İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde gerçekleştirilen çığır açıcı bir araştırma, ağır depresyonun erken teşhisi ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi için yeni bir umut ışığı oldu. Adli Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tokdemir liderliğindeki ekip, depresyonla mücadelede önemli bir biyobelirteç keşfetti.
Araştırmanın Detayları ve Önemli Bulgular
Çalışma kapsamında, intihar sonucu yaşamını yitiren 35 vaka ile doğal nedenlerle ölen 35 vaka karşılaştırıldı. Araştırmacılar, iki grup arasında beyin omurilik sıvısını incelediklerinde kritik bir sonuca ulaştı:
- İntihar nedeniyle ölen kişilerin beyin omurilik sıvısında, stres tepkilerini düzenleyen “NPY” (Nöropeptit Y) adlı maddenin seviyesi, diğer gruba göre anlamlı derecede yüksek bulundu.
- Yaş, vücut kitle indeksi, oreksin, leptin ve insülin düzeyleri gibi diğer faktörlerde ise gruplar arasında belirgin bir fark saptanmadı.
Bu bulgular, NPY seviyesinin ağır depresyon geçiren bireylerin tespitinde bir gösterge olarak kullanılabileceğine işaret ediyor. Araştırmanın sonuçları, psikiyatri alanının en prestijli yayınlarından biri olan Journal of Affective Disorders‘da yayımlanarak bilim dünyasına duyuruldu.
“Amaç Hastalıkla Mücadele Etmek”
Araştırmanın tıp dünyası için bir ilk olduğunu belirten Prof. Dr. Mehmet Tokdemir, NPY’nin kanda da tespit edilebildiğini vurguladı.
“Beyin omurilik sıvımızdaki biyobelirteçlerin hemen hemen hepsini kanda tespit etmek mümkün. Beyin dokumuzdaki dopamin enerjik yolda bir bozukluk. Seratonin eksikliği gibi durumlar depresyona sebebiyet veriyor. Dolayısıyla bunların erkenden belirlenmesi bizim anti depresif tedavilere başlamamıza sebep olabilir. Amaç bu şekilde hastalıkla mücadele etmek.”
Tokdemir, beynin sırlarının aydınlatılmasının, ruhsal hastalıkların önlenmesinde “anahtar” rol oynayacağını da sözlerine ekledi.
Çalışmaya TÜBİTAK’tan Ödül ve Uluslararası İlgi
Araştırma ekibinde yer alan İKÇÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huriye Erbak Yılmaz, çalışmayı beyin dokusunda da sürdürmeyi planladıklarını belirtti. Adli tıp uzmanlık öğrencisi Dr. Esra Erbak Eser ise çalışmanın tıp literatüründe ender olduğunu ve önemli geri bildirimler aldıklarını ifade etti.
“Aynı zamanda TÜBİTAK tarafından ‘Yayın Teşvik Ödülü’ aldık. Psikiyatri alanında bu araştırma bize depresyonda ve intiharı ön gördürmede tanı değeri olduğu anlamı taşıyor. Aynı zamanda bunun üzerinden ilaçlar geliştirebileceğini ya da tedavi hedefleri düzenlenebileceği anlamı taşıyor.”
Eser, araştırmalarını sunmaları için İspanya ve Japonya’daki bilim çevrelerinden davet mektupları aldıklarını da bildirdi. Bu gelişme, çalışmanın uluslararası alanda da büyük yankı uyandırdığını gösteriyor.