Suriye’nin Lazkiye ve Tartus illerini kapsayan sahil şeridinde 6 Mart’ta yaşanan kanlı olayları araştırmak üzere kurulan Gerçekleri Araştırma Komitesi, dört aylık bir çalışmanın ardından nihai raporunu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, şiddet olayları sırasında çoğu sivil ve 90’ı kadın olmak üzere 1426 kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi.
Raporun Öne Çıkan Bulguları
Komite Sözcüsü Yaser el-Ferhan, düzenlediği basın toplantısında, elde edilen bulguların “kesin kanıtlardan ziyade şüpheye dayandığını” ancak araştırma sürecinde Birleşmiş Milletler (BM) standartlarına uyum sağlamak için çaba gösterdiklerini ifade etti. Rapora göre, öldürme, yağma ve talan gibi suçlara karıştığı şüphesiyle 298 kişinin kimliği tespit edilerek savcılığa sevk edildi ve bu kişilerden 37’si tutuklandı.
Raporda, olayların faillerinin ideolojik nedenlerden çok intikam duygusuyla hareket ettiği ve ihlallerin yaygın olmasına rağmen organize bir yapıda olmadığı görüşü paylaşıldı. Ordu ve iç güvenlik güçlerinden 238 personelin öldüğü saldırıların sorumlusu olarak, devrik rejim unsurlarından oluşan El-Fulul adlı bir grup gösterildi. Bu grubun, sahil bölgesinde mezhep temelli bir devlet kurmayı amaçladığı tespit edildi.
Güvenlik Zafiyeti ve Silahlı Gruplar
El-Fulul grubunun hükümet çalışanı ailelerini hedef alması üzerine, bölgeye hükümete bağlı olmayan binlerce silahlı kişinin geldiği belirtildi. Raporda, bu süreçte bölgede toplanan silahlı kişi sayısının yaklaşık 200 bin olduğu ifade edildi. Komite, güvenlik güçlerini yönetenlerin doğrudan ihlal emri verdiğine dair kanıt bulunamadığını, ancak birçok silahlı grup üyesinin sivillere karşı ciddi suçlar işlediğini vurguladı.
Acil Eylem ve Reform Çağrısı
Komite, yetkili makamlara önemli tavsiyelerde bulundu. Raporda öne çıkan çağrılar şunlardır:
- Olaylara karışan tüm faillerin kimliklerinin tespit edilmesi ve adil bir şekilde yargılanması.
- Güvenlik ve istihbarat kurumlarının yapılarının yeniden düzenlenmesi.
- Mağdurlar için yasal temelli bir tazminat mekanizmasının hayata geçirilmesi.
- Ulusal yasaların ve adli sistemin uluslararası insan hakları standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi.
- Mezhepçiliği ve nefret söylemini körükleyen içeriklere karşı yasal ve eğitsel tedbirler alınması.
Sözcü Ferhan, ülkedeki silahlı grupların Savunma Bakanlığı’na entegrasyonunun “büyük ölçüde yüzeysel kaldığını” ve geçici bir çözüm olduğunu ekledi.
6 Mart Olaylarının Geçmişi
6 Mart 2025’te devrik rejim unsurları, Tartus ve Lazkiye illerinde güvenlik güçlerine ve ordu karakollarına yönelik kapsamlı saldırılar düzenlemişti. Yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği bu saldırılar üzerine Şam yönetimi bölgeye askeri takviye göndermiş ve Cumhurbaşkanı Ahmed Şara 9 Mart’ta olayların aydınlatılması için Gerçekleri Araştırma Komitesi’ni kurmuştu.