Eskişehir ve Bilecik’teki Yangınların Külleri Bursa’ya Ulaştı
Eskişehir, Kütahya ve Bilecik üçgeninde devam eden ve 10 kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan büyük orman yangınlarının ardından Bursa Büyükşehir Belediyesi, vatandaşlara yönelik bir uyarı yayımladı. Yangının Bursa sınırlarına yaklaşmasıyla birlikte, kentin özellikle doğu bölgelerinde kül yağışı başladı ve sokakları yoğun bir yanık kokusu sardı. Peki, bu durum ne anlama geliyor? İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Dirik, konunun ciddiyetine dikkat çekerek önemli açıklamalarda bulundu.
Vatandaşlar Sosyal Medyadan Durumu Paylaşıyor
Bursa’da yaşayanlar, kül yağışı ve yanık kokusu nedeniyle yaşadıkları endişeyi sosyal medya üzerinden dile getirdi:
- “Terasta oturuyoruz, üstümüze kül geliyor. Yanık kokusu da var, Allah yardımcımız olsun.”
- “Bursa merkezde ağır bir yanık kokusu var ve kül yağıyor.”
- “Her yer duman kokuyor ve kül yağıyor.”
- “Eskişehir’de oturuyorum, Bilecik’teki yangının külleri odama kadar gelmişti ve havası da etkilemişti uzak olmamıza rağmen.”
Benzer bir durum, geçtiğimiz hafta Trakya’da yaşanan orman yangınları sırasında Çanakkale’de de gözlemlenmişti. Çanakkale’de yaşayan B.K., “Yangınlar sırasında hava kıpkırmızı oldu. Balkon, pencerelerin dışındaki saksılar hep küllerle kaplandı. Rüzgar külleri buraya kadar taşıdı. Çok korktuk” ifadelerini kullandı.
Uzman Görüşü: Küllerin Tehlikeleri ve ‘Mega Yangın’ Uyarısı
Konuyu değerlendiren Prof. Dr. Hüseyin Dirik, yangın küllerinin yarattığı tehlikelere dikkat çekti.
Küller Neden Sağlık İçin Riskli?
“Yangınla beraber yanan alanda çok yüksek ısı oluşuyor. Bu aşırı sıcaklık nedeniyle ısınan hava yükselirken, beraberinde kül, toz, yanmış ve yarı yanmış bitkisel atıklar ile diğer partikülleri de gökyüzüne taşıyor. Yüksek sıcaklıkla yükselen bu materyaller, rüzgârın da etkisiyle çok daha geniş alanlara yayılabiliyor. Bu partiküller 10-20 mikron büyüklüğündedir. Bu nedenle havada uzun süre asılı kalabilir ve solunum yoluyla insan sağlığını tehdit edebilir.”
Prof. Dr. Dirik, yangının etkilerinin bölgesel olmaktan çıkıp geniş çaplı bir çevre sorununa dönüştüğünü vurguladı.
“Mega Yangın” Değerlendirmesi
Bilecik-Eskişehir hattındaki yangını literatürdeki “mega yangın” tanımına uygun olarak niteleyen Prof. Dr. Dirik, durumun ciddiyetini şu sözlerle açıkladı:
“Yangın oldukça geniş bir alanda etkili oluyor. Bu kadar büyük bir yangın ne yazık ki çok daha kötü sonuçlar doğurabiliyor. Hava neminin çok düşük olması da durumu daha da kötüleştiriyor. Tüm bu olumsuz etkenler bir araya geldiğinde, rüzgâr yangını adeta alıp her yere taşıyor ve bu da kontrolü zorlaştırıyor. Bu da oldukça ürkütücü.”
Kül Yağışının Diğer Etkileri Nelerdir?
Kimyasal İçerik Şehirlerde Sorun Yaratabilir
Prof. Dr. Dirik, küllerin kimyasal yapısının şehir merkezlerinde farklı sorunlara yol açabileceğini belirtti.
“Küller, potasyum gibi bazı elementleri içerebilir. Doğal alanlarda bu, toprağı zenginleştirerek gübreleme etkisi yaratabilir. Ancak şehir merkezlerine taşındığında, insan sağlığını olumsuz etkileyebilecek bir kirlilik kaynağı haline gelebilir. Küllerin kalıcı toksik etkilere yol açmasa da, kısa vadeli olumsuz etkileri görülebilir. Hava kalitesini bozabilir ve solunum yolu rahatsızlıklarını tetikleyebilir.”
Küller Yeni Yangın Riski Oluşturur Mu?
Atmosfere yayılan küllerin yeni yangınlara neden olup olmayacağı sorusuna Prof. Dr. Dirik net bir yanıt verdi.
“Böyle bir şey söz konusu değil.” diyen Dirik, durumu Afrika’dan gelen sıcak hava ve toz taşınımına benzeterek, “Yangınlardan yayılan kül de benzer şekilde tehlikelidir, ancak yangın riski taşımaz. Bursa ve diğer çevre iller de şu an bunu yaşıyor.”
Küller Bölgeden Ne Zaman Temizlenecek?
Prof. Dr. Dirik, küllerin su kaynaklarına zarar verme potansiyeli olduğunu ancak etkinin boyutunu ölçmek için henüz erken olduğunu ifade etti. Küllerin atmosferden uzaklaşmasının ise tamamen hava koşullarına bağlı olduğunu belirtti.
“Küllerin yeryüzüne inebilmesi için havanın durgun olması ve bölgeye yağış düşmesi gerekir. Son meteorolojik verilere göre bölgede yağış gözükmüyor. Bu nedenle kül partikülleri atmosferde rüzgârla taşınmaya devam edecek gibi görünüyor.”