Paris’te Beklenmedik Diplomatik Gelişme: SDG Masadan Kalktı, İsrail Devreye Girdi
Suriye’de son dönemde Bedevi Araplar ve Dürziler arasında tırmanan gerilim, Şam ile Tel Aviv arasındaki tansiyonu da yükseltirken, Fransa’nın başkenti Paris önemli bir diplomatik manevraya sahne oldu. Fransa ve ABD’nin arabuluculuğunda, Şam yönetimi ile terör örgütü PKK’nın Suriye uzantısı SDG arasında yapılması beklenen kritik görüşme, sürpriz bir kararla süresiz olarak ertelendi. Bu gelişmenin hemen ardından İsrail’in devreye girmesi ise dengeleri tamamen değiştirdi. İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ve ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile görüşmek üzere Paris’e gitti.
Planlanan Görüşme Neden İptal Oldu?
ABD’li Temsilci Barrack ile SDG’nin başındaki Mazlum Abdi’nin 19 Temmuz’da Amman’da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından Paris’te bir mini zirve yapılması kararlaştırılmıştı. Zirvenin ana gündem maddeleri, SDG’nin Suriye devlet kurumlarına entegrasyonu ve Mart ayında Abdi ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara arasında imzalanan anlaşmanın detayları olacaktı. Ancak kaynaklara göre Abdi, Şeybani ile yapacağı görüşmeye son anda katılmaktan vazgeçti. Görüşmenin ertelenmesinden önce SDG Sözcüsü Ferhad Şami’nin açıklamaları dikkat çekmişti:
“Silahsızlanma kırmızı çizgimizdir. İlkelerimiz üzerinden pazarlık yapmıyoruz. Şam yönetimiyle bir alt aktör olarak değil, eşit bir ortak olarak ilişki kurmayı hedefliyoruz.”
Diğer yandan Suriyeli kaynaklar, Şam yönetiminin SDG heyetiyle başka bir ülkede görüşmeyi reddettiğini ve SDG’yi kendisiyle eşit bir aktör olarak görmediğini belirtti. Hükümetin, devletin şartlarını kabul etmemesi durumunda SDG’yi kanun dışı bir grup olarak tanımlayacağı vurgulandı.
İsrailli Bakan Sürprizi: Paris’te Üçlü Güvenlik Zirvesi
SDG ile görüşmenin ertelenmesinden sadece birkaç saat sonra İsrail devlet televizyonu KAN, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in, Barrack ve Şeybani arasındaki görüşmeye katılmak üzere Paris’e hareket ettiğini duyurdu. Bu görüşme, Suriye’nin yeni yönetimi ile İsrail arasında gerçekleşen ilk bakanlar düzeyindeki temas olarak kayıtlara geçti. Tarafların bir “güvenlik toplantısı” kapsamında bir araya geldiği belirtilirken, görüşmenin içeriğine dair detay paylaşılmadı. Jerusalem Post ise Dermer’in Paris’te ayrıca Avrupalı yetkililerle İran nükleer anlaşması üzerine de bir toplantı yapacağını bildirdi.
ABD Temsilcisi Barrack’tan Görüşmeye İlişkin Açıklama
Görüşmenin ardından X hesabından bir paylaşım yapan ABD’li Temsilci Tom Barrack, süreci olumlu olarak değerlendirdi. Barrack, şu ifadeleri kullandı:
“Bu akşam Paris’te Suriyeliler ve İsraillilerle bir araya geldim. Amacımız diyalog ve gerilimi azaltmaktı ve tam da bunu başardık. Tüm taraflar bu çabaları sürdürme taahhütlerini yineledi.”
Arka Planda Süveyda ve Golan Gerilimi
Bu diplomatik temaslar, İsrail’in Suriye’ye yönelik artan askeri faaliyetlerinin gölgesinde gerçekleşti. İsrail ordusu, 8 Aralık 2024‘te, 1967’den beri işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri’ne bitişik tampon bölgeyi işgal etmiş ve başkent Şam’ın 20 kilometre yakınına kadar ilerlemişti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, işgalin kalıcı olacağı mesajını vererek Suriye’nin güneyinin silahsızlandırılmasını talep etmişti. Ayrıca İsrail, 13 Temmuz’da Suriye’nin güneyindeki Süveyda‘da başlayan çatışmalara müdahil olarak Suriye ordusuna ve Şam’daki kritik hedeflere saldırılar düzenlemişti.