Yunanistan’ın Ege ve İyon Denizi’nde iki yeni deniz parkı kurma planı, Türkiye ile arasında yeni bir diplomatik gerilime yol açtı. Ankara, Yunanistan’ın tek taraflı adımına sert tepki gösterirken, Ege’de kendi projelerini hayata geçireceğinin sinyalini verdi. Bu durum, Atina’da “Türkiye’nin deniz parkı hangi bölgeleri kapsayacak?” sorusunu gündeme getirdi.
Yunanistan’ın ‘Akdeniz Foku’ Gerekçesi ve Genişletilen Sınırlar
Yunanistan Çevre ve Enerji Bakanı Stavros Papastavru, Skai televizyonuna verdiği demeçte, deniz parkı ilanının tarihi bir karar olduğunu savundu. Papastavru, projenin gerekçesini ve kapsamını şu sözlerle açıkladı:
“Ege’deki Deniz Parkı’nı önce 8 bin kilometrekare olarak hesaplamıştık. Ancak uzmanların raporlarına dayanarak bu sahanın 9 bin 500 kilometrekareye genişletilmesine karar verdik. Dünyada en fazla Akdeniz foku da burada yaşıyor.”
Başbakan Yardımcısı Kostis Hacidakis ise konunun egemenlik boyutuna dikkat çekerek, “Türkiye ile sadece kıta sahanlığı konusunda diyalog istiyoruz. Milli egemenliğimizle ilgili hiçbir şeyi konuşmayız. Türkiye ile kavga etmek istemiyoruz ama milli çıkarlarımızdan da vazgeçemeyiz” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı’ndan Yunanistan’a Net Mesaj
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan’ın planına yazılı bir açıklamayla tepki gösterdi. Açıklamada, Yunanistan’ın bu girişiminin Ege’deki mevcut sorunlar bağlamında hukuki bir sonuç doğurmayacağı vurgulandı. Bakanlık, 9 Nisan 2024 tarihli açıklamasını hatırlatarak şu hususların altını çizdi:
- Çevrenin korunması gibi evrensel değerler, Ege sorunları ve egemenliği uluslararası antlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş ada, adacık ve kayalıkların statüsü için istismar edilemez.
- Ege gibi yarı kapalı denizlerde tek taraflı adımlardan kaçınılmalıdır.
- Uluslararası deniz hukuku, kıyıdaş devletler arasında işbirliğini teşvik etmektedir.
“Bu bağlamda, ülkemizin Ege Denizi’nde bir kıyıdaş olarak Yunanistan’la işbirliğine her zaman hazır olduğunu hatırlatmak isteriz.”
Ankara’nın açıklamasında yer alan “Türkiye de deniz alanlarında kendi projelerini önümüzdeki günlerde ilan edecektir” ifadesi, Atina’da endişeyle karşılandı.
Atina’nın Deniz Parkı Planının Detayları
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, video mesajıyla duyurduğu plana göre, biri İyon Denizi’nde diğeri ise Güney Ege’de olmak üzere iki deniz parkı kurulacak. Miçotakis, bu parkların Akdeniz’deki en geniş korunan deniz alanları olacağını iddia etti.
Yayınlanan haritalara göre planlanan alanlar şunlardır:
- İyon Denizi: Mora Yarımadası’nın güneyinden Lefkada Adası’na kadar uzanan geniş bir alan.
- Ege Denizi: Güney Ege’de, Milos Adası’ndan Koç Baba Adası’na kadar uzanan bir bölge.
İlgili çevre çalışmaları 22 Eylül’e kadar kamuoyu tartışmasına açılacak. Sürecin, ekim ayında Danıştay’a sunulacak Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile tamamlanması hedefleniyor.