Yapay Zeka Devi NVIDIA Zirvedeki Yerini Sağlamlaştırıyor
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenay Babaoğlu, teknoloji devi NVIDIA’nın piyasa değerindeki tarihi yükselişini ve bu başarının sürdürülebilirliğini AA Analiz için değerlendirdi. Teknoloji şirketlerinin finansal değerlerindeki hızlı artış, sektördeki güç dengelerini yeniden şekillendiriyor.
Bir zamanlar yalnızca oyun dünyasının ekran kartı üreticisi olarak tanınan NVIDIA, 2025 yılı itibarıyla 4,2 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşarak teknoloji tarihine adını yazdırdı. Haziran 2024’te 3 trilyon dolar sınırını geçen şirket, 9 Temmuz 2025’te 4 trilyon dolar barajını aşan ilk teknoloji firması oldu ve sadece sekiz gün içinde 200 milyar dolarlık inanılmaz bir büyüme sergiledi. Bu yükselişle Amazon, Apple, Microsoft ve Google gibi devleri geride bırakan NVIDIA, başarısını yapay zeka (YZ) devriminin temelini oluşturan çiplere olan küresel talebe borçlu. Ancak bu zafer, çip krizleri, Tayvan’daki jeopolitik gerilimler, Çin-ABD rekabeti ve DeepSeek gibi düşük maliyetli rakiplerin ortaya çıkmasıyla önemli testlerden geçiyor.
NVIDIA’nın Yükselişinin Arkasındaki Güç: Yapay Zeka Çipleri
NVIDIA’nın piyasa değerindeki bu olağanüstü artışın temelinde, yapay zeka teknolojilerine yönelik küresel talebin patlaması yatıyor. Şirket, grafik işlemci birimleri (GPU) ve YZ odaklı çipleriyle, özellikle veri merkezi pazarında rakipsiz bir lider konumunda. 2023 yılında GPU pazarının yüzde 80’ini elinde bulunduran NVIDIA; OpenAI’ın ChatGPT’si, Microsoft’un Copilot’u ve Meta’nın Llama modelleri gibi öncü projelere güç veriyor. 2025 mali yılı birinci çeyrek sonuçlarına göre, şirketin veri merkezi geliri yıllık bazda artarak 39 milyar dolara, toplam geliri ise 44,1 milyar dolara ulaştı. NVIDIA CEO’su Jensen Huang‘ın da belirttiği gibi, yapay zeka internet ve mobil devrimleri aşan bir platform değişimi ve NVIDIA bu dönüşümün tam merkezinde yer alıyor.
NVIDIA’nın GPU’ları geniş bir kullanım alanına sahiptir:
- Oyun Sektörü
- Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi
- Yüksek Performanslı Bilgi İşlemciler (HPC)
- Otonom Araçlar
- Robotik Sistemler
Özellikle H100 ve yeni nesil H200 çipleri, büyük dil modellerinin (LLM) eğitiminde kritik bir rol oynarken, Blackwell mimarisi daha yüksek bellek kapasitesi ve enerji verimliliği sunarak yapay zeka sistemlerinin maliyetini düşürüyor.
Tekel Tartışmaları ve Rekabetin Tehdidi
NVIDIA’nın donanım ve yazılımdaki yenilikçi çözümleri, sektördeki liderliğini pekiştiriyor. Ancak yüzde 80’lik pazar payı, şirketin tekel oluşturduğu yönündeki eleştirileri de beraberinde getiriyor. AMD, Intel ve Huawei gibi rakipler, büyük yatırımlarına rağmen NVIDIA’nın pazar payına yaklaşmakta zorlanıyor. Bu denklemi değiştiren en önemli gelişmelerden biri, Çin merkezli DeepSeek şirketinin Ocak 2025’te R1 modelini piyasaya sürmesi oldu. DeepSeek, yalnızca 2 bin NVIDIA H800 çipi ve 5,6 milyon dolarlık bir bütçeyle OpenAI’ın o1 modeline rakip bir performans sergiledi. Bu durum, YZ geliştirme maliyetlerini yeniden tanımlarken, o dönemde NVIDIA hisselerinde yüzde 15’lik bir düşüşe ve 589 milyar dolarlık piyasa değeri kaybına yol açtı.
Geleceği Belirleyecek Fırsatlar ve Tehditler
NVIDIA’nın rekor büyümesi, küresel belirsizliklerin ortasında gerçekleşiyor. 2020-2023 arasındaki çip kıtlığı ve NVIDIA’nın ana üreticisi olan Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) üzerindeki baskı, şirketin en büyük kırılganlıklarından birini oluşturuyor. TSMC’nin üretim tesislerinin yüzde 90’ından fazlasının Tayvan’da bulunması, olası bir Çin-Tayvan çatışmasının küresel tedarik zincirini felç etme riskini taşıyor. ABD’nin Çin’e yönelik çip ihracatı kısıtlamaları ise NVIDIA’nın bu pazardaki gelirlerini azaltırken, Çin’i Huawei gibi yerli üreticilerle kendi YZ çiplerini geliştirmeye teşvik ediyor. Bu durum, uzun vadede NVIDIA’nın pazar payı için bir tehdit oluşturuyor.
Zirvedeki Yolculuk Nereye Gidiyor?
NVIDIA’nın “Büyük Beşli” olarak bilinen teknoloji devlerini geride bırakması, YZ odaklı stratejisinin ne denli başarılı olduğunun bir kanıtıdır. Hisselerindeki yüzde 223’lük artışla “Muhteşem Yedili” arasında en iyi performansı gösteren şirket, teknolojik üstünlüğünü sürdürse de jeopolitik riskler ve Çin’in inovasyon hamleleri geleceğini şekillendirecek. Şirketin liderliğini sürdürmesi, inovasyon hızına ve tedarik zincirindeki esnekliğine bağlı olacak.
[Prof. Dr. Cenay Babaoğlu, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi/SETA]
* Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir. Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.