HAARP Nedir ve Gerçek Amacı Nedir?
HAARP (High-frequency Active Auroral Research Program), Türkçe adıyla Yüksek Frekanslı Etkin Kutup Işıkları Araştırma Programı, atmosferin üst katmanı olan iyonosferi incelemek üzere tasarlanmış bir bilimsel araştırma projesidir. Tesis, Amerika Birleşik Devletleri’nin Alaska eyaletindeki Gakona bölgesinde geniş bir alanda konumlanmıştır. Merkezde, iyonosfer deneylerinde kullanılan 180 adet anten ve 360 radyo vericisi bulunmaktadır.
Proje, 1993 yılında ABD Hava Kuvvetleri, Donanması ve DARPA (Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı) iş birliğiyle hayata geçirilmiştir. Ancak 2014 yılında askeri kontrol sona ermiş ve tesisin yönetimi Alaska Fairbanks Üniversitesi‘ne devredilmiştir. O tarihten bu yana HAARP, tamamen sivil ve akademik amaçlarla, dünyanın dört bir yanından gelen araştırmacıların kullanımına açık bir şekilde faaliyet göstermektedir.
HAARP Hangi Alanlarda Kullanılır?
HAARP’ın temel misyonu, iyonosferin yapısını ve davranışlarını analiz ederek bilimsel veriler üretmektir. Başlıca kullanım alanları şunlardır:
- İyonosfer Araştırmaları: Tesisin ana amacı, iyonosfere yüksek frekanslı radyo dalgaları göndererek bu katmandaki fiziksel süreçleri ve değişimleri anlamaktır.
- İletişim ve Navigasyon Sistemleri: Radyo dalgalarının iyonosferdeki yayılımını inceleyerek, GPS ve uydu sinyallerinin doğruluğunu artırmaya ve uzun menzilli iletişim sistemlerini geliştirmeye yardımcı olur.
- Güneş Fırtınaları ve Uzay Havası: Güneş’ten yayılan parçacıkların iyonosfer üzerindeki etkilerini modelleyerek, güneş fırtınalarının elektrik şebekeleri ve uydular gibi kritik altyapılar üzerindeki potansiyel risklerini öngörmeyi ve azaltmayı hedefler.
- Plazma Fiziği ve Yapay Aurora: HAARP, iyonosferde kontrollü plazma olayları yaratarak yapay olarak Aurora (Kutup Işıkları) benzeri ışımalar oluşturabilir. Bu, plazma fiziği üzerine deneysel çalışmalar yapma imkânı tanır.
Komplo Teorileri ve Bilimsel Gerçekler
Yıllardır komplo teorilerinin merkezinde yer alan HAARP, sık sık deprem tetikleme ve hava durumunu kontrol etme gibi iddialarla anılmaktadır. Ancak uzmanlar, bu spekülasyonların bilimsel dayanaktan yoksun olduğunu belirtmektedir. HAARP’ın faaliyetleri şeffaf bir şekilde yürütülmekte ve elde edilen veriler bilim dünyasıyla paylaşılmaktadır.
Yaygın Komplo Teorileri ve Gerçekler
Bazı popüler iddialar ve bilimsel açıklamaları şöyledir:
- Hava Durumunu Kontrol Etme: HAARP’ın atmosferi manipüle ederek fırtına veya kuraklık yaratabildiği öne sürülür. Gerçekte ise tesisin iyonosfer üzerindeki etkisi oldukça sınırlı, geçici ve yereldir; hava olaylarını değiştirecek güce sahip değildir.
- Deprem ve Doğal Afetleri Tetikleme: Bu teoriye göre HAARP, yer altına dalgalar göndererek depremleri tetikleyebilir. Ancak HAARP’ın çalışma alanı atmosferin üst katmanlarıdır, yer kabuğu değil. Ürettiği enerji, bir deprem için gereken enerjinin milyonda birinden bile azdır.
- Zihin Kontrolü: Elektromanyetik dalgalar yoluyla insan düşüncelerini etkileyebileceği iddiası, hiçbir bilimsel kanıta dayanmamaktadır. HAARP’ın kullandığı frekanslar insan beynini etkileme kapasitesine sahip değildir.
- Uyduları ve Elektronik Sistemleri Bozma: HAARP’ın kontrollü ve sınırlı etkileri uydulara zarar verecek güçte değildir. Aksine, proje iyonosferdeki doğal değişimlerin iletişim sistemleri üzerindeki etkilerini anlamaya çalışır.
Uzman Görüşleri: HAARP ve Deprem İlişkisi
Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, HAARP’ın bir depremi tetikleyecek güce sahip olmadığını vurgulamıştır. Ancak depremlerden önce iyonosferdeki elektronik yoğunluk artışının NASA tarafından tespit edildiğini de eklemiştir.
Prof. Dr. Bektaş, konuyu şöyle özetliyor: “ABD tarafından Alaska’da iyonosferi incelemek için geliştirilen HAARP, deprem oluşturacak enerji gücünde olmadığı gibi depreme hazır fayları da tetikleyici güçte değildir. Bugün insanlar tarafından tetiklenen depremler, yer altına pompalanan veya barajlardan çevreye, aktif fay zonlarına sızan sular sayesinde gerçekleşir. Öte yandan yer altındaki nükleer denemeler, çevredeki depreme hazır fayları dinamik stres transferiyle tetikleyebilir. Bütün bunlara karşın deprem öncesi iyonosferde elektronik yoğunluğu artışı NASA tarafından tespit edilmiştir. Bugün HAARP projesi ile deprem tetiklenmesi teorisinin ana çıkış noktası da bu gözlem olmalıdır.”
HAARP İddialarının Medyadaki Yansımaları
Türkiye’de yaşanan büyük depremlerin ardından HAARP ile ilgili komplo teorileri sosyal medyada ve bazı yayın organlarında sıkça gündeme gelmiştir. Özellikle “HAARP gemisi Türkiye açıklarında mı?” veya Elazığ ve Kahramanmaraş depremleri sonrası gökyüzünde görülen ışıkların HAARP saldırısı olduğu gibi başlıklar geniş kitlelerce tartışılmıştır. Benzer şekilde, geçmişte İstanbul’da yaşanan depremler sonrasında da HAARP olasılığı tekrar gündeme getirilmiştir.
