YKS Tercih Süreci: Geleceğin İş Gücü ve Kariyer Haritası Belirleniyor
Türkiye’de her yıl yaklaşık 2.5 milyon öğrencinin katıldığı Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonrası başlayan tercih dönemi, sadece öğrencilerin bireysel geleceklerini değil, aynı zamanda ülkenin iş gücü yapısını, sektörlerin insan kaynağı ihtiyacını ve bölgesel kalkınma hedeflerini de derinden etkiliyor. Üniversite tercihleri, bir öğrencinin yaşam yolculuğunu mikro düzeyde şekillendirirken, makro düzeyde ise sektörlerin geleceğine yön veren stratejik bir rol oynuyor.
Popüler ve “Garantili Meslekler” Adayların Radarında
Özellikle teknoloji, enerji, sağlık, finans ve yapay zekâ gibi alanlarda artan istihdam olanakları, üniversitelerin kontenjan planlamalarını ve gençlerin tercihlerini doğrudan etkiliyor. Geleceğin meslekleri olarak kabul edilen bilgisayar mühendisliği ve yazılım odaklı programlara olan ilgi her geçen yıl artarken, istihdam vaadi zayıflayan bazı sosyal bilimler alanlarında ise talep düşüşü gözlemleniyor. Adaylar, “garantili meslekler” olarak gördükleri mühendislik, sağlık ve bilişim alanlarına yönelirken; veri bilimi, sürdürülebilirlik, yapay zekâ ve dijital tasarım gibi yeni nesil disiplinler de dikkat çekiyor.
Üniversite Tercihleri Ekonomik Bir Gösterge Niteliğinde
Üniversite tercih dönemi, gençler için sadece bir bölüm seçimi değil, aynı zamanda bir yaşam modeli ve ekonomik gelecek tercihi anlamına geliyor. Adaylar, karar verirken şu kriterleri göz önünde bulunduruyor:
- Mezuniyet sonrası iş bulma süresi
- Bölüm mezunlarının ortalama maaş düzeyi
- Bölümün yurt dışında geçerliliği
- Yatay geçiş olanakları
Bununla birlikte, Türkiye’deki iş dünyası temsilcileri ve derneklerin raporları, özel sektörün en büyük sorunlarından birinin “alanında yetkin mezun bulamamak” olduğunu gösteriyor. Nitelikli iş gücü açığı, sadece ulusal değil, küresel bir sorun olarak derinleşiyor. Bu nedenle, tercih verilerinin dikkatle analiz edilmesi ve sektörel ihtiyaçlarla geleceğin dönüşüm alanlarının örtüştürülmesi büyük önem taşıyor. Beyin göçü riskini azaltmak ve nitelikli gençleri ülkede tutmak, Türkiye’nin uluslararası rekabet gücü için hayati bir zorunluluktur.
2025-YKS Tercih Dönemi ve Önemli Tavsiyeler
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından düzenlenen 2025-YKS sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte tercih heyecanı başladı. Adaylar, 30 Temmuz – 11 Ağustos tarihleri arasında tercihlerini yapacaklar. Uzmanlar, bu kritik süreçte adaylara şu tavsiyelerde bulunuyor:
- İlgi alanlarınızı ve yeteneklerinizi dikkate alın.
- Tercih edeceğiniz alanları ve üniversiteleri detaylıca araştırın.
- ÖSYM’nin yayımladığı kılavuzu dikkatlice okuyun.
- Gerekirse profesyonel rehberlik ve danışmanlık hizmeti alın.
Sınav İstatistikleri ve Kadın Adayların Başarısı
ÖSYM’nin verilerine göre, 2025-YKS’de kadın adayların sınavlara katılım oranı erkek adaylara göre daha yüksek oldu. TYT’ye başvuran kadınların %93.26’sı, AYT’ye başvuranların %92.12’si ve YDT’ye başvuranların %76.86’sı sınavlara katıldı. Bu oranlar tüm testlerde erkek adayların katılım oranlarını geride bıraktı.
Uzmanlardan ve Rektörlerden Altın Değerinde Tercih Önerileri
“Puana Değil Başarı Sıralamasına Göre Tercih Yapılmalı”
Sınav puanları her yıl sınavın zorluğuna göre değişebilir. Bu nedenle uzmanlar, tercih listesi oluştururken en güvenilir verinin başarı sıralaması olduğunu vurguluyor. Adayların son 4 yılın yerleştirme sonuçlarını içeren Yükseköğretim Kurumu’nun YÖK Atlas veri tabanını incelemeleri öneriliyor. ‘Puanım yetiyor ama sıralamam yetmiyor’ düşüncesiyle hareket etmek yanıltıcı olabilir.
Prof. Dr. Cem GÜNERİ – Sabancı Üniversitesi Eğitimden Sorumlu Rektör Yardımcısı
Sabancı Üniversitesi olarak Türkiye’nin ilk ve tek gerçek anlamda program seçme özgürlüğü sunan üniversitesiyiz. Öğrencilerimiz, ilk yıl ortak bir Temel Geliştirme Programı’ndan sonra ikinci senenin sonuna kadar 12 lisans programımızdan birini özgürce seçebilir. Amacımız, öğrencilerimizin ilerlemek istedikleri alanı daha bilinçli belirlemelerini sağlamaktır. Mezunlarımızın %97’si diplomalarını alır almaz iş hayatına atılıyor veya lisansüstü eğitime başlıyor.
Prof. Dr. Mustafa KARA – İstanbul Rumeli Üniversitesi Rektörü
İstanbul Rumeli Üniversitesi olarak uygulamaya dayalı, disiplinler arası bir eğitim anlayışına sahibiz. Üniversitemiz sadece bir akademik kurum değil, aynı zamanda bir yaşam alanıdır. Sürekli Eğitim Merkezimiz, Kariyer İngilizcesi gibi programlarla öğrencilerimizi uluslararası rekabete hazırlıyoruz. Kariyer ve Mezun Takip Merkezimiz ile mezuniyet sonrasında da öğrencilerimizi desteklemeye devam ediyoruz.
Samet ALYU – İstanbul Bilgi Üniversitesi Eğitim Danışmanı
Başarı sıralamanız yerleşeceğinizin garantisi değildir. Tercih listenizi kendi sıralamanızın yaklaşık %50 üstünden başlayarak %100 altına kadar geniş bir aralıkta yapmanızı öneriyorum. Örneğin 150 bininci sıradaki bir aday, 75 binlerden başlayıp 300 bine kadar inmelidir. Bu yıl İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde dört yeni bölüm açıldı:
- Yazılım Geliştirme
- Oyun Geliştirme ve Programlama
- Büyük Veri Analistliği
- Tıbbi Laboratuvar Teknikleri
Adayları 21 Temmuz – 11 Ağustos tarihleri arasında Santralistanbul ve Kuştepe kampüslerimizdeki Tercih Günleri’ne bekliyoruz.
Prof. Dr. Nazife GÜNGÖR – Üsküdar Üniversitesi Rektörü
Adaylara çağrımız; tercihinizi sadece puana göre değil, ilgi alanlarınıza, yeteneklerinize ve geleceğin meslek trendlerine göre yapın. Üsküdar Üniversitesi, Türkiye’nin ilk ve tek ‘davranış ve sağlık’ temalı vakıf üniversitesidir. Dijitalleşme ve yapay zekâ teknolojilerinin etkin kullanılacağı bir geleceğe ilerliyoruz. Bu yıl Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü’nü de programlarımıza ekledik.