Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde başlayarak Afyonkarahisar il sınırlarına kadar ilerleyen büyük orman yangınına yönelik müdahale yöntemleri hakkında bir soruşturma başlatıldı. Konunun teknik boyutlarını, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi‘nden Prof. Dr. Murat Demir ve Dr. Öğr. Üyesi Merih Göltaş, Milliyet için özel olarak yanıtladı.
Yangınla Mücadelede Kritik Sorular ve Uzman Yanıtları
1. Karşı Ateş Tekniği Nedir ve Tehlikeleri Nelerdir?
Karşı ateş, büyük yangınların ilerleme hattı üzerinde bulunan yanıcı materyallerin kontrollü bir şekilde yakılarak tüketilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu teknik, yangının yayılmasını engellemeyi hedefler ve genellikle rüzgârın ters yönde estiği hatlarda uygulanır. Ancak bu yöntem, ciddi bir uzmanlık ve deneyim gerektirir. Rüzgârın yönü ve hızının anlık olarak takip edilmesi zorunludur. Aksi takdirde, ters yönde esecek bir rüzgâr, ateşi tamamen kontrol dışına çıkarabilir. Uzmanlar, uygun olmayan koşullarda uygulanan karşı ateş tekniğinin yangını daha da büyütebileceği ve hatta can kayıplarına neden olabileceği konusunda uyarıyor.
2. Rüzgârın Yön Değiştirmesi Yangını Nasıl Etkiler?
Rüzgâr, bir orman yangınının davranışını ve yayılma hızını belirleyen en kritik faktördür. Karşı ateş gibi yöntemler, rüzgârın önceden tahmin edildiği yönde ve hızda esmesine dayanır. Rüzgârın aniden yön değiştirmesi durumunda, ana yangın hattından sıçrayan közler beklenmedik yerlerde yeni yangınların başlamasına neden olabilir. Bu durumun tehlikesine örnek olarak, geçmişte Yunanistan’da yaşanan ve 100’den fazla kişinin hayatını kaybettiği felaket gösterilmektedir.
3. Bölgedeki Ağaç Türlerinin Yangına Etkisi Nedir?
Yangının etkili olduğu bölgedeki ağaç türleri, yangının yayılma hızını doğrudan etkilemektedir. Özellikle Karaçam, yangına karşı oldukça hassas bir tür olarak bilinir. Bölgedeki mevcut ağaç türleri şunlardır:
- Sarıçam
- Karaçam
- Meşe Türleri (Saçlı Meşe, Mazı Meşesi, Palamut Meşesi)
- Ardıç Türleri (Katran Ardıcı, Kokar Ardıç)
Ayrıca, bölgede ağaçlandırma çalışmalarıyla ekilmiş olan Fıstık Çamı, Akasya ve Dişbudak gibi türler de bulunmaktadır.
4. Yangına Dirençli Ormanlar Oluşturmak Mümkün mü?
Evet, yangına daha dirençli orman ekosistemleri kurmak mümkündür. Bunun için reçine oranı düşük, alev alma potansiyeli az ve nem tutma kapasitesi yüksek olan ağaç türlerinin stratejik olarak tercih edilmesi gerekmektedir.
5. Orman İşçileri Yangın Söndürme Konusunda Nasıl Eğitiliyor?
Orman Genel Müdürlüğü (OGM), yangınla mücadele ekiplerini düzenli olarak eğitmektedir. Yangın sezonu başlamadan önce, kadroya dahil edilen mevsimlik işçiler için 3 ila 5 gün süren yoğunlaştırılmış eğitim programları düzenlenir. Sürekli görev yapan kadrolu personel ise yıl içinde dönemsel olarak tazeleme eğitimleri alarak bilgilerini ve becerilerini güncel tutar.