Ukrayna’da Yolsuzluk Yasası Krizi ve Geri Adım
Ukrayna’da, yolsuzlukla mücadele eden iki önemli kurumun özerkliğini ortadan kaldırmayı hedefleyen yasal düzenlemeler, ülkede 24 Şubat 2022‘de Rusya ile başlayan savaştan bu yana en geniş çaplı protesto eylemlerini tetikledi. Alınan bu karar, Zelenski yönetimine Batılı müttefiklerinden de sert eleştiriler gelmesine neden oldu. Gelen tepkiler üzerine Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, protestoların başlamasının hemen ardından geri adım atarak bu kurumların bağımsızlığını güvence altına alacak yeni bir yasa tasarısı hazırlayacağını duyurdu.
Tartışmaların Odağındaki Kurumlar
Söz konusu düzenlemenin hedefindeki iki kurum, Ukrayna Ulusal Yolsuzluklarla Mücadele Bürosu ve Özel Yolsuzluklarla Mücadele Savcılığı olarak biliniyor. Bu organlar, 2014’teki Batı yanlısı devrimin ardından Batılı ülkelerin desteğiyle kurulmuştu. Son dönemlerde bu kurumların, Zelenski’nin yakın çevresindeki bazı isimlere yönelik yolsuzluk suçlamaları yöneltmesi dikkat çekiyordu.
Ordu İçinde Yarattığı Gerilim
Durumu daha da karmaşık hale getiren bir gelişme ise, suçlananlar arasında İçişleri Bakanlığı’na bağlı ve Ukrayna ordusunun bir parçası olan Ulusal Muhafız Birliği‘nden bir komutanın da bulunması oldu. Bu durum, silahlı kuvvetler içinde ciddi bir karışıklığa yol açtı. Ukrayna Güvenlik Servisi’nin (SBU) endişe verici bir iddiası gündeme geldi:
“Ulusal Muhafız Birliği’ndeki askerlerin yarısının silah bırakarak Rusya’ya karşı savaşmayı reddettikleri kaydedildi.”
Rusya’nın saldırıları karşısında zaten asker sıkıntısı çeken Ukrayna, bu gelişmelerle birlikte büyük bir ikilemle karşı karşıya kaldı. İktidarın savaş koşullarını kullanarak otoriterleştiği yönündeki eleştiriler, Ukrayna istihbaratının geçen hafta bu kurumlardan üst düzey bir yetkiliyi “Rusya yararına çalışmak” suçlamasıyla gözaltına almasıyla daha da alevlendi.
Batı Desteği ve Ekonomik Kaygılar
Ukrayna’nın mali ve ekonomik olarak tamamen Batılı ülkelere bağımlı olması, krizin bir diğer önemli boyutunu oluşturuyor. Avrupa Birliği ve diğer ortaklar, sağladıkları finansal destekler için Kiev’in yolsuzlukla etkin mücadelesini bir ön şart olarak görüyor. Bu nedenle, kurumların özerkliğini kaldıran düzenleme, ülkenin hayati önemdeki ekonomik yardımlardan mahrum kalacağı endişesini doğurdu.
Zelenski’nin tasarıyı onaylamasıyla birlikte Ukrayna’nın farklı şehirlerinde binlerce kişi sokağa dökülerek protesto gösterileri düzenledi. Ortaya çıkan manzara, 2014’teki devrim öncesi günleri anımsattı.
Krizden Çıkış Arayışı
Artan iç ve dış baskılar sonucunda Ukrayna lideri Zelenski, yaptığı son açıklamada Avrupa’dan gelen tepkileri dikkate alarak bu kurumların özerkliğini koruyacak yeni bir yasa tasarısı hazırlayacağını yineledi. Son gelişmeler, Zelenski hükümetinin sadece dış politikada değil, aynı zamanda ülke içinde de derin bir krizle yüzleştiğini açıkça gösteriyor. Bu krizin seyri, büyük ölçüde devam eden savaşın gidişatına bağlı olacaktır.