Türkiye ‘Eyyam-ı Bahur’ Sıcaklarının Etkisinde: Uzmanlardan Kritik Uyarılar
Türkiye, Temmuz sonu ve Ağustos başı itibarıyla Afrika kökenli ve halk arasında ‘cehennem sıcakları’ olarak da bilinen eyyam-ı bahur sıcak hava dalgasının etkisi altına girdi. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, pek çok kentte sıcaklıkların 40 derecenin üzerine çıkacağını ve yeni rekorların kırılabileceğini belirterek önemli uyarılarda bulundu.
Eyyam-ı Bahur Nedir ve Türkiye’yi Nasıl Etkiliyor?
Prof. Dr. Türkeş, eyyam-ı bahur döneminin Kuzey Yarım Küre’nin en sıcak günlerine denk geldiğini ve Türkiye’nin bu süreçte hem Afrika hem de Arabistan kaynaklı tropikal hava kütlelerinden etkilendiğini açıkladı.
Eyyam-ı bahur halk arasında cehennem sıcakları, çöl sıcakları, Afrika sıcakları da deniyor. Bu dönem kara, deniz ve okyanusların ısındığı, Kuzey Yarım kürenin en sıcak günlerine karşılık geliyor. Türkiye bu dönemde hem kuzey Afrika kaynaklı çöl sıcaklıkları, hem de muson alçak basıncının ve onunla bağlantılı bir alt atmosfer sıcak hava dilinin, kuzeybatıya doğru ilerlemesinin bir sonucu olarak Arabistan, İran ve Orta Doğu kaynaklı çok sıcak tropikal hava kütlelerini taşıdığı ardışık, çok sıcak ve bazen de ekstrem sıcak hava koşullarından etkileniyor.
Yüksek Sıcaklıklar Sağlığı ve Ormanları Tehdit Ediyor
Artan sıcaklıkların Ege, Akdeniz ve Karadeniz’deki su sıcaklığını da yükselttiğini belirten Prof. Dr. Türkeş, bu durumun kıyı bölgelerinde bunaltıcı bir neme yol açtığını vurguladı. Uzman isim, bu hava koşullarının ciddi riskler taşıdığını ifade etti.
Bu hava koşullarında dışarıya çıkmak özellikle yaşlıların, bebek ve çocukların, hamilelerin, kalp damar, akciğer, astım gibi belirli hastalık gruplarının, yoksulların, evsizlerin, güneş altında çalışan emekçilerin ve diğer pek çok canlının sağlığı açısından uygun değil. Ayrıca eyyam-ı bahur aylarında yüksek hava sıcaklıklarının yanı sıra rüzgarın kuvvetli olduğu günlerde orman yangını riski yüksek.
Yeni Sıcak Hava Dalgası ve Beklenen Değerler
Haziran sonundan bu yana normallerin üzerinde seyreden sıcaklıkların, 23 Temmuz’dan itibaren en az beş gün daha etkili olacağını belirten Prof. Dr. Türkeş, beklenen sıcaklık değerlerini paylaştı.
“Bu yaz en az 3 sıcak hava dalgasını hissettik. Ne yazık ki 23 Temmuz’dan başlayarak en az 5 gün boyunca Türkiye’nin batı, iç batı ve güney bölgelerindeki illerde 36-44 santigrat derece arasında, Güneydoğu’da bazı illerde ise 45-46 santigrat derece arasında değişen yüksek hava sıcaklıklarıyla karşılaşacağız. Kıyı bölgelerinde de bunaltıcı ve sıcak hava koşulları etkili olacak” dedi.
İklim Değişikliği Etkisi: Her Yıl Daha Sıcak
Türkiye’de sıcaklık rekorunun iki yıl önce Eskişehir Sarıcakaya’da 49.5 derece ile kırıldığını hatırlatan Prof. Dr. Türkeş, küresel ısınma nedeniyle rekor sıcaklıkların sıklık, süre ve şiddetinde sürekli bir artış eğilimi olduğuna dikkat çekti.
Türkiye’nin büyük bir bölümünde ortalamalardan en az 4-8 santigrat derece daha yüksek hava sıcaklıkları bekliyoruz. Bazı illerde yeni sıcaklık rekorları da kırılacak. En yüksek rekor sıcaklıklar Türkiye’nin batısında ve güneyinde görülüyor. Genellikle çok sıcak, bunaltıcı hava, deniz kıyısında oluyor ama rekorlar deniz kıyısında kırılmıyor. Çünkü deniz etkisi var.