Bodrum’da Bulunan Bir Kitap ve Siyasi Bir Mesaj
Bodrum’da yaz sonuyla birlikte yabancı turistlerin otel lobilerindeki kitaplıklara bıraktığı armağan kitaplar arasında dikkat çeken bir eser göze çarpıyor. Üzerinde “Don’t Vote! Just encourages the bastard!” yazan kitap, siyasi bir hiciv içeriyor. Bu ifadeyi, Nezaket öğretmenin oğlu Altan Abi’nin nazik üslubuyla “Oy verme, Soysuzları Cesaretlendirme!” şeklinde yorumlayabiliriz.
Sağın Yetenekli Kalemi: P.J. O’Rourke
Kitabın yazarı P.J. O’Rourke, “sağın yetiştirdiği en yetenekli gazeteci” olarak tanımlanıyor. Hayat ve siyaset üzerine 16 kitap kaleme alan O’Rourke, 2022 yılında 75 yaşında kanser nedeniyle hayatını kaybetti. Ustura gibi keskin üslubu nedeniyle eserleri Türkçe’ye çevrilmemiş. Yazarın, “Politika, huysuz ihtiyarların yaptıklarının ortaya koyduğu saçmalık yığınıdır” gibi çarpıcı tespitleri bulunuyor.
Siyasetin Çıkmazında Yapay Zeka Devreye Giriyor
Bodrum’un bunaltıcı sıcağında, Trump gibi figürlerin şifrelerini doğal zeka ile çözmeye çalışmanın riskleri üzerine düşünürken, teknoloji imdada yetişiyor. Telefonların çekmediği bir anda, avukat kızının telefona yüklediği yapay zeka uygulaması akla geliyor. Cennet vatanımızda yapay zeka güdümlü robotların gözaltına alınabildiği ve denetimli serbestlikle salıverildiği bir dönemde, bu teknolojiyle sohbet etmek ilginç bir deneyim sunuyor. Artık ne “akıllı” telefon kullanmak ne de “yapay zeka ile muhabbet” tevazu göstergesi; bunlar yeni dönemin “Post Truth – Hakikat Ötesi Gerçeklikler!” olarak karşımıza çıkıyor.
ChatGPT ile P.J. O’Rourke Analizi
Yapay zeka uygulaması ChatGPT‘ye, O’Rourke’nin “Devleti ticari bir şirket gibi yönetirim” diyen Trump gibi liderlere mesajının ne olacağı soruluyor.
Devlet Yönetimi ve Ticari Mantık
“Hükümet, kâr amacı gütmeyen bir karmaşadır. Ticari bir iş gibi yönetmeye kalkınca ya müşteri iflas eder ya da çalışanlar. CEO gibi yönetim tarzı, piyasa mekanizmasıyla kamu bürokrasisini karıştırmaktır.”
Şovmen Siyasetçiler Üzerine
“Politika artık inandırmak için değil, dikkat çekmek için yapılıyor. Bir sirkteki palyaço, meclisteki vekilden daha dürüst olabilir. Seçmen her zaman haklı değildir, ama her zaman seçmendir. Yani onun kandırılabilirliği, sistemin bir özelliği hâline gelmiştir.”
Yapay zeka, bu tespitin Trump’ın kalabalıklara hitap eden sloganları ve içeriği boşaltılmış “büyük vaatler” sunmasıyla birebir örtüştüğünü ekliyor.
Gerçek Dışı Siyaset Anlayışı ve Dalkavukluk
“Güç sahipleri gerçekliği çarpıtmayı sever. Çünkü gerçeğin olduğu yerde hesap sorulur.”
“Deli bir kraldan daha tehlikelisi, onun dalkavuklarıdır.”
Yapay zeka, bu sözün kanıtı olarak Trump dönemindeki danışmanların ve kurumların sessizliğine dikkat çekiyor.
Sonuç: Yapay Zekanın Gözünden O’Rourke Özdeyişleri
Sonuç olarak O’Rourke, doğrudan Trump’ı hedef almasa da, onun gibi figürlerin beslendiği politik zemini mizahı bir röntgen cihazı gibi kullanarak ustaca çözümlüyor. Yapay zeka, Trump-vari politikacılar için şu özdeyişleri sunuyor:
- “Bir siyasetçi ‘milletim için yaşıyorum’ diyorsa, önce hangi milleti sattığına bak.”
- “Hakikat koltuğa oturamaz; çünkü orada hep biri bacağını uzatmış olur.”
- “Bazı liderler halkı yükseltmez, sadece kürsüyü alçaltır.”
- “Her şeyi ben bilirim diyen biri, genelde hiçbir şeyi tam bilmiyordur. Ama sesi çok çıktığı için fark edilmez.”
- “Gerçek lider, spot ışığında değil; halkın elektrik faturasındadır.”
Yapay zeka deyip geçmemek gerek. Sunduğu analizler o kadar doğal ve akıllı ki, farklı bir bakış açısı sunarak düşünmeye sevk ediyor.