Gayrimenkul Piyasasında Yeni Dönem: Sertifikalarla Ev Sahibi Olma Fırsatı
Emlak Konut, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ile birlikte İstanbul-Başakşehir’deki TOKİ mülkiyetli araziler üzerinde geliştirilecek yeni bir konut projesi için gayrimenkul sertifikası ihracına yönelik Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) resmi başvuruda bulunduğunu açıkladı. Bu gelişme, küçük birikim sahipleri için konut yatırımını yeniden gündeme getirdi.
Peki, gayrimenkul sertifikası nedir? Kısaca, bir gayrimenkul projesinin finansmanına katılım sağlamak amacıyla ihraç edilen ve SPK tarafından denetlenen bir sermaye piyasası aracıdır.
Yatırımcılar İçin Sistem Nasıl İşliyor?
Bu sistemde, inşa edilecek bir konut projesindeki her daire belirli paylara bölünür. Yatırımcılar, bütçeleri doğrultusunda bu paylardan diledikleri kadarını satın alabilir. Alınan her pay, yatırımcının o projede mülkiyet hakkı olduğunu kanıtlayan bir gayrimenkul sertifikası ile belgelenir.
Sistemin Sunduğu Başlıca Avantajlar:
- Büyük meblağlar biriktirmeye gerek kalmadan, küçük yatırımlarla gayrimenkul projelerine ortak olma imkanı.
- Faiz ve kredi maliyetlerine katlanmadan, birikimleri değerlendirerek konut sahibi olma yolunda adım atma fırsatı.
Finansal Güvence ve Fon Yönetimi
Yatırımcılardan toplanan fonlar, proje başlangıcında yetkili kuruluşlar tarafından bankalardaki özel hesaplarda bloke edilir. Toplanan paranın %25’i projenin başında inşaat şirketine aktarılır ve bu fon yalnızca proje giderleri için kullanılabilir. İnşaat ilerledikçe, kalan fonlar peyderpey şirkete aktarılır. Bu süreç, bağımsız denetçiler tarafından izlenir ve raporlar düzenli olarak Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlanır.
Proje Tamamlandığında Yatırımcıları Neler Bekliyor?
Proje bittiğinde sertifika sahipleri için iki temel seçenek mevcuttur:
- Asli Edim: Bir daireye ait sertifikaların tamamını toplayan yatırımcı, herhangi bir ek ödeme yapmadan o dairenin tapusunu alarak mülk sahibi olur.
- Tali Edim: Yeterli sayıda sertifikası olmayan veya daire almak istemeyen yatırımcılar ise sahip oldukları sertifika oranına göre yatırımlarını güncel piyasa değeri üzerinden nakit olarak geri alabilirler.
Yatırımcıyı Koruyan Diğer Mekanizmalar
Gayrimenkul sertifikaları, yatırımcılar için çeşitli güvenceler sunar:
- Likidite: Sertifikalar, proje bitimini beklemeden Borsa İstanbul’da alınıp satılabilir.
- Enflasyon Koruması: Sertifika fiyatları konut fiyatlarına endeksli olduğu için enflasyona karşı koruma sağlar.
- Haciz Güvencesi: Sertifikalar, ihraççı şirketin borçları nedeniyle haczedilemez veya rehin gösterilemez.
- Katılım Finansına Uygunluk: Faiz getirisi olmadığı için katılım finansı prensiplerine uygun bir yatırım aracıdır.
- Risk Yönetimi: Projenin gecikmesi durumunda yatırımcılara gecikme tazminatı ödenir. Projenin gerçekleşmemesi halinde ise yatırımcılar, şirketten anapara ve gecikme faizi alma hakkına sahiptir.