Fransa’da çiftçilerin belirli pestisitleri kullanmasına yeniden izin veren Duplomb Yasası, kamuoyunda büyük bir fırtına kopardı. Yasanın onaylanmasının hemen ardından başlatılan imza kampanyası, sadece iki hafta içinde 1,8 milyon kişiden destek alarak konuyu ülke gündeminin zirvesine taşıdı.
Duplomb Yasası ve Toplumsal Tepki
Tartışmaların odağında, neonikotinoid grubunda yer alan acetamiprid adlı pestisitin kullanımına 2033 yılına kadar izin verilmesi yer alıyor. Yasanın 8 Temmuz’da nihai olarak kabul edilmesinden yalnızca iki gün sonra 23 yaşındaki bir öğrenci tarafından başlatılan dilekçe, rekor sürede milyonlarca imzaya ulaştı. Bu durum, yasanın toplumsal meşruiyetini sorgulattı.
Avrupa’dan Gelen Eleştiriler
Yeşiller Partisi Avrupa Parlamentosu milletvekillerine göre, bu yasa metni Paris’in Avrupa’daki ortaklarına son derece yanlış bir mesaj gönderiyor. Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı (Greens/EFA) milletvekili Majdouline Sbai, duruma ilişkin hayal kırıklığını şu sözlerle ifade etti:
“Fransa, diğer üye ülkelerdeki muhataplarına gidip, yasaklarımızı uyumlu hale getirelim, genel çıkarlar doğrultusunda hareket edelim diyebilirdi. Ama bunu yapmadı. Fransa geri adım attığında, Avrupa’yı da geriye götürmüş oluyor.”
Çiftçiler ve Çevreciler Karşı Karşıya
Fransa, 2018’de yasaklanan bu maddeyi pancar, fındık, kiraz ve elma gibi mahsulleri zararlılardan korumak amacıyla yeniden kullanıma açmak istiyor. Yasa destekçileri ve ülkenin en büyük çiftçi sendikası, Fransız üreticilerin Avrupalı rakipleriyle adaletsiz bir rekabet içinde olduğunu savunuyor.
Sağ görüşlü Avrupa Parlamentosu üyesi Celine Imart, zararlı böceklerin “fındık mahsullerinin yüzde 30 ila yüzde 50’sini yok ettiğini” belirterek, “Bu durumda ne oluyor? Komşularımızdan — Almanya’dan ya da İtalya’dan — hatta sonunda Türkiye’den fındık ithal ediyoruz. Bunlar da Fransa’daki fabrikalarda işleniyor,” diye ekliyor.
Acetamiprid’in Sağlık ve Çevre Üzerindeki Etkileri
Neonikotinoid sınıfında yer alan acetamiprid, bitkilerin tozlaşmasında kritik rol oynayan arılar için ölümcül bir madde olarak kabul ediliyor. Bu durum, ekosistem ve gelecekteki gıda üretimi için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Milletvekili Sbai, maddenin aynı zamanda kanserojen olarak değerlendirildiğini ve insan sağlığı için de riskler taşıdığını vurguluyor.
Bilimsel Belirsizlikler
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ise konuda daha temkinli bir duruş sergiliyor. EFSA, “acetamiprid’in gelişimsel nörotoksisite (DNT) özellikleri hakkında ciddi belirsizlikler bulunduğunu” ve fetüs beyninin gelişimini olumsuz etkileyebileceğini belirterek günlük kabul edilebilir dozun düşürülmesini tavsiye etmişti.
İklim Politikalarında Geri Adım mı?
Duplomb Yasası, son dönemde benimsenen iklim politikalarının sorgulandığı daha geniş bir eğilimin parçası olarak görülüyor. Yasa, aynı zamanda yoğun hayvancılığı ve dev su rezervuarları (mega-havuzlar) inşasını kolaylaştıran maddeler de içeriyor.
Avrupa Halk Partisi (EPP) üyesi Celine Imart ise yasanın Avrupa Yeşil Mutabakatı‘nı sorgulamasını olumlu karşıladığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bu Yeşil Mutabakatı yıkmaya yardım ettiğim için gururluyum. Çünkü bunun yanlış bir yol olduğunu düşünüyorum. Bu zorlayıcı yaklaşım, çiftçilerin verimliliğini ve kazancını daha da azaltacak.”
Meclis Konuyu Yeniden Tartışacak
Fransa’da toplanan 1,8 milyon imza, Ulusal Meclis’in konuyu yeniden ele alması için yeterli sayıya ulaştı. Meclis Başkanı, milletvekilleri arasında yeni bir görüşme yapılmasından yana olduğunu açıkladı. Ancak bu oturumun, yasayı iptal edecek bir oylamadan ziyade, yalnızca dilekçeyi ele alacağı belirtiliyor.