Tarihi Savunma Paktı: İngiltere ve Avustralya’dan 50 Yıllık Anlaşma
İngiltere ve Avustralya, Avustralya’nın kendi nükleer enerjili denizaltı filosunu kurmasını sağlayacak 50 yıllık kapsamlı bir iş birliği anlaşması imzalamak üzere son hazırlıkları tamamlıyor. İki ülkenin savunma ve dışişleri bakanları, Sidney’de düzenlenen yıllık toplantıda bir araya gelerek anlaşmanın detaylarını netleştirdi.
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, İngiliz mevkidaşı John Healey ile cumartesi günü imzalanacak olan anlaşmanın, ABD nükleer teknolojisiyle donatılacak Avustralya denizaltı filosunun inşasında ikili işbirliğini zirveye taşıyacağını ifade etti. Marles, anlaşmanın önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bu anlaşma, 1901’deki federasyon sürecinden bu yana iki ülke arasında imzalanan en önemli anlaşmalardan biridir.”
AUKUS İttifakı ve Denizaltı Planı
2021 yılında Çin’in Asya-Pasifik bölgesindeki artan askeri etkisine karşı bir denge unsuru olarak kurulan üçlü AUKUS (Avustralya-İngiltere-ABD) ittifakı, bu projenin temelini oluşturuyor. Anlaşma çerçevesinde Avustralya’ya en az sekiz nükleer denizaltı temin edilmesi hedefleniyor. Bu filonun ilk aşaması şu şekilde planlanmıştır:
- 3 ila 5 adet ABD’nin ikinci el Virginia sınıfı denizaltısı.
- İngiltere ve Avustralya’nın ortaklaşa inşa edeceği yeni nesil SSN-AUKUS sınıfı denizaltılar.
ABD’nin Rolü ve Anlaşmanın Geleceği
Öte yandan, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in, önceki başkan Joe Biden döneminde başlatılan AUKUS denizaltı anlaşmasını yeniden değerlendirdiği biliniyor. Washington’da, ABD tersanelerindeki inşaat gecikmeleri nedeniyle 2030’ların başında Avustralya’ya ilk Virginia sınıfı denizaltının teslimatının aksayabileceğine dair endişeler mevcut.
Buna rağmen, Marles ve Healey, ABD’nin olası bir geri çekilmesi durumunda projenin akıbetine dair spekülasyonları yanıtsız bıraktı. Healey, konuya ilişkin olarak, “Avustralya ve İngiltere olarak bu gözden geçirmeyi memnuniyetle karşılıyoruz. Bunu, yeni yönetimin AUKUS’a olan bağlılığını teyit etmesi için bir fırsat olarak görüyoruz,” şeklinde konuştu.
Projenin Yüksek Maliyeti ve Bölgesel Tatbikat
Avustralya hükümeti, bu hafta ABD’ye anlaşma kapsamında ikinci 500 milyon dolarlık ödemeyi yaptığını duyurdu. İlk ödeme Şubat ayında gerçekleşmişti. Projenin Avustralya’ya toplam maliyetinin 245 milyar dolara ulaşabileceği tahmin ediliyor.
Bakanların görüşmesi, 3000 İngiliz askerinin de katıldığı Avustralya’nın en büyük askeri tatbikatı olan “Talisman Sabre” sırasında gerçekleşti. Tatbikata 19 ülkeden toplam 35 binden fazla asker katılıyor.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, İngiltere’nin HMS Prince of Wales uçak gemisinin Darwin limanına demirlemesiyle ilgili olarak, “Bu, İngiltere’nin Hint-Pasifik bölgesine olan bağlılığının net bir göstergesidir. Bu bölgenin özgür ve açık kalması için kararlılığımızı gösteriyoruz,” diyerek ülkesinin bölgedeki stratejik duruşunu pekiştirdi.