Azerbaycan’da Tarihi Aydınlatan Keşif: 3800 Yıllık Savaşçı Mezarı
Azerbaycan’ın Ceyranchol ovasında yürütülen arkeolojik çalışmalarda, Orta Bronz Çağı’na tarihlenen yaklaşık 3 bin 800 yıllık bir kurgan mezarında çığır açan bir bulguya ulaşıldı. Mezar, dönemin sosyal yapısı ve gömülme geleneklerine dair mevcut bilgileri yeniden şekillendirecek nitelikte.
Dev Savaşçı ve Nadir Eserler
Çapı 28 metre, yüksekliği ise 2 metre olan kurganın içindeki mezar odası 6 metre uzunluğa, 2 metre genişliğe ve 3 metre derinliğe sahip. Bu odada, boyu 2 metreyi aşan ve iskeleti bozulmamış bir savaşçı lidere ait kalıntılar bulundu. Arkeologlar, bu sıra dışı boyun, savaşçının toplumunda seçkin bir statüye sahip olduğunun bir göstergesi olduğunu vurguluyor.
Kazı başkanı Dr. Shamil Najafov, keşifle ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Savaşçı, yarı bükülmüş pozisyonda gömülmüş ve elinde dört uçlu bronz bir mızrak başı tutuyordu. Bu tür mızrak başları, Güney Kafkasya coğrafyasında oldukça ender rastlanan bulgulardır.”
Üç Bölmeli Mezarın Gizemli Anlamı
Mezar odası, derin dini sembolizm taşıyan üç ayrı bölümden oluşuyor. Bu bölümlerin anlamları şu şekilde yorumlanıyor:
- Birinci Bölüm: Savaşçının bedeni ve kişisel eşyaları.
- İkinci Bölüm: Seramik kaplar içinde sunulan yiyecek ve içecekler.
- Üçüncü Bölüm: Ruhun öteki dünyada huzur bulması için sembolik olarak boş bırakılmış alan.
Sunular arasında keçi, at, domuz ve sığır etlerine ait pişmiş kemikler, on iki adet süslü sürahi, bronz takılar ve obsidyen aletler dikkat çekiyor. Bu bulgular, dönemin cenaze ritüellerinin ne kadar zengin ve ayrıntılı olduğunu ortaya koyuyor.
Koruyucu Yapılar ve Yönetim Sembolleri
Mezarın üzeri, her biri yaklaşık 1 ton ağırlığında ve 2 metre uzunluğunda 14 dev kireçtaşı blokla simetrik bir şekilde kapatılmıştı. Savaşçının başucunda ise, öteki dünyada rehberlik etmesi amacıyla yerleştirildiği düşünülen boğa şeklinde oyulmuş bir taş figür bulundu. Ayrıca, mezarda ortaya çıkarılan dairesel bir mühür, Orta Bronz Çağı’nda mülkiyet ve idari yapıların düşünülenden daha erken geliştiğine işaret ediyor.
Uluslararası Yankı Uyandıran Proje
Bu önemli keşif, “Keshikchidagh’ta Bilimsel Arkeolojik Kazılar ve Yaz Okulu-5” projesi çerçevesinde, Azerbaycan Kültür Bakanlığı ile Arkeoloji ve Antropoloji Enstitüsü işbirliğinde gerçekleştirildi. Beş yıl süren projed_e yaklaşık 2 bin kişi görev aldı. Buluntular üzerinde karbon-14 tarihleme, metalurji ve izotop analizi gibi ileri düzey bilimsel incelemeler yapılması planlanıyor. Uluslararası arkeoloji dünyasında büyük ilgi gören keşfin sonuçlarının, önde gelen bilimsel dergilerde yayımlanması hedefleniyor.