Çavuştepe Kalesi’nde Urartu Medeniyetinin İzleri Sürülüyor
Van’da, Urartu Kralı II. Sarduri tarafından M.Ö. 764-734 yıllarında inşa ettirilen tarihi Çavuştepe Kalesi ve kuzeyindeki nekropol alanında arkeolojik kazı çalışmaları yeniden başladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle yürütülen bu önemli proje, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu’nun başkanlığında uzman bir ekip tarafından gerçekleştiriliyor.
Kavurucu sıcaklar ve toza rağmen büyük bir titizlikle devam eden kazılarda, kentin zengin tarihine ışık tutacak önemli bilgilere ulaşılıyor. Özellikle Çavuştepe Kalesi yönetici sınıfının defnedildiği düşünülen nekropol alanında ortaya çıkarılan iskelet ve seramik buluntuları, dönemin sosyal yapısını anlamak adına büyük önem taşıyor.
Urartu Toplumunda Farklı Defin Gelenekleri
Kazı Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, nekropoldeki 9 yıllık çalışmalarında Urartuların ölü gömme adetlerine dair ilginç bulgularla karşılaştıklarını belirtti. Çavuşoğlu, “Burada birden fazla ölü gömme geleneğiyle karşılaştık. Bu durum, Çavuştepe Kalesi’nde yaşayan Urartu toplumunun ne kadar hoşgörülü bir dini inanışa sahip olduğunu gösteriyor. Şimdiye dek 50’den fazla ceset gömüsü bulduk. İnsanların at ve köpeklerle birlikte gömüldüğüne şahit olduk. Ayrıca çocuktan genç kadına kadar ölülerin yakılarak gömüldüğü urne tipi mezarlar da görüyoruz.” dedi.
Kazılarda Şaşırtan Keşif: Yönetici Sınıf Kadınlar
Çalışmalarda ortaya çıkan en dikkat çekici buluntulardan biri, kadın iskeletlerinin üzerinde bulunan mühürler oldu. Bu keşfin Urartu toplumunda kadının statüsüne dair önemli ipuçları verdiğini vurgulayan Prof. Dr. Çavuşoğlu, şu bilgileri paylaştı:
“Urartu toplumunda, özellikle Çavuştepe Kalesi’nde kadınların mühür taşıması, onların yönetici sınıfta yer aldıklarını ve toplumda söz sahibi olduklarını gösteriyor. Karar verici bir statüde olmaları bizim için çok ilginç. Bir diğer önemli konu ise kadın ve erkeklerin birlikte gömülmesi. Bu da çekirdek ailenin ön planda olduğunu ve çok eşlilikten ziyade tek eşli aile yapısına sahip olduklarını düşündürüyor. Çocukların ise değerli takılarla süslenerek gömülmesi, onlara verilen önemi kanıtlıyor.”
Zorlu Şartlara Rağmen Arkeolojik Heyecan Devam Ediyor
Prof. Dr. Çavuşoğlu, bu yılki kazı sezonunun aşırı sıcak ve rüzgarlı geçtiğini, ekibin tozla mücadele ettiğini ifade etti. Ancak bu zorluklara rağmen çalışmaların heyecanla sürdüğünü belirten Çavuşoğlu, “Bizi heyecanlandıran en önemli nokta, arkeolojinin en güzel tarafı olan yeni bir şeylerin bulunması ve bunların bilimsel olarak değerlendirilmesidir. Amacımız, geçmişteki insan topluluklarının sosyal yaşantısı hakkında mümkün olduğunca fazla bilgiye ulaşmak ve bu bilgileri günümüz insanıyla paylaşmaktır.” diye konuştu.