Avrupa Birliği (AB) ile Çin arasında diplomatik ilişkilerin 50. yılı dolayısıyla Pekin’de düzenlenen 25. Çin-AB Zirvesi, önemli gündem maddeleriyle tamamlandı. Zirvenin ardından AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Başbakan Li Qiang ile gerçekleştirdikleri görüşmelere dair kritik açıklamalarda bulundu.
Zirvenin Ana Gündem Maddeleri: Ukrayna ve Ekonomi
AB Konseyi Başkanı Costa, Çin liderlerine gösterdikleri misafirperverlik için teşekkür ederek, son 50 yılda iki taraf arasındaki ilişkilerin büyük bir ilerleme kaydettiğini belirtti. Costa, “AB ve Çin, büyük ekonomiler ve küresel güçlerdir. Bu nedenle etkileşimimiz ve işbirliğimiz, dünya için önemlidir” diyerek ortaklığın küresel önemine dikkat çekti.
Ukrayna Savaşı ve Çin’in Rolü
Zirvenin en hassas konularından biri Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı oldu. Costa, Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olarak taşıdığı sorumluluğa vurgu yaptı.
“Ukrayna’daki savaş, yalnızca Avrupa’yı etkileyen bir çatışma değil, küresel etkileri olan ve kurallara dayalı uluslararası düzeni tehdit eden bir savaştır. En kısa sürede adil ve kalıcı bir barış sağlanması gereği konusunda hemfikiriz.”
Von der Leyen de Çin’i, Rusya üzerindeki nüfuzunu kullanarak ateşkese zorlamaya davet ettiklerini belirtti ve “Çin’in Putin’in savaşına nasıl yaklaşacağı meselesi, gelecekteki ilişkimiz açısından belirleyici bir unsur olacaktır” ifadelerini kullandı.
Ekonomik İlişkiler ve Ticaret Dengesizliği
Görüşmelerin büyük bir bölümü ekonomik ilişkilere ayrıldı. Costa, AB ve Çin’in küresel GSYİH’nin üçte birinden fazlasını oluşturduğunu belirterek, adil bir denge sağlanmasının hayati önem taşıdığını vurguladı. Pazara erişimdeki dengesizlikler ve ticaret açıkları gibi konuların ele alındığını söyledi.
AB Komisyonu Başkanı von der Leyen ise bu konudaki endişeleri daha net rakamlarla ortaya koydu:
“Ticaret açığı, son on yılda ikiye katlanarak 300 milyar euroyu aştı. Bu nedenle, Çin yönetimine söylediğimiz gibi, artık net bir şekilde bir dönüm noktasında bulunuyoruz. Avrupa Birliği, Çin’in toplam ihracatının yüzde 14,5’lik kısmını oluştururken, Çin sadece AB ihracatının yüzde 8’ini temsil ediyor.”
Çin’e Nüfuzunu Kullanma Çağrısı
AB liderleri, Çin’in Rusya üzerindeki etkisini barış için kullanması gerektiği konusundaki beklentilerini yineledi. Costa, Çin’in BM’de egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı gibi değerleri savunduğunu hatırlatarak, “Çin’in özel bir sorumluluğu olduğunu ve Rusya’ya bu savaşı durdurması için nüfuzunu kullanması gerektiğine dair inancımızı dile getirme fırsatı bulduk” dedi. Ayrıca, savaşta çift kullanımlı ürünlerin Rusya’ya ihraç edilmemesi konusunda Pekin yönetimini uyardıklarını ekledi.
ABD ile Ticaret Anlaşması Konusu
Bir soru üzerine von der Leyen, ABD ile bir ticaret anlaşmasına ilişkin müzakerelerin devam ettiğini belirtti. “Son haftalarda olduğu üzere, şu anda birincil odağımız müzakere edilmiş bir çözüme ulaşmak. Diğer tüm araçlar da masada ve tatmin edici bir sonuca ulaşana kadar masada kalmaya devam edecek” diyerek görüşmelerin yoğun bir şekilde sürdüğünü ifade etti.