İmalat Sanayinde Kapasite Kullanımı Son Yılların Dibinde
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, Temmuz 2025‘te imalat sanayi kapasite kullanım oranı (mevsim etkilerinden arındırılmış) bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 74,1‘e geriledi. Bu oran, Ağustos 2020‘deki yüzde 73’lük seviyeden bu yana kaydedilen en düşük kapasite kullanımı olarak dikkat çekti. Bu düşüşe rağmen, reel kesim güven endeksinde hafif bir toparlanma gözlendi.
Sektörler ve Mal Gruplarında Son Durum
Arındırılmamış verilerle sektörel bazda incelendiğinde, en yüksek ve en düşük kapasite kullanımları şu şekilde gerçekleşti:
- En Yüksek Kapasite Kullanımı: Tütün sektörü (yüzde 85,2)
- En Düşük Kapasite Kullanımı: Makine ve ekipman sektörü (yüzde 65,7)
Makine ve ekipman imalatındaki bu oran, pandemi dönemi olan Temmuz 2020’deki yüzde 64,1’lik seviyeden sonraki en düşük kapasite kullanımı oldu. Mal grupları özelinde ise yatırım malları imalatında kapasite kullanımı bu ay yüzde 71,1’e düşerek Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyesini gördü.
Sanayici Yatırımlarda ‘Bekle Gör’ Pozisyonunda
Kapasite kullanımındaki bu gerileme, yatırım beklentileriyle paralellik gösteriyor. Merkez Bankası’nın anket sonuçlarına göre, gelecek 12 aylık dönemde sabit sermaye yatırımı artışı bekleyenlerin oranı yüzde 20,1 ile son beş yılın en düşük seviyelerinde seyrediyor. Yatırımlarda azalış bekleyenlerin oranı yüzde 14,1‘e gerilerken, yatırımların sabit kalacağını düşünenlerin oranı yüzde 65,8 ile Şubat 2020’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bu veriler, reel sektörün büyük bir kısmının yatırımlar konusunda “bekle gör” politikasını benimsediğini ortaya koyuyor.
Reel Kesim Güveni Artarken Faiz İndirimi Beklentisi Yükseldi
Temmuz 2025’te mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE), bir önceki aya göre 0,5 puan artarak 98,9 seviyesine yükseldi. Faiz beklentilerinde ise önemli bir değişim yaşandı. Gelecek üç ayda TL kredi faiz oranlarında artış bekleyenlerin oranı 5,7 puan azalarak yüzde 9,7‘ye düşerken, faizde düşüş bekleyenlerin oranı 10,5 puan artışla yüzde 38,6‘ya çıktı.
MAKFED Başkanı Dalgakıran: “Rekabet Gücümüzü Kaybettik”
Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Başkanı Adnan Dalgakıran, makine ve ekipman sektöründeki rekor düşüşü DÜNYA’ya değerlendirdi.
“Bu sefer geçmişteki durumlara benzemiyor. Türkiye, dünya rekabet gücü endeksinde aşağı düştü. Uzak Doğu, Çin rekabet gücünü yukarı taşırken, biz aşağı indik. Beş yıl önceki durumdan daha kötü olduğumuz konu rekabet gücümüzün düşmesi. Bu rekabet gücü ile sanayici rekabet edemeyeceğini görüyor. Enflasyonun düşmesi için acı reçetenin faturası sanayiciye kesiliyor. Yatırım düşünmek ihracatçı firmalar için çok normal değil.”