Dev Ekonomiler Arasında Kritik Uzlaşı: AB ve ABD Gümrük Savaşını Erteledi
Dünyanın en büyük iki ekonomik gücü olan Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), olası bir gümrük tarifesi savaşını engellemek amacıyla kritik bir geçici ticaret anlaşmasına vardıklarını duyurdu. Tarafların uzlaşma için belirlediği son tarih olan 1 Ağustos’tan önce anlaşmaya varılması, küresel piyasaları rahatlattı.
İskoçya’da Pazar günü gerçekleştirilen ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile ABD Başkanı Donald Trump‘ın katıldığı görüşmelerde son şekli verilen anlaşma, AB’den ABD’ye ihraç edilen ürünlerin büyük bir kısmına yüzde 15 oranında gümrük vergisi uygulanmasını öngörüyor. ABD’den AB’ye yapılacak ihracata uygulanacak tarife oranı ise henüz netleşmedi.
Liderlerden Anlaşma Sonrası İlk Mesajlar
Toplantının ardından açıklama yapan Trump, anlaşmadan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
“Bugün anlaşmaya vardığımız için mutluyum. Oyun oynamak yerine bunu tercih ettik. Bu, şimdiye kadar yapılmış en büyük anlaşma.”
Ursula von der Leyen ise anlaşmanın önemini vurguladı.
“Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında bir ticaret anlaşması yaptık. Bu büyük, hatta dev bir anlaşma. Bu anlaşma istikrar ve öngörülebilirlik getirecek. Bu da Atlantik’in iki yakasındaki işletmeler için çok önemli.”
Anlaşmanın Detayları ve Verilen Tavizler
Von der Leyen, yüzde 15’lik tarifenin “her şeyi kapsayan” ve “genel” bir oran olduğunu belirterek, “Zorlu müzakereler oldu, ama iyi bir sonuca ulaştık,” dedi. Bu oran, Trump’ın daha önce tehdit ettiği yüzde 30 ve Nisan’da askıya aldığı yüzde 20‘lik tarifelerin altında kalsa da, AB’nin müzakerelerin başında teklif ettiği “sıfıra sıfır” gümrük vergisi hedefinden önemli bir taviz anlamına geliyor.
Müzakereler sürecinde AB Komisyonu, olası bir anlaşmazlık durumunda ABD ürünlerine yönelik toplam 93 milyar avro değerinde misilleme listeleri hazırlamıştı. Ancak Almanya ve İtalya gibi üyelerin hızlı anlaşma isteği, Fransa ve İspanya’nın güç gösterisi taleplerine karşı ağır basmıştı.
Uzun Vadeli Etkiler ve Çözülmemiş Konular
Anlaşma öncesinde AB ürünleri ABD’ye ortalama yüzde 4,8‘lik bir tarife ile giriyordu. Yeni yüzde 15’lik oran, özellikle ABD pazarına bağımlı ihracatçıların kâr marjlarında düşüşe neden olabilir. Halihazırda ABD tarafından uygulanan bazı tarifeler ise devam ediyor:
- Çelik ve Alüminyum: %50
- Otomobiller: %25
- Diğer Tüm AB Ürünleri: %10
Von der Leyen, ABD’nin hangi tavizleri verdiğine ilişkin soruya, “Başlangıç noktası dengesizlikti. Bizim fazlamız, ABD’nin açığı vardı. Bu ticaret ilişkisini dengeli bir şekilde sürdürmek istedik,” şeklinde genel bir yanıt verdi.
Kritik Sektör Anlaşma Dışında Kaldı: İlaç
Anlaşmanın en dikkat çekici noktalarından biri, AB’nin ABD’ye yüksek hacimde ihraç ettiği ilaç sektörünün kapsam dışında bırakılması oldu. Trump yönetimi, bu alanda özel tarifeler getirebileceğinin sinyalini veren bir inceleme başlatmıştı. Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada, “İlaçlar çok özel. Bunların ABD’de üretilmesini istiyoruz. Başka ülkelere bağımlı olamayız,” diyerek bu konudaki tutumunu netleştirdi. Bu durum, yakın gelecekte iki taraf arasında yeni bir gerilim potansiyeli taşıyor.
Ticaret cephesindeki bu geçici ateşkese rağmen, gelecek hafta ABD’de bir federal temyiz mahkemesinin, Trump’ın “ulusal güvenlik” gerekçesiyle tarife koyma yetkisini sorgulayan davayı görüşecek olması, sürecin henüz tamamlanmadığını gösteriyor.