İzmir Torbalı’da Kırmızı Altın Mesaisi: Coğrafi İşaretli Kuru Domates
Türkiye’nin önde gelen domates üretim merkezlerinden İzmir’in Torbalı ilçesinde, coğrafi işaretli kuru domates üretimi için yoğun çalışmalar devam ediyor. Temmuz ayında başlayıp Ağustos ortasına kadar süren bu meşakkatli süreçte, tarlalardan toplanan domatesler özenle kurutularak iç ve dış pazara hazırlanıyor.
İzmir Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, Torbalı kuru domatesinin coğrafi işarete sahip olmasının uluslararası pazarlarda önemli bir rekabet avantajı sağladığını vurguladı.
“Coğrafi işaret ürünün pazarlanmasına ciddi katkı sağlıyor. Ürünün coğrafi işaretinin bulunması uluslararası piyasalarda kabul edilmesi ve tercihinde önemli bir unsur.”
Her sabah günün ilk ışıklarıyla başlayan hasatta toplanan domatesler, kamyonlarla geniş sergi alanlarına taşınıyor. Burada ikiye bölünüp tuzlandıktan sonra güneşte kurumaya bırakılıyor. Kurutma işlemi tamamlanan domatesler, toplandıktan sonra modern soğuk hava depolarına taşınıyor ve gelen taleplere göre paketlenerek yurt içi ve yurt dışındaki alıcılarına ulaştırılıyor.
Üretim Rakamları İstikrarını Koruyor
İl Tarım ve Orman Müdürü Şahin, bölgenin iklimsel avantajlarının hem üretime hem de kurutma kalitesine olumlu yansıdığını belirtti. Sanayi tipi domates üretiminde Türkiye genelinde Bursa ve Manisa’nın ardından İzmir’in geldiğini ifade eden Şahin, üretim rakamlarına ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Geçen yıllara göre üretimde düşüşümüz yok, bir önceki yılla aynı seviyelerdeyiz. İzmir’de Kınık, Torbalı ve Bayındır başta olmak üzere 16 ilçemizde üretim var. Toplam 114 bin dekarlık alanda yıllık yaklaşık 920 bin ton sanayi tipi domates üretiyoruz. Bu üretimlerde pazar değeri olacak ürün kurutmalığa, küçük ya da şekil bozukluğu olan ürünlerin de büyük çoğunluğu salçalık sektöründe kullanılıyor.”
Şahin, 2024 yılı içerisinde İzmir’de yaklaşık 6,5 milyon ton sanayi tipi domates üretildiğini ve 2025 beklentisinin de benzer seviyelerde olacağını ekledi. Ayrıca, yurt dışı talebi sayesinde ülke genelindeki üretimde yüzde 15 civarında bir artış yaşandığını vurguladı.
Üreticiden Süreç Detayları: “Daha İyi Kalite ve Tat Elde Ediyoruz”
Bölgedeki domates üreticilerinden Kemal Saygıner, hasat sürecinin zorluğunu ve kalitenin sırrını anlattı.
“Hasadımızda 15 günü geride bıraktık. Her sabah 05.30’da güneşin doğuşuyla başlayıp, akşam güneşin batışıyla biten, uzun ve sıcak bir mesai devam ettiriyoruz. Bugüne kadar 3 bin 500 ton yaş domates kestik. Gelen domatesleri ortadan ikiye bölüp, üzerini tuzlayıp daha sonra kurutuyoruz. Ön seçimden sonra soğuk hava depolarımızda beklemeye bırakıyoruz.”
Saygıner, coğrafi işaretin tescillenmiş bir kalite anlamına geldiğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: “Domatesleri gelen talebe göre ambalajlayıp ihracata sevk ediyoruz. Öncelikle Amerika, Kanada, Brezilya olmak üzere Avrupa ülkelerinden de Polonya, Almanya ve Fransa ile büyük bir ihracatımız var. Torbalı’nın güneşi ve nemi domatesin 6 günde ideal şartlarda kurumasını sağlıyor, bu da bize daha iyi bir kalite ve tat veriyor. Bu da tercih sebebi oluyor.”