45 yaşındaki Brezilyalı Hugo Farias, 22 yıl süren üst düzey yöneticilik kariyerini geride bırakarak hayatında radikal bir değişikliğe imza attı. Yıllarca aynı rutinde çalışmanın getirdiği tükenmişlik hissi, onu yeni bir macera aramaya itti. Atlantik Okyanusu’nu tek başına kürekle geçen Brezilyalı denizci Amir Klink’ten ilham alan Farias, kendi hikayesini koşarak yazmaya karar verdi.
Daha önce Belçikalı bir atletin bir yılda 365 maraton koştuğunu öğrenen Farias, bu rekoru 366 maratonla kırmayı hedefledi. 2019’da sadece bir maraton koşmuş olmasına rağmen, sekiz aylık disiplinli bir hazırlık sürecine girdi. Bu süreçte ailesinden ve uzmanlardan destek alan Farias, projesini tıbbi gözetim altında yürütmek için Brezilya’nın önde gelen kalp merkezlerinden biriyle anlaştı. Bu inanılmaz yolculuk, onu Guinness Rekorlar Kitabı’na taşıdı.
Bir Hayalden Guinness Rekorlar Kitabı’na Uzanan Yolculuk
Sekiz aylık yoğun planlamanın ardından Hugo Farias, rekor denemesine başladı ve 28 Ağustos 2023’te hedefine ulaştı. Bu süreçte toplamda yaklaşık 15 bin 569 kilometre koştu ve bu da 1.590 saate denk geliyordu. Bu başarısıyla Guinness Rekorlar Kitabı’na ‘art arda en fazla maraton koşan kişi’ olarak adını yazdırdı.
Uzmanlar, Farias’ın kalbini bu süreçte bilimsel olarak yakından takip etti. Her ay ergoespirometri ve her üç ayda bir ekokardiyogram testleri yapıldı. ‘Arquivos Brasileiros de Cardiologia’ adlı bilimsel dergide yayımlanan sonuçlara göre, maratonların yoğunluğuna rağmen Farias’ın kalbinde herhangi bir hasar, troponin seviyelerinde artış ya da yapısal bozulma tespit edilmedi. Kalbi, bu uzun süreli tempoya sağlıklı bir şekilde adapte olmuştu. Koşu temposunu, maksimum kalp atış hızının %70-80’i aralığında tutarak ‘güvenli efor’ bölgesinde kalmayı başardı. Bu rekor, ona şimdi Alaska’dan Arjantin’e kadar tüm Amerika kıtasını koşma gibi yeni bir hayalin kapılarını araladı.
Uzman Görüşü: Hipokrat’tan Günümüze Egzersizin Sırrı
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Yıldız, sporun kalp ve damar sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinin M.Ö. 5. yüzyıla dayandığını belirtiyor.
Hipokrat o dönemde spor ve sağlıklı yaşam ilişkisini yürüyüş sporu üzerine vurgu yaparak şu şekilde tanımlamıştır: ‘Uzun yol yürüyen uzun yaşar.’ Spor yapmanın kalp sağlığı üzerindeki etkileri, yapılacak olan egzersizin çeşidine, yoğunluğuna ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı değişiyor. Öncelikli olarak hangi yaş grubunda olursa olsun spora başlayacak bireylerin genel ve kalp hastalıkları açısından bir doktor muayenesinden geçerek, olası riskleri değerlendirilmeli.
Prof. Dr. Yıldız, Farias’ın başarısının ardında yatan en önemli faktörün, süreci profesyonel bir sağlık ekibi gözetiminde ve kapsamlı bir sağlık taramasından sonra ilerletmesi olduğunu vurguluyor. Ani ölüm gibi risklerin en sık nedeninin kalp ve damar hastalıkları olduğunu belirterek, bu tür rahatsızlıkların ayrıntılı kalp incelemeleriyle tespit edilebileceğini ekliyor.
Hazırlıksız Başlanan Ağır Egzersizin Riskleri
Peki, düzenli bir spor geçmişi olmayan biri aniden maraton koşmaya başlarsa ne olur? Prof. Dr. Yıldız, bu durumu şöyle açıklıyor:
Daha önceden belirli bir egzersiz programına dahil olmamış ve ağır egzersiz yapan bireylerde kalp ve akciğer bu egzersiz yoğunluğuna hazır değildir. Kalp hızı olduğundan çok hızlı artar, daha çabuk yorulur. Eğer bu kişilerde altta yatan bir kalp ve damar tıkanıklığı hastalığı varsa kalp krizi, kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve ani ölüm ile karşılaşabilir.
‘Atlet Kalbi’: Egzersizin Kalpte Yarattığı 4 Temel Değişim
Farias’ın hikayesinde olduğu gibi, düzenli ve profesyonel egzersiz programları vücutta ‘Atlet Kalbi’ olarak bilinen fizyolojik adaptasyonlara yol açar. Prof. Dr. Yıldız, bu değişimlerin temel amacının, minimum oksijen tüketimiyle maksimum egzersiz kapasitesine ulaşmak olduğunu belirtiyor. İşte kalpte meydana gelen o 4 değişim:
- Kalp duvarları kalınlaşır.
- Kalp hacimlerinde artış yaşanır.
- Düşük kalp hızı gelişir. (İstirahat kalp hızı genellikle 40-60/dk arasına düşer)
- Kalp kası hücrelerinde oksijeni daha verimli kullanmak üzere değişimler yaşanır.
Bu değişimler sayesinde kalbin kan pompalama miktarı ve genel performansı artar.
Spora Başlayacaklar İçin Hayati Tavsiyeler
Prof. Dr. Yıldız, düzenli spora başlayacaklar için önemli uyarılarda bulunuyor. Spor sırasında nabız değerinin bilinmesinin, egzersiz yoğunluğunu ve kalbin yanıtını anlamak için kritik olduğunu söylüyor.
Yeni başlayanlar için günde 10 dakikalık hafif ve orta yoğunlukta egzersizlerle başlamak, zamanla bu süreyi haftada 150 dakikaya çıkarmak idealdir. Bu da haftada 5 gün, 30-45 dakikalık egzersiz anlamına gelir. Ailesinde ani ölüm veya erken yaşta kalp hastalığı öyküsü olanların ağır egzersizlere başlamadan önce mutlaka kardiyolojik değerlendirmeden geçmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Yıldız, doğru planlanmış bir programın öneminin altını çiziyor.
