İnşaat Sektöründe Rota Yurt Dışına Çevrildi
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) tarafından yayımlanan Temmuz 2025 raporu, inşaat sektöründeki önemli dinamikleri gözler önüne serdi. Rapora göre, iç piyasada yaşanan finansman erişimindeki zorluklar ve kamu tasarruf tedbirleri, Türk müteahhitlik firmalarını yurt dışı pazarlara yönlendiriyor. “Belirsizlik Yüksek, Güven Zayıf, Beklentiler Temkinli” başlığıyla sunulan analizde, sektörün temkinli bir duruş sergilediği vurgulandı.
Deprem bölgesindeki yeniden imar çalışmaları ve büyükşehirlerdeki kentsel dönüşüm projeleri iç piyasada bir hareketlilik sağlasa da, kamu projelerindeki yavaşlama ve sıkılaşan finansman koşulları genel görünümü olumsuz etkiliyor.
Kamu Projeleri İçin Kritik Talepler Gündemde
Raporda, kamu projelerindeki ödenek yetersizliği ve hakediş ödemelerindeki gecikmelerin yükleniciler üzerindeki mali baskıyı artırdığına dikkat çekildi. TMB, bu soruna çözüm olarak önemli öneriler sundu:
- Tamamlanma oranı yüzde 75’in altında kalan ve yatırım programında öncelikli olmayan projelere şartsız tasfiye hakkı tanınması. Bu adımın hem kamuya tasarruf sağlayacağı hem de müteahhitleri mali olarak rahatlatacağı belirtildi.
- Vergi tevkifat oranlarının sektörün talepleri doğrultusunda yüzde 2 seviyesine indirilmesi.
Yurt Dışı Pazarlarda Önemli Başarılar
İç pazardaki durgunluğa karşın Türk müteahhitleri, uluslararası arenada başarılarını sürdürüyor. 2025 yılının ilk yarısında yurt dışında toplam 6,2 milyar dolar değerinde 93 yeni proje üstlenildi. Bu projelerin dağılımında öne çıkan ülkeler şunlar oldu:
- Romanya: 2,7 milyar dolarlık proje hacmi
- Irak: 990 milyon dolarlık proje hacmi
TMB raporu, finansmana erişimin özellikle gelişmekte olan ülkelerde faaliyet gösteren firmalar için en büyük engel olmayı sürdürdüğünü, ancak Türk firmalarının zamanında teslim kabiliyeti ve esnek yapıları sayesinde rekabet güçlerini koruduğunu ifade etti.
Ekonomik Göstergeler ve Sektörün Karnesi
2025’in ilk çeyreğinde inşaat sektörü, yüzde 7,3’lük bir büyüme kaydederek üst üste 10. çeyrekte de ülke ekonomisinin üzerinde bir performans sergiledi. Mayıs ayı itibarıyla yıllık bazda önemli artışlar gözlemlendi:
- İnşaat Ciro Endeksi: Yüzde 58 artış
- Üretim Endeksi: Yüzde 20,3 artış
- Malzeme Maliyetleri: Yüzde 17,8 artış
- İşçilik Maliyetleri: Yüzde 31,9 artış
Sektörün toplam istihdam içindeki payı yüzde 6,6, yatırımlardaki payı ise yüzde 6,9 olarak gerçekleşti.
Konut Piyasasında Zıt Yönlü Gelişmeler
2025’in ilk altı ayında konut satışları, bir önceki yıla göre yüzde 26,9 artarak 691.893 adede ulaştı. Özellikle Haziran ayında 107.723 konut satışı ile yıllık bazda yüzde 35,8’lik bir artış yaşandı. Ancak bu artışa rağmen, yeni inşaat başlangıçlarını gösteren yapı ruhsatlarında yüzde 21,3, tamamlanan yapıları gösteren yapı kullanım izin belgelerinde ise yüzde 28’lik bir düşüş kaydedilmesi, geleceğe yönelik arz endişelerini beraberinde getirdi.