Trump’ın Tartışmalı Kararı: Evsizler İçin Zorunlu Tedavi ve Gözaltı
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, ülke genelinde büyük bir tartışma başlatan yeni bir kararnameye imza attı. Kararname, federal kurumlara, akıl hastalığı ve madde bağımlılığı olan evsiz bireylerin zorla hastaneye yatırılmasını ve gözaltında tutulmasını kolaylaştıracak yöntemler geliştirmeleri talimatını veriyor. Bu adım, evsizlerin sokaklardan toplanarak uzun süreli olarak hastane veya hapishanelere kapatılmasının yasal zeminini hazırlıyor.
Kararnamenin Detayları ve Hedefleri
Perşembe günü imzalanan başkanlık kararnamesi, yerel yönetimlerin ruhsal sağlığı bozuk veya uyuşturucu bağımlısı kişileri “tedavi altına alması” önündeki yasal engelleri aşmayı hedefliyor. Beyaz Saray, bu politikanın kamu düzenini sağlama amacı taşıdığını belirtse de, birçok uzman ve insan hakları savunucusu uygulamanın ciddi ihlallere yol açabileceği konusunda endişelerini dile getiriyor.
Başkanlık kampanyası döneminde bu bireylerin “ait oldukları akıl hastanelerine” gönderileceği vaadinde bulunan Trump, ABD şehirlerinin “uyuşturucu bağımlılarına” ve “tehlikeli derecede akıl hastalarına” teslim olduğunu iddia etmişti. Kararnamede şu ifadeler yer alıyor:
“Şehirlerimizi ve vatandaşlarımızı düzensizliğe teslim etmek, ne evsizlere ne de topluma karşı merhametli bir davranış değildir.”
Eleştiriler ve Uygulama Zorlukları
Karara tepki gösteren Ulusal Evsizlik Hukuku Merkezi İletişim Direktörü Jesse Rabinowitz, “En güvenli toplumlar, yoksulluğu suç sayanlar değil, konut ve kaynak sağlayanlardır” diyerek politikanın temelden yanlış olduğunu savundu. Uzmanlar, kararnamenin pratikte nasıl işleyeceği konusunda ciddi şüpheler taşıyor. Eyaletlerin kendi yasaları, hastanelerdeki kapasite yetersizliği ve finansal zorluklar planın önündeki en büyük engeller olarak görülüyor.
Bütçe ve Finansman Sorunları
Washington Post’un haberine göre, eleştirmenler, zaten nakit sıkıntısı çeken eyaletlerin daha fazla kişiyi tutuklamak için yeterli kaynağa sahip olmadığını vurguluyor. Ancak Trump’ın kararnamesi bu duruma bir çözüm öneriyor: Eyaletlerin maddi yetersizlikler nedeniyle evsizleri hapsedememesi durumunda federal hükümetin bütçe desteği sağlaması öngörülüyor.
Eleştirmenler ayrıca, Trump yönetiminin ruh sağlığı hizmetlerine ayrılan federal fonlarda kesinti önerirken, hapishane ve gözaltı bütçelerini artırmasını çelişkili buluyor. Kararname, açık havada uyuşturucu kullanımı, kampçılık ve aylaklık gibi yasaları “azami ölçüde” uygulayan eyalet ve şehirlere daha fazla fon aktarılmasını teşvik ediyor.
Eyaletlerdeki Benzer Politikalar
Son yıllarda bazı eyaletler, ağır akıl hastalığı ve madde bağımlılığı olan bireyleri zorunlu tedaviye almak için yasal adımlar atmıştı. Örneğin, California‘da bu yıl yürürlüğe giren bir yasa, bağımlılık sorunu yaşayan kişileri de zorunlu yatış kapsamına dahil etti. Benzer şekilde, New York Valisi Kathy Hochul, polise ve sağlık ekiplerine ağır ruhsal rahatsızlığı olan kişileri hastaneye yatırma yetkisi veren bir düzenlemeyi onaylamıştı.
Uzman Görüşleri: ‘Çözüm Hapsetmek Değil, Yardım Etmektir’
Kararnamenin yayınlanmasının ardından önde gelen uzmanlar, politikanın evsizlik sorununu çözmek yerine daha da kötüleştirebileceğini belirtti.
- Regina LaBelle (Georgetown Üniversitesi): “Bu kararname evsizlik sorununu çözmek için hiçbir işe yaramayacak. Evsizlik ve tedavi edilmeyen akıl sağlığı sorunları için daha fazla kaynak ayrılmalıydı.”
- Keith Humphreys (Stanford Üniversitesi): Psikiyatrist Humphreys, federal hükümetin eyalet politikalarını değiştirme yetkisinin sınırlı olduğunu belirterek, “Bu kararname daha çok sembolik bir adım olabilir” dedi.
- Lisa Dailey (Tedavi Savunuculuğu Merkezi): “Tedavi edilmeyen psikoz, beyne kalıcı zarar verir. İnsanlar hapse girmeden önce müdahale edilmeli” diyerek erken ve doğru tedavinin önemini vurguladı.
Uzmanlar, evsizlik ve akıl sağlığı krizine yönelik çözümün, bireyleri hapsetmek yerine onlara erişilebilir ve etkili tıbbi yardım sağlamak olduğunu ortak bir dille ifade ediyor.