ABD ve AB Arasında Tırmanan Ticaret Gerilimi
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesiyle başlattığı korumacı ticaret politikaları, Avrupa Birliği ile olan ilişkilerde ciddi bir gerilime yol açtı. Yıllık 1,5 trilyon euroyu aşan toplam hacmiyle dünyanın en büyük ikili ticaret ve yatırım ilişkisine sahip olan AB ve ABD, aynı zamanda küresel ekonominin en entegre ortakları konumundaydı. AB Komisyonu verilerine göre, Avrupa Birliği geçen yıl ABD’ye 532,3 milyar euroluk mal ihraç ederken, ABD’den 335 milyar euroluk ürün ithal etti. Özellikle AB’nin verdiği bu yüksek ticaret fazlası, Trump yönetiminin temel rahatsızlıklarından birini oluşturuyor.
ABD’den Gelen Tarife Hamleleri: Çelik, Alüminyum ve Otomotiv
Ticaret savaşlarının ilk adımı çelik ve alüminyum sektörlerinde atıldı. ABD, Mart 2025’te Avrupa Birliği menşeli çelik ve alüminyuma yüzde 25 oranında ek gümrük vergisi uygulamaya başladı ve bu oranı Temmuz ayında yüzde 50’ye çıkardı. Ardından, Avrupa menşeli otomobil ve otomobil parçalarına yönelik yüzde 25’lik yeni bir tarife daha devreye alındı.
Başkan Trump, AB ile yürütülen ticaret müzakerelerinin sonuçsuz kaldığını belirterek, 1 Haziran’dan itibaren tüm AB ürünlerine doğrudan yüzde 50’lik bir tarife uygulanmasını gündeme getirdi. Bu karar önce 9 Temmuz’a, ardından 1 Ağustos’a ertelenirken, son olarak ABD’nin AB ürünlerine uygulayacağı tarife oranının yüzde 30 seviyesinde olacağı açıklandı.
Avrupa Birliği’nin Misilleme Planları
Avrupa Birliği, ABD’nin bu katı söylemlerine karşı başlangıçta daha yumuşak bir yaklaşım sergilese de, yetkililer tüm olası senaryolara karşı hazırlıklarını sürdürüyor. Bu çerçevede AB’nin misilleme adımları şu şekilde planlandı:
- İlk Adım: ABD’nin çelik ve alüminyum tarifelerine karşılık olarak 21 milyar euroluk bir ürün listesini içeren misilleme paketi hazırlandı.
- İkinci Adım: ABD’nin otomotiv sektörüne yönelik başlangıçta yüzde 20 olarak düşünülen gümrük vergilerine karşı 72 milyar euroluk dev bir misilleme listesi üzerinde çalışmalara başlandı.
Yüksek Tarifeler Ticareti Durma Noktasına Getirebilir
Avrupa Birliği, tarife geriliminde bir uzlaşı sağlanamaması ve ABD’nin yüzde 30 veya üzerinde bir gümrük vergisi uygulaması durumunda karşılıklı ticaretin fiilen “imkansız” hale geleceğini savunuyor. Böylesine yüksek bir gümrük vergisinin, iki dev ekonomi arasındaki ticareti pratikte durduracağı öngörülüyor. Bu nedenle AB tarafı, ticari ilişkilerin kesintisiz devamı için ABD ile en azından yüzde 10 gibi daha makul bir tarife seviyesinde anlaşmayı hedefliyor.