Süveyda Krizi Türkiye ve ABD’yi Aynı Hedefte Buluşturdu
Suriye’nin Süveyda bölgesinde patlak veren kriz, uzun bir aradan sonra Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri’ni Suriye sahasında ortak bir hedef için çaba göstermeye yöneltti. Bölgede İsrail’in ani saldırılarıyla tırmanan gerilim ve ortaya çıkan kaos ortamı, Washington’ı itidal çağrısı yapmaya itti.
ABD’nin Devreye Girişi ve Ateşkes Çağrısı
Çatışmaların en yoğun olduğu dönemde, ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve aynı zamanda Suriye Özel Temsilcisi olan Tom Barrack, hem İsrail hem de Suriye tarafıyla diplomatik temaslar kurdu. Barrack, 19 Temmuz’da yaptığı önemli açıklamada, ateşkesin sağlandığını duyurdu.
“İsrail ile Suriye’nin, Türkiye, Ürdün ve diğer bölge komşularının desteğiyle ateşkeste anlaştığını” belirten Büyükelçi, sosyal medya üzerinden tüm Dürzi, Bedevi ve Sünni gruplara silahlarını bırakarak birleşik bir Suriye kimliği oluşturma çağrısı yaptı.
Bu çağrı, siyasi analistler tarafından iki şekilde yorumlandı:
- Washington’ın Suriye’nin toprak bütünlüğüne yönelik resmi desteğini bir kez daha teyit etmesi.
- ABD yönetiminin, çatışmaların daha da genişleyerek kontrol edilemez bir hale gelmesinden duyduğu derin endişe.
Netanyahu Yönetimi ABD’yi Göz Ardı mı Etti?
Bu krizde dikkat çeken bir diğer önemli nokta ise İsrail’in tutumuydu. İsrail’in bölgedeki önceki saldırılarında genellikle ABD’nin zımni bir onayı bulunuyordu. Ancak bu kez, resmi açıklamalar ve tepkiler dikkate alındığında, Netanyahu yönetiminin Trump yönetiminin onayını aramadığı, hatta bu durumu göz ardı ettiği görülüyor. Bu durum iki olası senaryoyu akla getiriyor: “Nasıl olsa Trump yönetimi ses çıkarmaz” rahatlığı ya da “Ses çıkarsa bile durumu idare ederiz” düşüncesi.
Ankara’nın Net Duruşu ve Kriz Diplomasisi
Türkiye, krizin başından itibaren Şam yönetiminin toprak bütünlüğü ve iç istikrarından yana net bir tavır sergiledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Süveyda’daki gelişmeleri anbean izleyerek ilgili tüm kurumları harekete geçirdi.
Yoğun Diplomasi Trafiği
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile MİT Başkanı İbrahim Kalın, çatışmalar devam ederken çok yönlü bir diplomasi yürüttü.
Hakan Fidan, “Suriye’de istikrarsızlığa yol açacak politikalara izin veremeyiz” diyerek Türkiye’nin kararlı tutumunu vurguladı.
MİT Başkanı İbrahim Kalın ise sahadaki tansiyonu düşürmek için şu adımları attı:
- ABD, Suriye ve İsrail’deki mevkidaşlarıyla çok sayıda görüşme gerçekleştirdi.
- Dürzi toplumunun önde gelen liderlerinden Velid Canbolat ile temas kurarak Süveyda’daki grupları ateşkese ikna etmeye çalıştı.
- Kalıcı bir çözüm için bölge ülkeleri ve dolaylı yoldan İsrail ile iletişim kanallarını aktif tuttu.
- Dışişleri Bakanı Fidan’ın da belirttiği gibi, Mossad ile doğrudan bilgi paylaşımı yaparak olası yanlış anlaşılmaların önüne geçildi ve İsrail saldırıları durdurmaya ikna edildi.
Türkiye’nin Çabaları Sonuç Verdi
Ankara’nın bu pragmatik ve sonuç odaklı kriz diplomasisi, ABD ve diğer bölge ülkelerinin de desteğiyle başarıya ulaştı. 19 Temmuz sabahı ilan edilen ateşkeste Türkiye’nin kilit bir rol oynadığı güvenlik kaynakları tarafından da doğrulandı. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara‘nın da ifade ettiği gibi, “ABD, Arap ve Türk arabuluculuğunun etkin müdahalesi olmasaydı bölge bilinmeyen bir kaderle karşı karşıya kalacaktı”.