DMM’den Orman Yangınları Hakkındaki Yanlış Bilgilere Karşı Kapsamlı Rapor
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), son dönemde Türkiye’de yaşanan orman yangınlarına ilişkin kamuoyunda dolaşan yanlış bilgilere karşı, gerçekleri ortaya koyan bir bülten hazırladı. Bültende, öne çıkan iddialara bilimsel, teknik ve hukuki dayanaklarla yanıt verilerek kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi hedefleniyor.
“Müdahale Kapasitesi Yetersiz” İddiası ve Gerçekler
Bültende, “Uçak yok, kapasite kısıtlı, yangınlara müdahale edilmiyor” iddiasının tamamen asılsız olduğu vurgulandı. Türkiye’nin 2021’den bu yana orman yangınlarıyla mücadele altyapısını köklü bir şekilde güçlendirdiği belirtildi. 2025 yılı itibarıyla envanterin şu şekilde olacağı açıklandı:
- 27 yangın söndürme uçağı
- 105 helikopter
- 14 İHA (İnsansız Hava Aracı)
- 6 bine yakın kara aracı
- 25 bini aşkın personel
Bu kapasiteyle Türkiye’nin, orman yangınlarıyla mücadelede Avrupa’nın en hazırlıklı ülkelerinden biri olduğu ifade edildi. 2002’de 73 ton olan havadan su atma kapasitesinin, 2025’te 438 tona yükseleceği bilgisi paylaşıldı. Ayrıca, Türkiye’nin yangınla mücadelede İHA kullanan Avrupa’da ilk, dünyada ikinci ülke olduğu hatırlatıldı. Yapay zeka destekli sistemler, 14 İHA ve 776 gözetleme kulesi sayesinde yangın tespit süresinin 2 dakikaya kadar indiği kaydedildi.
Müdahale Süreleri ve Operasyonel Gerçekler
“Yangınlara müdahalede gecikiliyor” iddiasının gerçeği yansıtmadığı, Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) modernizasyon çalışmalarıyla yangına ilk müdahale süresinin 2002’deki 40 dakikadan günümüzde ortalama 11 dakikaya düşürüldüğü belirtildi. “Gece uçuşlarıyla müdahale yapılmıyor” iddiasının ise yanıltıcı olduğu, bu yöntemin can güvenliği riskleri ve düşük verimliliği nedeniyle tercih edilmediği açıklandı. Avrupa ile yapılan kıyaslamaların coğrafi ve meteorolojik koşullar göz ardı edildiği için yanıltıcı olduğu da eklendi.
Yanan Orman Alanlarının Akıbeti
Bültende, yanan orman alanlarıyla ilgili en yaygın dezenformasyonlardan birine de yanıt verildi. 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince yanan orman alanlarının başka bir amaçla kullanılmasının yasak olduğu ve imara açılmasının hem hukuki hem de fiili olarak imkansız olduğu vurgulandı. Bu alanların tamamının yeniden ormanlaştırılmak zorunda olduğu ve ağaçlandırma çalışmalarının OGM tarafından ekosisteme ve bilime uygun şekilde yapıldığı belirtildi.
Personel, Eğitim ve Donanım
“Yangın işçileri yeterince eğitim almıyor” ve “koruyucu donanımları yok” gibi iddiaların asılsız olduğu ifade edildi. Tüm personelin uluslararası standartlarda eğitim aldığı ve gerekli koruyucu kişisel donanımların her yıl düzenli olarak temin edildiği vurgulandı. Ayrıca, personelin fazla mesai ve diğer özlük haklarının eksiksiz karşılandığı bilgisi paylaşıldı.
Yangın Sebepleri ve Cezai Yaptırımlar
Yangınların büyük bölümünün yıldırım, anız yakma, ihmal veya dikkatsizlik gibi nedenlerle çıktığı, kasıt şüphesi olan durumlarda ise savcılıkların derhal soruşturma başlattığı belirtildi. Türk Ceza Kanunu ve Orman Kanunu uyarınca kasten yangın çıkarmanın 10 yıla kadar hapisle cezalandırıldığı ve ek suçlarla cezaların katlanarak arttığı hatırlatıldı.
Mağduriyetlerin Giderilmesi ve Küresel Durum
Yangın sonrası mağduriyetlerin giderilmediği yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığı, AFAD ve ilgili bakanlıklar aracılığıyla vatandaşlara ayni ve nakdi yardımların ulaştırıldığı, TOKİ tarafından da afet konut projelerinin hayata geçirildiği açıklandı. Bülten, küresel ısınmanın etkilerine de dikkat çekerek, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz kuşağının dünyanın en riskli bölgelerinden biri olduğunu belirtti. EFFIS verilerine göre Türkiye’nin, yanan alanların toplam orman varlığına oranında birçok Avrupa ülkesinden ve ABD’den daha iyi durumda olduğu vurgulandı.
Türkiye’nin Güçlenen Mücadele Filosu
Bültende son olarak, Türkiye’nin Cumhuriyet tarihinin en geniş hava ve kara gücünü oluşturduğu yinelendi. 2002’de 937 olan kara aracı sayısının 5 kattan fazla artışla 5 bin 359’a yükseldiği ve yangınla mücadele için yapılan alımların tasarruf tedbirleri kapsamında olmadığı belirtildi.