Sosyal Medyada İlgi Çekici Başlıkların Ardındaki Gizli Tehlike: Dijital Dolandırıcılık
Sosyal medya platformlarında sıkça karşılaşılan “Bir cümleyle gündemi değiştirdi”, “Bu video yayından kaldırılmadan izleyin” gibi sansasyonel başlıklar, sadece merak uyandırmakla kalmıyor, aynı zamanda milyonlarca kullanıcıyı hedef alan organize dijital dolandırıcılık ağlarına zemin hazırlıyor. Bu tür paylaşımlar, genellikle kullanıcıları sahte haber sitelerine, kimlik avı (phishing) sayfalarına veya zararlı yazılım barındıran bağlantılara yönlendiriyor.
Bu tuzaklara düşen kullanıcıların cihazlarına virüs bulaşabiliyor, banka ve kimlik bilgileri çalınabiliyor ve hatta bilgileri dışında ücretli abonelikler başlatılabiliyor. Uzmanlar, bu tür dolandırıcılık girişimlerine karşı alınması gereken önlemleri ve mağduriyet durumunda yapılması gerekenleri anlattı.
Uzman Gözüyle Tıklama Tuzakları ve Siber Güvenlik Riskleri
Konuyu AA muhabirine değerlendiren uzmanlar, sansasyonel başlıkların arkasındaki tehlikelere dikkat çekti.
Dr. Sinan Alp: “Cihazınıza Virüs, Fidye veya Casus Yazılım Bulaşabilir”
İstanbul Okan Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Sinan Alp, bu tür içeriklerin “clickbait” (tıklama tuzağı) yöntemiyle kullanıcıların dikkatini çektiğini belirtti. Alp, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sansasyonel, abartılı veya merak uyandırıcı ifadeler kullanarak insanların dikkatini çeken bu içerikler, çoğu zaman vaat ettikleri bilgiyi sunmuyor. Psikolojik olarak, insanın merak duygusunu ve anlık tatmin arayışını hedefleyen bu başlıklar sosyal medya algoritmalarının da desteğiyle hızla yayılıyor.”
Dr. Alp, sahte linklere tıklamanın ciddi güvenlik riskleri barındırdığını vurgulayarak, “Bir kullanıcı sahte bir linke tıkladığında cihazına virüs, fidye yazılımı (ransomware) veya casus yazılım (spyware) bulaşabilir. Bu, kişisel verilerin çalınmasına, cihazın kontrolünün ele geçirilmesine veya dosyaların şifrelenerek fidye talep edilmesine neden olabilir” dedi.
Dijital Dolandırıcılığa Karşı Alınabilecek Önlemler
- Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama (MFA): Hesap güvenliğini artırmak için şifreleriniz çalınsa bile yetkisiz erişimi engeller.
- Şüpheli Bağlantılar: Bilinmeyen kaynaklardan gelen şüpheli e-postaları, mesajları veya bağlantıları açmaktan kaçının ve ekleri indirmeyin.
- Gizlilik Ayarları: Sosyal medyada paylaştığınız kişisel bilgileri sınırlayın ve gizlilik ayarlarınızı düzenli olarak gözden geçirin.
- Antivirüs Yazılımı: Cihazlarınızı kötü amaçlı yazılımlardan korumak için antivirüs programlarını güncel tutun.
Dr. Alp ayrıca, bir linkin URL’sini dikkatlice incelemenin, “google.com” yerine “g00gle.com” gibi yazım hatalarına dikkat etmenin ve VirusTotal veya Google Safe Browsing gibi çevrimiçi araçlarla linkleri taramanın önemini vurguladı.
Avukat Ünsal Özmestik: “Linkin Gerçek Bir Haber Sitesinden Geldiğini Kontrol Edin”
Bilişim Teknolojileri Uzmanı Avukat Ünsal Özmestik, dolandırıcıların gündemdeki olaylara göre sahte içerikler ürettiğini, hatta Deepfake teknolojisiyle sahte videolar hazırlayabildiklerini belirtti.
“Hesabınız ele geçirildiğinde sadece kişisel verileriniz değil, çevrenizdeki insanlar da hedef haline gelir. Sizin hesabınızdan dolandırıcılık mesajları gönderilebilir. Casus yazılımlar ile telefon rehberiniz, fotoğraflarınız ve bankacılık uygulamalarınız takip edilebilir.”
Mağduriyet Anında Atılması Gereken Adımlar
Özmestik, bir dolandırıcılık durumuyla karşılaşanların atması gereken adımları şöyle sıraladı:
- Hemen cihazın internet bağlantısını kesin.
- Başka bir cihazdan hesabınıza girerek şifrenizi değiştirin.
- Bankacılık uygulamalarınızın etkilendiğini düşünüyorsanız derhal bankanızla iletişime geçin.
- Yaşanan mağduriyet için savcılığa suç duyurusunda bulunun.
Avukat Kürşat Ergün: “Tüm Kişisel Verileriniz Hedef Olabilir”
Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Avukat Kürşat Ergün, bu tür saldırılarda sadece temel bilgilerin değil, e-nabız kayıtları gibi hassas verilerin de tehlikeye girdiğini belirtti. Ergün, “Kişisel verilerin ele geçirilmesi suç teşkil eder. Bu tür bir duruma maruz kalan kullanıcılar, en kısa sürede kolluk birimlerine ya da savcılığa başvurmalıdır” dedi. Ergün ayrıca, içeriğin dolandırıcılık amaçlı olduğunu bilerek paylaşan kişilerin suça iştirak etmiş sayılacağını da ekledi.