Vaatler ve Gerçekler: Trump Yönetiminin İlk 6 Aylık Karnesi
Geçtiğimiz yılki başkanlık seçimleri kampanyasında küresel çatışmalardan uzak durma ve mevcut gerilimleri sonlandırma sözü veren Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin ilk 6 ayında bu vaatlerinin tam tersi bir politika izledi. Destekçilerine “savaşlardan yoruldukları” mesajını veren Trump, 20 Ocak’taki yemin töreninde, “Başarımızı sadece kazandığımız savaşlarla değil, aynı zamanda sonlandırdığımız savaşlarla ve belki de en önemlisi, asla girmediğimiz savaşlarla ölçeceğiz” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak bu sözlerin aksine, göreve geldikten sonraki kısa sürede 5 ülkeyi hedef alan yüzlerce hava saldırısına onay verdi. Trump, bir yandan İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarını ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nı bitireceğini iddia ederken, diğer yandan İran, Irak, Suriye, Somali ve Yemen‘e yönelik askeri operasyonları tırmandırdı. Bir Pentagon yetkilisi, Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada yalnızca İran ve Yemen’e yönelik saldırıları doğruladı.
6 Ayda, 4 Yıllık Saldırı Sayısına Ulaşıldı
“Silahlı Çatışmaların Konumlanması ve Olay Veri Projesi” (ACLED) adlı sivil toplum kuruluşunun yaptığı çarpıcı bir inceleme, Trump’ın başkanlığının ilk altı ayında düzenlenen hava saldırısı sayısının, selefi Joe Biden‘ın dört yıllık görev süresindekine yaklaştığını ortaya koydu.
ACLED Direktörü Clionadh Raleigh, “Trump, bir önceki yönetimin 4 yıl boyunca düzenlediği saldırı sayısına yakın hava saldırısını sadece 5 ay içinde düzenledi” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Raleigh, Trump döneminde ABD ordusunun daha az kısıtlamayla karşılaştığını ve bu durumun daha hızlı ve sert saldırılara yol açtığını belirtti. Raleigh, “Suriye, Irak, Afganistan, Yemen, Somali ve şimdi de İran bilindik yerler ama konu coğrafyaları değil, saldırıların sıklığı” değerlendirmesinde bulundu.
Yemen: Husiler Yoğun Bombardıman Altında
Trump yönetiminin saldırılarının büyük bir bölümü, Kızıldeniz’deki ticari gemi trafiğini hedef alarak İsrail üzerinde baskı kurmaya çalışan Yemen’deki Husilere yönelikti. ACLED verilerine göre, Şubat ile Haziran ayları arasında ABD, Yemen’e tam 481 hava saldırısı düzenledi. Bu saldırıların 280’i, Trump’ın Husilere operasyonlarını durdurma çağrısı yaptığı Nisan ayında gerçekleşti. Londra merkezli Airwars kuruluşu, bu saldırılar sonucu sivil kayıpların ciddi oranda arttığını bildirdi. Trump öncesi 23 yılda ABD operasyonlarında 258 sivil hayatını kaybederken, son dönemdeki saldırılarda en az 224 sivilin yaşamını yitirdiği belirtildi.
İran: Nükleer Tesisler Hedef Alındı
Haziran ayında Trump, bölgede geniş çaplı bir çatışma riskine rağmen İran’ın nükleer tesislerini hedef alan saldırılara onay verdi. “Gece Yarısı Çekici” adı verilen operasyonda, B-2 hayalet bombardıman uçaklarıyla Natanz ve Fordo‘daki tesislere 14 “sığınak delici” bomba atıldığı, İsfahan’daki tesise ise Tomahawk füzeleri fırlatıldığı açıklandı. İran, bu saldırıya 23 Haziran’da Katar’daki ABD’nin El-Udeyd Hava Üssü‘ne füze atarak karşılık verdi. Trump, 24 Haziran’da ateşkes sağlandığını duyurdu.
Suriye, Irak ve Somali’deki Diğer Operasyonlar
Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte ABD, Irak ve Suriye’de terör örgütü DEAŞ‘a yönelik operasyonlarını sürdürdü. ACLED, Mart ayında Suriye’ye 3, Mart ve Nisan aylarında ise Irak’a birer saldırı düzenlendiğini kaydetti. Aynı dönemde Somali’de terör örgütü Eş-Şebab‘a yönelik saldırıların da sıklaştığı ve toplamda 44 saldırı gerçekleştirildiği bildirildi. Afganistan’a yönelik saldırıların sayısına ilişkin ise net bir veri paylaşılmadı.