Otomotiv Sektöründe Vergi Dengeleri Yeniden Kuruldu: İşte Yeni ÖTV Düzenlemesi
Türkiye’de otomotiv sektöründe yerlilik oranının düşmesi ve ithal araçların pazar payının artmasıyla tırmanan cari açığa karşı önemli bir adım atıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, sıfır araçlardaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) sistemini yerli üretimi teşvik edecek ve ithalatı dizginleyecek şekilde baştan sona yeniledi.
Daha önce piyasadaki neredeyse tüm modeller için fiili başlangıç seviyesi olan yüzde 80’lik ÖTV oranı, yeni düzenlemeyle birlikte önemli ölçüde değişti. Bu hamlenin temel amacı, yerli ve ithal araçlar arasındaki fiyat makasını yerli üretim lehine açmak olarak açıklandı.
Temel ÖTV Değişiklikleri Neler Getirdi?
Yapılan köklü değişiklikle birlikte vergi oranları ve matrah dilimleri yeniden belirlendi. Özellikle elektrikli ve hibrit araçlardaki artışlar dikkat çekerken, içten yanmalı motorlarda yerli üretimi destekleyen indirimler öne çıkıyor.
- İçten yanmalı motorlarda başlangıç ÖTV oranı yüzde 80’den yüzde 70’e çekildi.
- Motor hacmi sınırı 1.6 litreden 1.4 litreye indirildi. 1.6 litrelik motorların başlangıç ÖTV’si ise yüzde 75 oldu.
- Hibrit otomobillerdeki ÖTV oranı yüzde 45’ten yüzde 70’e yükseltildi.
- Elektrikli araçlarda başlangıç ÖTV’si yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkarıldı.
- Şarj edilebilir (plug-in) hibritlerdeki oran yüzde 30’dan yüzde 45’e yükseltildi.
- Pick-up araçların ÖTV’si yüzde 4’ten yüzde 50’ye çıkarıldı.
Fiyat Makası Açılıyor: Yerli Ucuzladı, İthal Pahalandı
Yeni düzenleme, yerli üretim araçların fiyatlarında 5 ila 10 puanlık bir ÖTV indirimi sağlarken, ithal modellerde marka ve modele bağlı olarak 10 ila 20 puanlık bir vergi artışına neden olacak. Bu durum, fiyatlara doğrudan yansıdı.
Örnek Fiyat Değişimleri
Literatüre ilk kez giren yüzde 100’lük ÖTV dilimi, lüks segmenti doğrudan etkiledi. Değişiklikten önce 1.1 milyon TL’lik yerli bir model ile 4.8 milyon TL’lik lüks bir ithal model aynı yüzde 80’lik vergi dilimindeydi. Yeni sistemle birlikte:
- 1.1 milyon TL’lik yerli modelin ÖTV’si yüzde 70’e düşerek fiyatı yaklaşık 1 milyon 40 bin TL’ye geriledi.
- 4.8 milyon TL’lik lüks ithal modelin fiyatı ise yüzde 100 ÖTV ile 5.3 milyon TL’ye yükseldi.
- Türkiye’de üretilen Hyundai i10 modelinde 64 bin ila 73 bin TL, i20 modelinde 45 bin ila 77 bin TL ve Bayon modelinde 42 bin ila 77 bin TL arasında indirimler yaşandı.
Elektrikli ve Hibrit Otomobillerde Fiyat Artışı
Çevre dostu teknolojilere sahip araçlar, vergi artışından en çok etkilenen grup oldu. Bu durumun, yerli elektrikli otomobil TOGG‘un fiyatlandırmasını da etkilemesi bekleniyor.
Elektrikli Araçlarda ÖTV Şoku
Uzun süredir yüzde 10 olan en düşük ÖTV oranı yüzde 25’e yükseltildi. Bu artış, en uygun fiyatlı elektrikli otomobillerde dahi yaklaşık 150 bin liralık bir zam anlamına geliyor. Örneğin, 1 milyon 150 bin TL olan bir modelin yeni fiyatı 1 milyon 240 bin TL‘yi aştı. Yakın zamanda satışa sunulan Hyundai Inster modelinin fiyatı 1 milyon 345 bin TL’den 1 milyon 527 bin TL’ye ulaştı.
Plug-in Hibritler de Nasibini Aldı
Popülerliği artan şarj edilebilir hibrit modellerde de ÖTV, yüzde 30’dan yüzde 45’e çıkarıldı. Bu artış, Türkiye’de en çok satan plug-in hibrit model olan BYD Seal U DM-i‘nin fiyatında yaklaşık yüzde 11’lik bir artışa neden oldu. Bu kategorideki yeni vergi oranları yüzde 45, yüzde 75 ve yüzde 85 olarak güncellendi.
Sektör Temsilcisi: “Bu Sadece Geçici Bir Çözüm”
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, düzenlemeyi değerlendirirken kalıcı bir çözüm ihtiyacına dikkat çekti.
“Otomotiv sektörüne uygulanan ÖTV’nin hala motor hacmine dayalı bir sistemle belirlendiğini, vergi oranlarının artırıldığını ve yeni kademeler eklendiğini görüyoruz. Daha önce olduğu gibi güncellemenin de kısa sürede etkisini kaybetmesi muhtemeldir. Bu nedenle, mevcut sistem yalnızca geçici bir çözüm sunmaktadır. Kalıcı ve uzun vadeli bir vergi sistemine geçilmesi gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz.”