Paris’te Kritik Suriye Diplomasisi: SDG Görüşmesi İptal, İsrail Devrede
Fransa’nın başkenti Paris, Suriye eksenli şaşırtıcı bir diplomasi trafiğine sahne oldu. ABD ve Fransız yetkililerin arabuluculuğunda, Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani ile terör örgütü PKK’nın Suriye kolu SDG’nin lideri Mazlum Abdi arasında yapılması beklenen görüşme son dakikada iptal edildi. Bu gelişmeden yalnızca birkaç saat sonra İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer‘in, Şeybani ve ABD’li Büyükelçi Tom Barrack ile görüşmek üzere Paris’e gittiği öğrenildi.
Bu hareketlilik, Bedevi Araplar ve Dürziler arasında başlayan ve Şam ile Tel Aviv arasında bir krize dönüşen gerilimin ardından geldi. Suriye’nin istikrar arayışında olduğu bir dönemde gerçekleşen bu görüşme trafiği, bölgedeki dengeleri yeniden şekillendirebilir. İsrailli Bakan Dermer’in katılımıyla gerçekleşecek toplantı, yeni Suriye yönetimi ile İsrail arasında bakanlar düzeyindeki ilk resmi temas olacak.
Görüşme Neden İptal Edildi?
Edinilen bilgilere göre, Barrack ile Abdi arasında 19 Temmuz’da Amman’da yapılan görüşmenin ardından Paris’te bir mini zirve düzenlenmesi kararlaştırılmıştı. Zirvenin ana gündem maddeleri, SDG’nin Suriye devlet kurumlarına entegrasyonu ve Mart ayında Abdi ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara arasında imzalanan anlaşmanın detaylarıydı.
Ancak bazı kaynaklar, Mazlum Abdi’nin Şeybani ile görüşmeye katılmaktan son anda vazgeçtiğini iddia etti. Görüşmenin ertelenmesinden önce SDG Sözcüsü Ferhad Şami’nin yaptığı açıklama dikkat çekmişti:
“Silahsızlanma kırmızı çizgimizdir. İlkelerimiz üzerinden pazarlık yapmıyoruz.”
Şami, Şam yönetimiyle eşit bir ortak olarak masaya oturmak istediklerini belirtmişti. Diğer yandan Suriyeli kaynaklar, Şam heyetinin SDG ile başka bir ülkede görüşmeyi reddettiğini ve SDG’yi eşit bir muhatap olarak görmediğini vurguladı.
İsrail Stratejik İşler Bakanı Paris’te
Şam-SDG görüşmesinin ertelenmesinin hemen ardından İsrail devlet televizyonu KAN, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer‘in, Barrack ve Şeybani arasındaki görüşmeye katılmak üzere Paris’e hareket ettiğini duyurdu. Tarafların bir “güvenlik toplantısı” yapacağı belirtilirken, görüşmenin içeriğine dair detay verilmedi. Jerusalem Post‘a konuşan kaynaklar ise Dermer’in ayrıca, İstanbul’da yapılması planlanan İran nükleer görüşmeleriyle ilgili Avrupalı yetkililerle de bir araya geleceğini aktardı.
ABD Temsilcisi Barrack’tan Olumlu Mesaj
Görüşmelerin ardından ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi Barrack, sosyal medya hesabından olumlu bir mesaj paylaştı:
“Amacımız diyalog ve gerilimi azaltmaktı. Bunu da başardık. Tüm taraflar bu çabaları sürdürme taahhütlerini yineledi.”
Süveyda Krizi ve Golan Gerilimi
Bu diplomatik temaslar, İsrail’in Suriye’nin güneyindeki faaliyetlerinin arttığı bir döneme denk geliyor. İsrail ordusu, 1967’den beri işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri’ne bitişik tampon bölgeyi 8 Aralık 2024‘te işgal etmiş ve Şam’a 20 kilometre kadar yaklaşmıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu işgalin kalıcı olacağını belirterek bölgenin silahsızlandırılmasını talep etmişti. İsrail ayrıca, 13 Temmuz’da Süveyda’da başlayan çatışmalara müdahil olarak Suriye ordusuna yönelik saldırılar düzenlemişti.
İdlib’de Mühimmat Deposu Patlaması: Ölü ve Yaralılar Var
Suriye’deki bir diğer önemli gelişme ise Türkiye sınırındaki İdlib vilayetinde yaşandı. Maarat Misrin beldesindeki bir silah ve mühimmat deposunda meydana gelen seri patlamalar sonucunda ilk belirlemelere göre 7 kişi hayatını kaybetti, 157 kişi yaralandı. Bilinmeyen bir nedenle gerçekleşen yaklaşık 15 patlamanın şiddetiyle çevredeki binalarda da büyük hasar oluştu. Bu, bölgede Temmuz ayı içinde yaşanan üçüncü patlama olarak kayıtlara geçti.
Drone Saldırısı İddiaları Gündemde
Patlamanın nedenine ilişkin farklı iddialar ortaya atıldı. Irak’taki İran yanlısı milislerle bağlantılı Sabereen News, patlamanın bir ABD insansız hava aracı saldırısı sonucu olduğunu öne sürdü. İran’ın İngilizce yayın yapan kanalı Press TV de olayın bir drone saldırısı sonrası gerçekleştiğini ancak saldırıyı üstlenen bir grup olmadığını belirtti.