Fransa Yargıtayı’ndan Beşşar Esad İçin Kritik Karar: Dokunulmazlık Zırhı Korunacak
Fransa’daki ulusal basında yer alan haberlere göre, Fransa Yargıtayı, Paris Temyiz Mahkemesi’nin Suriye’nin devrik lideri Beşşar Esad hakkında çıkardığı tutuklama emrine yönelik itirazı karara bağladı. Yargıtay, Esad’ın görevdeyken sahip olduğu dokunulmazlığı gerekçe göstererek önemli bir hüküm verdi.
Mahkeme, Esad’ın “devlet başkanı olarak dokunulmazlığının” kaldırılamayacağını belirterek, hakkında çıkarılan tutuklama emrinin iptaline karar verdi. Ancak Yargıtay, kararında önemli bir detaya yer verdi: Esad’ın devrildiği Aralık 2024‘ten sonraki dönem için “savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar” nedeniyle yeni tutuklama emirleri çıkarılabileceğinin altını çizdi.
Dava Taraflarının Tepkileri ve Beklentiler
Davanın müdahillerinden Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi (SCM) Başkanı Mazin Derviş, Yargıtay’ın Esad aleyhine vereceği bir kararın “mağdurlar için büyük bir zafer” olacağını ifade etmişti.
Derviş, böyle bir kararın bir “ilk” teşkil edeceğini vurgulayarak, “Bu, sadece Suriyeliler için değil hangi ülkeden olursa olsun mağdurlara kapı aralayacak ve ilk kez bir ulusal soruşturma hakimi, bir devlet başkanı hakkında görevde olduğu döneme ilişkin tutuklama emri çıkarma hakkına sahip olacak.” şeklinde konuşmuştu.
Fransa’da Başlatılan Soruşturmanın Arka Planı
Paris’teki mahkeme, Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi (SCM), Açık Toplum Adalet Girişimi (OSJI) ve Suriye Arşivi gibi kuruluşların şikayeti üzerine 2021 yılında Esad hakkında bir soruşturma başlatmıştı. Soruşturma, 2013 yılında Doğu Guta‘da gerçekleşen kimyasal saldırılarda insanlığa karşı suç ve savaş suçu işlendiği şüphelerine dayanıyordu.
Kasım 2023’te mahkeme, Esad’ı bu saldırılarda suç ortağı olmakla suçlayarak hakkında uluslararası bir tutuklama emri çıkarmıştı. Ancak, Fransa Ulusal Terörle Mücadele Savcılığı (Pnat), görevdeki devlet başkanlarının “yargı dokunulmazlığı” olduğunu savunarak karara itiraz etmişti. Paris Temyiz Mahkemesi ise 26 Haziran 2024’te bu itirazı reddederek tutuklama emrini onamış ve kimyasal silah kullanımının bir devlet başkanının resmi görevi sayılamayacağını belirtmişti.
Doğu Guta Katliamı Unutulmadı
Suriye yönetimi, 21 Ağustos 2013‘te Şam’ın Doğu Guta bölgesinde düzenlediği kimyasal saldırıda 1400’den fazla sivili katletmişti. Saldırıda binlerce sivil, zehirli gazlardan etkilenmişti. Bölge, yıllarca süren kuşatmanın ardından Nisan 2018’de muhaliflerin kontrolünden çıkmıştı. Suriye İnsan Hakları Ağı‘nın raporlarına göre, Şam yönetimi iç savaş boyunca muhalif bölgelere 217 kez kimyasal silah saldırısı düzenlemiştir. Halen Rusya’da sürgünde bulunan Esad ise hakkındaki tüm suçlamaları reddetmektedir.