Barselona Sahillerinde İklim Değişikliği Alarmı
Her yaz kızıyla birlikte Barselona’nın kuzeyindeki Montgat kasabasında iki ayını deniz kenarında geçiren Ana Garcia, bu geleneğin sonuna yaklaşıyor olabileceğinden endişeli. Barselona merkezine yaklaşık 30 dakikalık mesafede bulunan Montgat’ın sahil şeridi, endişe verici bir hızla aşınıyor. Uzmanlar, bu durumun iklim değişikliğinin yol açtığı şiddetli fırtınalar ve yükselen deniz seviyesi nedeniyle her geçen yıl daha da kötüleştiğini belirtiyor. Özellikle insan eliyle oluşturulan plajlar, doğal kıyılara göre çok daha savunmasız kalıyor ve Montgat bu durumdan en çok etkilenen yerlerin başında geliyor.
“Bu durum açıkçası çok endişe verici,” diyen Garcia, “Çünkü erozyon sürekli artıyor ve duracak gibi görünmüyor. Denizle iç içe olan yaşam tarzımız büyük bir tehdit altında.”
Balıkçı Kasabasından Popüler Bir Tatil Beldesine
Aslında bir balıkçı kasabası olan ve yaz aylarında tatilcilerin akınına uğrayan Montgat, değişime alışkın bir bölge. Barselona’nın kuzeyindeki Maresme bölgesinde balıkçılık ana geçim kaynağıyken, 1986 yılında Barselona’nın 1992 Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yapacağının duyurulması her şeyi değiştirdi. Eskiden sadece kayalıklar ve dar kum şeritlerinden oluşan kıyılara yeni plajlar eklendi ve bu yatırım, şehrin Avrupa’nın önde gelen turizm merkezlerinden biri haline gelmesine büyük katkı sağladı.
Ancak bugün, iklim değişikliği bu turizm başarısını tehdit ediyor. Artan fırtına şiddeti ve yükselen sular, Montgat gibi sahil kasabalarındaki insan yapımı plajları yutuyor ve bir zamanlar turizm için yaratılan bu alanlar şimdi yok olma tehlikesiyle yüzleşiyor. Yetkililer, kaybolan kumun yerine yenisini ekleyerek ve dalgakıranlar inşa ederek erozyonla mücadele etmeye çalışsa da, bu önlemler kıyı şeridindeki kaybı durdurmaya yetmiyor.
Barselona Büyükşehir Bölgesi Müdürü Ramon Torra, durumu şu sözlerle özetliyor: “Önceliğimiz sadece kum eklemek değil, kum kaybını kalıcı olarak durdurmaktır. Maresme bölgesi için bu, sahili koruyan dalgakıran gibi yapısal çözümler anlamına geliyor.”
Fırtınalar ve Yükselen Sular Kıyıları Nasıl Aşındırıyor?
Avrupa Birliği’nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi‘ne göre, Avrupa 1980’lerden bu yana küresel ortalamanın iki katı hızla ısınarak dünyanın en hızlı ısınan kıtası konumunda. Gezegen ısındıkça buzulların erimesi ve deniz suyunun termal genleşmesiyle deniz seviyeleri yükseliyor. Bu durum, kıyı taşkınları ve toprak kaybına yol açan fırtına dalgalarının riskini artırıyor.
Montgat ve çevresindeki sahillerde en büyük hasar, yerel olarak DANA olarak bilinen yıkıcı hava sistemlerinin Güney Avrupa’ya şiddetli fırtınalar getirdiği sonbahar ve kış aylarında yaşanıyor. Nisan 2024’te yaşanan bir fırtına, 5 metreye ulaşan dalgalarla Montgat’ın bazı bölgelerini neredeyse tamamen plajsız bıraktı. Dalgaların evlere ulaşması üzerine, acil önlem olarak dalgakıran görevi görmesi için kayalar yerleştirildi.
Montgat Belediye Başkanı Andreu Absil, plajın bir yıl öncesine göre sadece üçte birinin kaldığını belirterek, “Sahiller sahip olduğumuz son demokratik alanlardır. Tüm yıl boyunca herkesin keyifle kullanabilmesi gerekir,” dedi.
Bilim İnsanları ve Yerel Halk Gelecek İçin Kaygılı
Barselona yetkilileri, metropol bölgesindeki 42 kilometrelik sahil şeridini (30 kilometresi Montgat gibi plajlardan oluşuyor) stabilize etmek için 60 milyon Euro’ya ihtiyaç duyulduğunu tahmin ediyor. Bu rakama fırtına sonrası yıllık bakım masrafları dahil değil. Bilim insanları ise asıl tehlikenin, denizin tren yolu, evler ve iş yerleri gibi kritik altyapıya ulaştığında başlayacağını vurguluyor.
Katalonya Politeknik Üniversitesi’nden denizcilik mühendisi Agustin Sanchez-Arcilla, mevcut verilerin endişe verici olduğunu belirtiyor:
“Veriler, Katalan kıyılarındaki deniz seviyesinin 30 yıl öncesine göre dört kat daha hızlı yükseldiğini gösteriyor. Deniz seviyesi son 25 yılda 14 santimetre yükselirken, dalgalar ortalama 30 santimetre daha yüksek. Bu gidişatın hızlanacağını öngörmek zor değil. Artık deniz duvarları ve bitki örtüsü gibi iklim adaptasyon önlemlerini uygulama zamanı geldi.”
Bölgedeki işletme sahipleri ve emekli Jose Luis Velez gibi yerel halk, yaz turizmine bağımlı olan ekonominin geleceğinden endişeli. Velez, “Her şey harikaydı ama deniz tüm kumu yutmaya başladı. İnsanların bu konuda etkili bir şey yaptığını görmüyoruz. Bu yüzden bu güzelliğin bir son kullanma tarihi olabileceğini düşünüyoruz,” diyerek durumu özetliyor.