Ayasofya’nın Korunmasında Teknolojik Dönem
İstanbul’un fethinden sonra camiye çevrilen, 1934’te müzeye dönüştürülen ve 10 Temmuz 2020‘de yeniden cami olarak ibadete açılan tarihi Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, tarihi dokusunu ve güvenliğini sağlamak amacıyla yapay zeka dahil olmak üzere en son teknolojilerle donatılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bu çalışmalar, hem yerli hem de yabancı ziyaretçilerin konforunu artırırken yapının fiziki olarak korunmasını hedefliyor.
Yeni Ziyaretçi Yönetim Planı Devrede
İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdür Yardımcısı Levent Çetin, yaklaşık 300 kişilik bir ekiple hizmet verdiklerini belirterek, 15 Ocak 2020 itibarıyla yeni bir ziyaretçi yönetim planını hayata geçirdiklerini açıkladı. Çetin, bu planla ilgili şunları söyledi:
“Buradaki mimari elemanlara, mozaiklere, tarihi kıymetli eserlere zarar verilmeyecek şekilde fiziki güvenlik tedbirleri alınarak galeri katını misafirlerimizin ziyaretine açtık. Ziyaretçi yönetim planıyla, burada öncelikle ziyaret ve ibadet için gelen misafirlerimizin giriş ve çıkışlarını ayırmış olduk. Artık Ayasofya Camisi’nin girişinde uzun kuyruklar görmüyorsunuz.”
Bu yeni düzenleme sayesinde ibadet için gelenlerin daha rahat giriş çıkış yapabildiğini belirten Çetin, turistlerin de mozaikleri ve diğer bölümleri daha nitelikli bir şekilde gezebildiğini vurguladı.
23 Dilde Ücretsiz Sesli Rehber Hizmeti
Ziyaretçi deneyimini zenginleştirmek amacıyla galeri katında 23 farklı dilde sesli anlatım sistemi kuruldu. Levent Çetin, bu sistem hakkında şu bilgileri verdi:
“Bu sesli sistemle bütün misafirlerimiz cep telefonlarının kulaklıklarıyla ya da dışarıdan edinebilecekleri herhangi bir kulaklık sistemiyle herhangi bir ücret ödemeden 23 farklı dilde Ayasofya Camisi’nin içerisinde bulunan mozaikler ve Osmanlı döneminden eklenmiş olan kütüphaneler gibi yapısal elemanlar hakkında bilgi alabiliyorlar. Bu sayede ibadet edenlerin huzuru bozulmadan nitelikli bir ziyaret ortamı sağlandı.”
Yapay Zeka Destekli Güvenlik Sistemi
Ayasofya-i Kebir Camii’ndeki güvenlik altyapısı, yüzlerce yeni kamera ve yapay zeka destekli bir sistemle tamamen yenilendi. Bu sistem, olası güvenlik ihlallerine karşı proaktif bir koruma sağlıyor.
Çetin, “Caminin içerisinde ziyarete kapalı olan kısımlara herhangi bir giriş teşebbüsünde sistem otomatik olarak ilgili personelimizin ekranlarına bildirim gönderiyor. Bu da müdahale hızımızı artırarak yapının korunmasına ciddi bir destek sağlıyor.” dedi.
Restorasyon Çalışmaları Aralıksız Sürüyor
Tarihi yapıda restorasyon çalışmalarının da devam ettiğini belirten Çetin, caminin bir dijital ikizinin çıkarıldığını ifade etti. Bahçedeki türbeler, sıbyan mektebi ve muvakkithane gibi yapıların restorasyonlarının tamamlandığını kaydeden Çetin, Bilim Kurulu kararları doğrultusunda ana kubbe ve yan kubbelerdeki statik sorunlara yönelik çalışmaların başladığını ve II. Beyazıt minaresindeki restorasyonun tamamlanmak üzere olduğunu ekledi.