IEA Raporu: Küresel Kömür Talebi Rekor Kırmaya Devam Ediyor
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımladığı “Kömür: Yıl Ortası Güncellemesi” raporuna göre, dünya genelindeki kömür talebi geçtiğimiz yıl yüzde 1,5 artarak 8,8 milyar ton ile yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Bu artış, küresel enerji piyasalarındaki dinamikleri yeniden şekillendiriyor.
Talepteki Bölgesel Farklılıklar Dikkat Çekiyor
Rapora göre, talepteki bu yükselişin arkasındaki ana itici güçler Çin, Hindistan, Endonezya gibi gelişmekte olan ekonomiler oldu. Bu ülkelerdeki artan tüketim, küresel talebi yukarı çekerken; Avrupa, Kuzey Amerika ve kuzeydoğu Asya’daki gelişmiş ekonomilerde gözlemlenen zayıf talep, bu artışı dengelemekte yetersiz kaldı.
2024’ün İlk Yarısında Değişen Eğilimler
Ancak, 2024’ün ilk yarısında bazı eğilimlerin tersine döndüğü görüldü. Özellikle Çin ve Hindistan’da elektrik talebindeki zayıf büyüme ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimindeki güçlü artış, bu iki ülkenin kömür talebinde bir gerilemeye yol açtı. Buna karşılık, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) artan doğal gaz fiyatları ve genel elektrik tüketimindeki yükseliş, kömür kullanımını tetikleyerek yıllık bazda yüzde 10’luk bir artışa neden oldu. Avrupa Birliği’nde (AB) ise sanayi sektöründeki düşük tüketim, elektrik üretiminden gelen yüksek talebi dengeleyerek kömür talebinin yatay bir seyir izlemesine sebep oldu.
Gelecek Projeksiyonları: 2024 ve 2026 Beklentileri
Bu kısa vadeli dalgalanmalara rağmen, IEA’nın 2024 yılı geneli için tahmini, küresel kömür talebinin yüzde 1 oranında hafif bir artış göstereceği yönünde. Yıllık bazda ABD’de talebin yüzde 7 artması beklenirken, AB’de ise yüzde 2’lik bir gerileme öngörülüyor. Küresel kömür talebinin 2026 yılında ise yüzde 1’e yakın bir düşüş yaşayarak 2024’teki rekor seviyelere yakın bir noktada kalması tahmin ediliyor.
IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, rapora ilişkin değerlendirmesinde, “2024’ün ilk yarısında bölgeler arasında zıt eğilimler gözlemlense de, bunların küresel kömür talebinin temel yönünü değiştirmediğini” belirtti. Sadamori, “Mevcut tahminlerimize paralel şekilde, bu yıl ve gelecek yıl dünya genelinde kömür tüketiminin yatay seyretmesini bekliyoruz. Ancak farklı bölgelerde hava koşulları ve ekonomik ya da jeopolitik belirsizlikler nedeniyle kısa vadeli dalgalanmalar yaşanabilir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi, küresel kömür eğilimleri büyük ölçüde Çin tarafından şekillendirilmeye devam ediyor. Çin, dünyanın geri kalanının toplamından yaklaşık yüzde 30 daha fazla kömür tüketiyor” ifadelerini kullandı.