Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ve Emlak Konut GYO ortaklığıyla geliştirilen Gayrimenkul Sertifikası, küçük birikimlere sahip vatandaşların da büyük konut projelerine yatırım yapabilmesini sağlayan yenilikçi bir finansal model olarak sunuldu. Bu sistem, peşinat veya kredi zorunluluğu olmaksızın, “damlaya damlaya ev olur” felsefesiyle konut sahibi olmayı kolaylaştırmayı hedefliyor.
Gayrimenkul Sertifikası Sistemi Hakkında Merak Edilenler
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın öncülük ettiği bu model, hem konuta erişimi artırmayı hem de kira fiyatlarını dengelemeyi amaçlıyor. İşte sistemle ilgili en çok sorulan sorular ve yanıtları:
1. Sistemin Amacı ve İşleyişi Nedir?
Sistemin temel amacı, peşinat ve kredi gibi finansal yükleri karşılamakta zorlanan vatandaşları ev sahibi yapmaktır. Bu modelde, yatırımcılar TOKİ ve Emlak Konut güvencesi altındaki projeler için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetiminde çıkarılan sertifikaları satın alır. Bu sertifikalar, Borsa İstanbul‘da işlem görerek alınıp satılabilir.
2. İlk Uygulama Hangi Projeyle Başlıyor?
İlk uygulama, İstanbul Başakşehir’de inşa edilecek olan Damla Kent Evleri projesi ile hayata geçiriliyor. Toplam 5.325 konuttan oluşacak projenin ilk etabında 1.540 konut için sertifika satışı yapılacak. İnşaatın 1 Ekim’de başlaması ve 4 Şubat 2029’da tamamlanması planlanıyor.
3. Sertifikalar Ne Zaman ve Hangi Fiyattan Satılacak?
Sertifikalar, 7 lira 59 kuruş birim fiyatla 4-8 Ağustos tarihleri arasında talep toplama yöntemiyle halka arz edilecek. 11 Ağustos’tan itibaren ise Borsa İstanbul’da serbestçe alınıp satılabilecek.
4. Yatırımcılar İçin Kazanç Modelleri Nelerdir?
Yatırımcılar için üç farklı kazanç seçeneği sunulmaktadır:
- Asli Edim (Konut Sahipliği): Yeterli sayıda sertifika biriktiren yatırımcılar, 5 Şubat 2026 – 4 Ağustos 2028 tarihleri arasında başvuru yaparak doğrudan konut sahibi olabilir.
- Tali Edim (Gelir Ortaklığı): Yeterli sertifikaya ulaşamayanlar, proje sonunda satılan konutlardan elde edilen gelirden paylarına düşeni alır. Satılamayan konutlar TOKİ tarafından değerinin %80’i üzerinden alınacak ve nakit ödemeler 8 Ağustos 2029’da yapılacaktır.
- Borsa Alım-Satımı: Yatırımcılar, sertifikalarını Borsa İstanbul’da diledikleri zaman alıp satarak değer artışından kazanç sağlayabilirler.
5. Birden Fazla Kişi Ortak Konut Alabilir mi?
Evet, sistem paylı mülkiyete izin vermektedir. Birden fazla yatırımcı, bir konutun toplam değerine denk gelen sertifikayı bir araya getirerek hisseleri oranında tapu sahibi olabilir.
6. Yatırım İçin İkametgah Şartı Var mı?
Hayır, ikametgah şartı bulunmamaktadır. Türkiye’nin her yerinden yatırımcılar, aracı kurumlar üzerinden hesap açarak İstanbul’daki bu projeye yatırım yapabilir.
7. Her Daire İçin Gereken Sertifika Sayısı Aynı mı?
Hayır. Dairelerin kat, cephe ve konum gibi şerefiye farklarına göre değerleri ve dolayısıyla sahip olunması gereken sertifika adetleri farklılık gösterecektir. Her daire için gereken sertifika adedi, halka arz sürecinde yayınlanan izahnamede belirtilir ve proje sonuna kadar sabit kalır.
8. Proje Gecikirse Ne Olur?
TOKİ ve Emlak Konut, projenin zamanında tamamlanmasını taahhüt etmektedir. Olası bir gecikme durumunda, yatırımcıların mağduriyetini önlemek amacıyla izahnamede belirtilen koşullar çerçevesinde kira getirisine denk bir tazminat ödemesi yapılacaktır.
9. Sertifika Yatırımında Faiz veya Taksit Var mı?
Hayır. Bu modelde peşinat, faiz veya düzenli taksit ödemesi gibi yükümlülükler yoktur. Yatırımcılar, bütçeleri doğrultusunda diledikleri zaman alım yapabilirler.
10. Sertifikalarım Güvende mi?
Evet. Sertifikalar fiziki olarak basılmaz. Tüm sertifikalar, hisse senetleri gibi Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde, yatırımcı adına kayıtlı hesaplarda elektronik ortamda güvenle saklanır.