CEİD Raporu: Afetler Kadınlar İçin Neden Bir ‘Çifte Afet’ Haline Geliyor?
Ankara merkezli Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen yeni bir çalışma, afetlerin kadınlar üzerindeki orantısız etkilerini gözler önüne serdi. Prof. Dr. Nüket Paksoy Erbaydar, Nilüfer Dilara Ar Mutlu, Doç. Dr. Ebru İnal Önal ve Öğretim Görevlisi Gül Yalçın tarafından hazırlanan “Afet Yönetimi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması”, önemli bulgular içeriyor.
Toplumsal Faktörler Etkiyi Derinleştiriyor
Araştırma, afet anında ve sonrasında kadınların daha fazla etkilenmesinin ardında yatan toplumsal dinamiklere dikkat çekiyor. Rapora göre, bu durumun temel nedenleri arasında şunlar yer alıyor:
- Çocuk bakımı gibi geleneksel rollerin getirdiği sorumluluklar
- Mevcut yoksulluk ve ekonomik kırılganlık
- Yetersiz sosyal destek ağları
- Toplumda maruz kalınan ayrımcılık
Bu faktörler, kadınların afetlere karşı daha savunmasız kalmasına ve toparlanma süreçlerinin daha zorlu geçmesine neden oluyor.
‘Çifte Afet’ Olarak Tanımlanan Süreç
Rapor, afetlerin kadınlar için yarattığı durumu “çifte afet” olarak nitelendiriyor. Bu tanımın arkasındaki mantık, raporda şu şekilde açıklanıyor:
“Çünkü afetler, kadınlar üzerinde ölüm, yaralanma, barınma olanağının ortadan kalkması gibi doğrudan etkilerinin üzerine bir de afet sonrasında yoksulluk, şiddet, güvenlik sorunları, üreme sağlığı hizmetlerine erişim sorunu gibi süregiden sıkıntılara yol açıyor.”
Çözüm: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Perspektifi
Çalışmanın en önemli sonuçlarından biri, afet yönetimi süreçlerinin kadın ve erkekler üzerindeki farklı etkileri göz ardı etmemesi gerektiğidir. Rapor, bu nedenle tüm afet yönetimi politikalarına ve uygulamalarına toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinin entegre edilmesinin zorunlu olduğunu vurguluyor. Bu yaklaşım, daha adil ve etkili bir afet müdahalesi için kritik bir adım olarak öne çıkıyor.