Fransa’dan Filistin İçin Tarihi Adım: Macron’un Kararı ve Küresel Yankıları
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin eylül ayında Birleşmiş Milletler’de (BM) Filistin devletini resmen tanıyacağını duyurarak uluslararası kamuoyunda büyük bir şaşkınlık yarattı. Bu kararla Fransa, BM Güvenlik Konseyi ve G7 ülkeleri arasında Filistin’i tanıyan ilk ülke konumuna geldi. Macron, bu hamlesiyle ortak bir diplomatik ivme yaratmayı hedeflediğini belirtti.
“Ortadoğu’da adil ve kalıcı bir barışa olan tarihi bağlılığıma sadık kalarak, Fransa’nın Filistin Devleti’ni tanımasına karar verdim” diyen Macron, daha önce şubat ayında “Filistin devletinin tanınması Fransa için tabu değildir” ifadelerini kullanmıştı.
Bu karara İsrail’den sert tepki geldi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Fransa’nın kararını “teröre verilmiş bir ödül” olarak nitelendirerek, bu adımın “İsrail’i yok etmeyi amaçladığını” iddia etti.
Tanıma Kararı Neden Şimdi Alındı?
Kararın zamanlamasında, Gazze’deki derinleşen insani krizin büyük rol oynadığı düşünülüyor. İsrail’in ablukası ve saldırıları altında binlerce Gazzeli hayatını kaybederken, 100’den fazla Filistinlinin açlıktan öldüğü rapor edildi. Özellikle çocukların açlıktan zayıf düşmüş bedenlerini gösteren görüntüler, Batı medyasında geniş yer bularak uluslararası tepkiyi artırdı.
“Yürüyen Cesetler” ve Avrupa’nın Tepkisi
Gazze’deki insani durumun ciddiyeti, Avrupalı liderleri harekete geçirdi. Fransa, İngiltere ve Almanya liderleri acil önlemler için bir araya gelirken, Gazze Sağlık Bakanlığı bölgedeki ölü sayısının 60 bine yaklaştığını açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gazze’deki acıların “dayanılmaz” olduğunu belirterek, “Bu durumun hemen sona ermesi gerekiyor” çağrısında bulundu. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni de bir kiliseye düzenlenen saldırı sonrası İsrail’e yönelik en sert eleştirilerini yöneltti. BM Yardım ve Çalışma Ajansı Başkanı Philippe Lazzarini ise durumu şu çarpıcı sözlerle özetledi:
“Gazze’deki insanlar ne ölü ne de diri, onlar yürüyen cesetler.”
Domino Etkisi Beklentisi: Diğer Ülkeler Sıraya Girecek mi?
Macron’un kararı, İrlanda, Norveç ve İspanya gibi ülkelerin adımlarını takip ederek, diğer büyük güçlere de öncülük etme potansiyeli taşıyor. Bir Fransız yetkili, CNN International’a yaptığı açıklamada, “Diğer meslektaşlarımla görüştüm ve eylül ayında Filistin’i tanıyan tek ülke olmayacağımızdan eminim” dedi. Bu gelişmenin ardından gözler, özellikle İngiltere ve Almanya’ya çevrildi. İngiltere Başbakanı Starmer, devlet kurmanın “Filistin halkının vazgeçilmez hakkı” olduğunu belirterek, Gazze’deki durumu “savunulamaz” olarak niteledi. Öte yandan, İsrail’in en önemli müttefiki olan ABD’nin bu yönde bir adım atması beklenmiyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Macron’un kararını “kesin bir şekilde” reddettiklerini açıkladı.
Filistin’i Devlet Olarak Tanıyan Ülkeler
İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze’ye yönelik saldırılarının başlamasından bu yana sekiz ülke Filistin devletini tanıdı. Toplamda ise bu sayı 147’ye ulaştı. Son olarak listeye eklenen ülkeler şunlardır:
- Haziran 2024: Ermenistan ve Slovenya
- Mayıs 2024: İspanya, İrlanda ve Norveç
Avrupa Birliği içinde ise bu konuda derin görüş ayrılıkları sürüyor. 27 AB üyesinden İspanya, Romanya, İsveç, İrlanda ve Bulgaristan dahil 11 ülke Filistin’i devlet olarak tanımaktadır.
Birleşmiş Milletler’de Filistin’in Statüsü
Fransa ve İngiltere gibi ülkeler, Filistin Yönetimi ile diplomatik ilişkilerini sürdürse de resmi tanıma adımını şimdiye kadar atmamıştı. Kasım 2012’de Filistin’e BM’de “üye olmayan gözlemci devlet” statüsü verilmişti. Bu statü, Filistin’e toplantılara katılma ve belgelere erişim hakkı tanırken; oy kullanma, karar önerme veya BM ofislerine aday gösterme gibi hakları kapsamıyor.