Emlak Konut ve TOKİ’den Yeni Proje: Gayrimenkul Sertifikaları Yeniden Gündemde
Emlak Konut, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) iş birliğiyle İstanbul Başakşehir’de, TOKİ mülkiyetindeki araziler üzerinde yeni bir konut projesi geliştirmeyi hedefliyor. Bu projenin finansmanı için gayrimenkul sertifikası ihracı amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) resmi başvuru yapıldı. Bu adım, bir dönem popüler olan gayrimenkul sertifikalarını yeniden yatırımcıların radarına soktu.
Gayrimenkul Sertifikası Nedir ve Sistemi Nasıl İşler?
Gayrimenkul sertifikaları, inşa edilecek bir konut projesinin finansmanını sağlamak amacıyla çıkarılan menkul kıymetlerdir. Bu sistemde, proje kapsamındaki her bir konut belirli sayıda paya bölünür. Yatırımcılar, bütçeleri doğrultusunda bu paylardan satın alarak projeye ortak olurlar. Satın alınan her pay, yatırımcının o gayrimenkul projesinde hisse sahibi olduğunu gösteren bir sertifika ile belgelenir.
Küçük Birikimlerle Konut Projesine Ortak Olma Fırsatı
Bu sertifikalar, yatırımcılara yüksek sermaye ihtiyacı olmadan, küçük birikimlerle büyük konut projelerine yatırım yapma ve projeden doğrudan pay sahibi olma imkanı tanır. Aynı zamanda, faiz ve kredi gibi enstrümanları kullanmak istemeyen yatırımcılar için de cazip bir ev sahibi olma alternatifi sunar.
Fonların Kullanımı ve Güvence Mekanizması
Yatırımcılardan toplanan fonlar, yetkili kuruluşlar tarafından bankalardaki özel hesaplarda güvence altına alınır. Bu fonların yönetimi şeffaf bir şekilde yürütülür:
- Fonların %25’lik kısmı proje başlangıcında inşaat şirketine devredilir.
- Kalan bakiye, inşaatın ilerleme seviyesine göre kademeli olarak şirkete aktarılır.
- Tüm süreç SPK ve bağımsız denetçiler tarafından yakından takip edilir.
- İlgili tüm bilgiler düzenli olarak Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) kamuoyu ile paylaşılır.
Sertifika Sahipleri İçin İki Farklı Seçenek
Proje tamamlandığında sertifika sahiplerini iki temel seçenek bekler. Yeterli sayıda sertifikaya sahip olan yatırımcılar, bir araya gelerek ilgili dairenin tapusunu alabilirler. Yeterli paya sahip olmayan diğer yatırımcılar ise ellerindeki sertifikaların güncel değeri üzerinden yatırımlarını nakit olarak geri alma hakkına sahiptir. Bu yapı, yatırımcıya önemli bir esneklik sağlar.
Borsa İstanbul’da İşlem Görme ve Enflasyon Koruması
Gayrimenkul sertifikaları, fiziki bir mülk gibi değildir ve proje tamamlanmadan önce Borsa İstanbul‘da alınıp satılabilir. Bu da yatırımcılara likidite imkanı sunar. Ayrıca, bu sertifikalar faiz geliri üretmediği için katılım finansmanı ilkelerine de uygundur. İhraççının borçlarından dolayı haczedilemeyen bu sertifikalar, konut fiyatlarındaki artışa paralel değer kazandığı için yatırımcıyı enflasyona karşı da korur.
Gecikme ve İptal Riskine Karşı Yatırımcı Koruması
Sistem, olası risklere karşı yatırımcıyı koruyan mekanizmalar içerir. Projenin belirtilen sürede tamamlanamaması durumunda yatırımcılara gecikme tazminatı ödenir. Projenin tamamen iptal olması halinde ise yatırımcılar, ana paralarını (itfa bedeli) ve gecikme faizini geri talep etme hakkına sahiptir. Bu sayede yatırımcıların hakları güvence altına alınmış olur.