Kayalıpınar’da Tarihi Keşif: Hitit Kazıları Devam Ediyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle sürdürülen Kayalıpınar kazı çalışmaları, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nden Doç. Dr. Çiğdem Maner başkanlığında önemli bulgulara ev sahipliği yapıyor. Bugüne dek gerçekleştirilen çalışmalarda Eski Asur ticaret kolonileri, Hitit, Roma ve Bizans dönemlerine ait çok sayıda değerli eser ve yapı kalıntısı ortaya çıkarıldı. Bunlar arasında Hitit kralları, prensesler ve devlet görevlilerine ait mühür baskıları da yer alıyor.
Doç. Dr. Maner, 3 Temmuz’da başlayan bu yılki kazı sezonunda, Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden ve yurt dışından gelen 23 kişilik uzman bir ekiple çalıştıklarını belirtti. Ekipte arkeolog, tarihçi, Hititolog ve antropolog gibi farklı disiplinlerden bilim insanları bulunuyor. Eylül ortasına kadar sürmesi planlanan çalışmalarda yeni alanların gün yüzüne çıkarılması ve kazı alanının çevre düzenlemesiyle ziyarete açılması hedefleniyor.
Eksiksiz Bir ‘Kuş Kehanet Metni’ Gün Yüzüne Çıktı
Bu yılki kazıların en heyecan verici bulgusu, Hitit dönemine tarihlenen bir kuş kehanet metni oldu. Doç. Dr. Çiğdem Maner, buluntunun önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bu yıl çok özel bir buluntumuz oldu. Hitit dönemine ait bir kuş kehanet metni bulduk. Metin, eksiksiz ve hasarsız bir şekilde elimize geçti. Önü, arkası ve kenarları yazılı olan bu küçük tabletin en dikkat çekici özelliği, ortasında bir delik bulunmasıdır. Delik çevresinde tespit ettiğimiz ip izleri, tabletin bir yere asıldığını veya boyuna takılarak kullanıldığını gösteriyor. İlk incelemelerde metnin, kuşların uçuşuna dayalı falcılık ve kehanet içerdiğini anladık.”
Maner, Hititlerin tanrılarla iletişim kurmak için fal ve kehaneti sıkça kullandığını belirterek, bu tabletin de kuş falı metin grubuna ait önemli bir örnek olduğunu vurguladı.
Samuha’nın Kült Merkezi Olarak Önemi
Hitit yerleşim yeri Samuha‘nın hem Anadolu hem de Mezopotamya metinlerinde Tanrıça İştar’ın en önemli kült merkezlerinden biri olduğu biliniyor. Doç. Dr. Maner, bölgede bulunan çivi yazılı metinlerin genellikle kült ile ilişkili olduğunu belirterek, “Bu durum, bulduğumuz kehanet metninin de kült ile bağlantılı olduğunu düşünmemize neden oluyor” dedi.
Gelecek Sezon Hedefleri ve Mühürleme Binası
2023 ve 2024 kazı sezonlarında 50’den fazla mühür baskısının bulunduğunu hatırlatan Maner, gelecek planlarına dair şunları kaydetti: “Kazı alanında var olduğunu düşündüğümüz mühürleme binasının bulunduğu katmana henüz ulaşamadık. Üst katmandaki Erken Hristiyanlık dönemi mezarlarını kaldırma çalışmalarımız sürüyor. Kazılarda ortaya çıkan çivi yazılı metinler ve mühürleme teknikleri, dönemin idari yapısı hakkında önemli bilgiler sunuyor. İlerleyen süreçte, bulduğumuz mühür baskılarından alacağımız kil örneklerini diğer Hitit yerleşim yerlerindeki buluntularla karşılaştırarak yerleşimler arası iletişim ve ticari ilişkileri aydınlatmayı hedefliyoruz.”