledi. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı ise yüzde 38 düzeyinde oldu.