Bergama Antik Kenti’nde 1.400 Yıllık Keşif: Günümüzle Aynı Teknikle Üretilmiş Kazan
İzmir’in Bergama ilçesinde, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Bergama (Pergamon) Antik Kenti‘nde yürütülen kazı çalışmalarında heyecan verici bir buluntuya ulaşıldı. Roma dönemine ait olduğu düşünülen ve yaklaşık 1.400 yıllık olduğu tahmin edilen bronz bir kazan, ‘Mozaikli Ev’ olarak bilinen yapı kompleksindeki bir havuzda, orijinal konumunda ve bozulmamış halde gün yüzüne çıkarıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında desteklenen çalışmalar, Bergama’nın tarih öncesinden Osmanlı’ya uzanan zengin kültürel katmanlarını ortaya çıkarmaya devam ediyor. Geçen yıl eylül ayında başlayan kazılar, antik kentin Kızıl Avlu bölgesine yakın konumdaki ‘Mozaikli Ev’ üzerinde yoğunlaşıyor.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Sezgin: “Anadolu Geleneğinin Bir Örneği”
Kazı Başkanı ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Yusuf Sezgin, buluntunun önemine dikkat çekti. Yapının taş avlusundaki havuzda keşfedilen kazanın, dönemin günlük yaşamı ve teknolojisi hakkında paha biçilmez bilgiler sunduğunu belirtti.
“Bronz işçiliği Anadolu’da binlerce yıldır süregelen bir gelenek. Bizim burada bulduğumuz kazan da bu geleneğin yaklaşık 1400 yıl öncesine ait bir örneği. İşçilik ve teknik, neredeyse birebir günümüzle aynı.”
Yapı Kompleksi ve Bronzun Değeri
Prof. Dr. Sezgin, kazı alanının önemini şu sözlerle açıkladı: “Bulunduğumuz yer, zeminleri mozaiklerle kaplı bir yapı kompleksi. Bu durum, burasının dönemin önde gelen bir yöneticisine ya da önemli bir din adamına ait olabileceğini düşündürüyor.” Antik dönemde bronzun pahalı ve değerli bir malzeme olduğunu vurgulayan Sezgin, bu tür malzemelerin genellikle özel amaçlarla kullanıldığını belirtti.
Yapının, milattan sonra 7. yüzyılda muhtemelen Arap akınları sırasında terk edildiği ve doğal nedenlerle yıkıldığı düşünülüyor. Bu terk ediliş sayesinde enkaz altında kalan bronz kazanın, bozulmadan günümüze ulaştığı ifade edildi.
‘Dönemin Gündelik Yaşamı Hakkında Doğrudan Bilgi Veriyor’
Kazanın orijinal konumunda bulunmasının bilimsel açıdan büyük önem taşıdığını belirten Prof. Dr. Sezgin, şöyle devam etti:
“Antik dönemde kullanılmış, terk edilmiş ve bir daha dokunulmamış. Bizim tarafımızdan gün yüzüne çıkarıldı. Bu çok önemli, çünkü yapının son kullanım evresindeki materyalleri bize olduğu gibi gösteriyor. Bu da o dönemin kültürel anlayışı, kullanım biçimi ve gündelik yaşamı hakkında doğrudan bilgi veriyor.”
İşçilik Tekniği Günümüzle Aynı
Kazanın teknik özelliklerine de değinen Prof. Dr. Sezgin, çekiçleme tekniğiyle yapıldığını ve bu tekniğin günümüzde Diyarbakır ve Şanlıurfa gibi şehirlerde hala geleneksel olarak kullanıldığını söyledi. Kazanın, havuzdan su alıp yakındaki mutfağa taşımak amacıyla kullanılmış olabileceği tahmin ediliyor.
Restorasyon ve temizlik işlemleri tamamlanan 1.400 yıllık bronz kazanın, yakın bir zamanda Bergama Müzesi‘nde sergilenmesi planlanıyor.